UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

szurać

Chronologizacja

1857, Czas, books.google.pl

Pochodzenie

płn. psł. *šurati 'trzeć o coś ze szmerem, z szelestem'

Czasownik dźwiękonaśladowczy od rdzenia *šu- z przyrostkiem -r-.

1.a butami

Definicja

przesuwać czymś po twardej lub chropowatej powierzchni tak, że powstaje charakterystyczny chroboczący dźwięk

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Połączenia

szurać butami, kapciami, krzesłem, nogami, pantoflami, podeszwami, stopami
szurać po podłodze, po posadzce
głośno szurać
słyszeć, usłyszeć szuranie

Cytaty

	Po prostu nienawidzę, jak ktoś, wstając z krzesła, szura nim o podłogę. źródło: NKJP: Internet
	Panowie szurali kaloszami po żwirowanych alejkach cmentarza. źródło: NKJP: Andrzej Szczypiorski: Początek, 1986
	Szedłem wolno, szurając nogami, żeby nie następować na trzaskające gałązki, i w zupełnej ciemni, po omacku, rozgarniałem krzaki. źródło: NKJP: Stanisław Dygat: Jezioro Bodeńskie, 1946
	Właściciel wygłuszył ściany, ale co z tego? Do 3.00 w nocy słyszę szuranie meblami. źródło: NKJP: Anna Dolska: Mieszkańcy walczą z nocnymi hałasami, Gazeta Poznańska, 2003-03-13

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	szuram	szuramy
2 os.	szurasz	szuracie
3 os.	szura	szurają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szurałem +(e)m szurał	szurałam +(e)m szurała	szurałom +(e)m szurało	szuraliśmy +(e)śmy szurali	szurałyśmy +(e)śmy szurały
2 os.	szurałeś +(e)ś szurał	szurałaś +(e)ś szurała	szurałoś +(e)ś szurało	szuraliście +(e)ście szurali	szurałyście +(e)ście szurały
3 os.	szurał	szurała	szurało	szurali	szurały

bezosobnik: szurano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę szurał będę szurać	będę szurała będę szurać	będę szurało będę szurać	będziemy szurali będziemy szurać	będziemy szurały będziemy szurać
2 os.	będziesz szurał będziesz szurać	będziesz szurała będziesz szurać	będziesz szurało będziesz szurać	będziecie szurali będziecie szurać	będziecie szurały będziecie szurać
3 os.	będzie szurał będzie szurać	będzie szurała będzie szurać	będzie szurało będzie szurać	będą szurali będą szurać	będą szurały będą szurać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		szurajmy
2 os.	szuraj	szurajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szurałbym bym szurał	szurałabym bym szurała	szurałobym bym szurało	szuralibyśmy byśmy szurali	szurałybyśmy byśmy szurały
2 os.	szurałbyś byś szurał	szurałabyś byś szurała	szurałobyś byś szurało	szuralibyście byście szurali	szurałybyście byście szurały
3 os.	szurałby by szurał	szurałaby by szurała	szurałoby by szurało	szuraliby by szurali	szurałyby by szurały

bezosobnik: szurano by

bezokolicznik: szurać

imiesłów przysłówkowy współczesny: szurając

gerundium: szuranie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	szuranie	szurania
D.	szurania	szurań
C.	szuraniu	szuraniom
B.	szuranie	szurania
N.	szuraniem	szuraniami
Ms.	szuraniu	szuraniach
W.	szuranie	szurania

imiesłów przymiotnikowy czynny: szurający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	szurający	szurający	szurający	szurające	szurająca
D.	szurającego	szurającego	szurającego	szurającego	szurającej
C.	szurającemu	szurającemu	szurającemu	szurającemu	szurającej
B.	szurającego	szurającego	szurający	szurające	szurającą
N.	szurającym	szurającym	szurającym	szurającym	szurającą
Ms.	szurającym	szurającym	szurającym	szurającym	szurającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	szurający	szurający	szurające	szurające
D.	szurających	szurających	szurających	szurających
C.	szurającym	szurającym	szurającym	szurającym
B.	szurających	szurających	szurających	szurające
N.	szurającymi	szurającymi	szurającymi	szurającymi
Ms.	szurających	szurających	szurających	szurających

odpowiednik aspektowy: szurnąć

Składnia

szurać

CZYM + (o CO | po CZYM)

1.b o krześle

Definicja

przesuwać się po twardej lub chropowatej powierzchni, wydając charakterystyczny chroboczący dźwięk

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Połączenia

buty szurają
szuranie butów, kapci, nóg, opon, podeszew, stóp
słyszeć, usłyszeć szuranie
szurający krok

Cytaty

	Znów cisza, szum wiatru, szurające o siebie liście i kolby. źródło: NKJP: Robert Urbański: Operacja „Dunaj”, 2009
	Koła taksówek szurają po brukowej kostce, stare kamienice kulą się w mżawce. źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Nielegalne związki, 2011
	Dał się słyszeć miękki odgłos szurających po piasku butów. źródło: NKJP: Jacek Głębski: Droga do Ite, 2006
	Muzykę zagłusza dźwięk szurania butów po podłodze. źródło: NKJP: Taniec zranionych dusz, Dziennik Polski, 2006-09-15

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	szuram	szuramy
2 os.	szurasz	szuracie
3 os.	szura	szurają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szurałem +(e)m szurał	szurałam +(e)m szurała	szurałom +(e)m szurało	szuraliśmy +(e)śmy szurali	szurałyśmy +(e)śmy szurały
2 os.	szurałeś +(e)ś szurał	szurałaś +(e)ś szurała	szurałoś +(e)ś szurało	szuraliście +(e)ście szurali	szurałyście +(e)ście szurały
3 os.	szurał	szurała	szurało	szurali	szurały

bezosobnik: szurano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę szurał będę szurać	będę szurała będę szurać	będę szurało będę szurać	będziemy szurali będziemy szurać	będziemy szurały będziemy szurać
2 os.	będziesz szurał będziesz szurać	będziesz szurała będziesz szurać	będziesz szurało będziesz szurać	będziecie szurali będziecie szurać	będziecie szurały będziecie szurać
3 os.	będzie szurał będzie szurać	będzie szurała będzie szurać	będzie szurało będzie szurać	będą szurali będą szurać	będą szurały będą szurać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		szurajmy
2 os.	szuraj	szurajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szurałbym bym szurał	szurałabym bym szurała	szurałobym bym szurało	szuralibyśmy byśmy szurali	szurałybyśmy byśmy szurały
2 os.	szurałbyś byś szurał	szurałabyś byś szurała	szurałobyś byś szurało	szuralibyście byście szurali	szurałybyście byście szurały
3 os.	szurałby by szurał	szurałaby by szurała	szurałoby by szurało	szuraliby by szurali	szurałyby by szurały

bezosobnik: szurano by

bezokolicznik: szurać

imiesłów przysłówkowy współczesny: szurając

gerundium: szuranie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	szuranie	szurania
D.	szurania	szurań
C.	szuraniu	szuraniom
B.	szuranie	szurania
N.	szuraniem	szuraniami
Ms.	szuraniu	szuraniach
W.	szuranie	szurania

imiesłów przymiotnikowy czynny: szurający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	szurający	szurający	szurający	szurające	szurająca
D.	szurającego	szurającego	szurającego	szurającego	szurającej
C.	szurającemu	szurającemu	szurającemu	szurającemu	szurającej
B.	szurającego	szurającego	szurający	szurające	szurającą
N.	szurającym	szurającym	szurającym	szurającym	szurającą
Ms.	szurającym	szurającym	szurającym	szurającym	szurającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	szurający	szurający	szurające	szurające
D.	szurających	szurających	szurających	szurających
C.	szurającym	szurającym	szurającym	szurającym
B.	szurających	szurających	szurających	szurające
N.	szurającymi	szurającymi	szurającymi	szurającymi
Ms.	szurających	szurających	szurających	szurających

odpowiednik aspektowy: szurnąć

Składnia

szurać

o CO | po CZYM

2. do brzegu

Definicja

pot.

szybko się gdzieś przemieszczać

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

przemieszczać się

Cytaty

Zamykam zebranie i szuram do domu – wstał z krzesła i ruszył defiladowym krokiem.

źródło: NKJP: Jarosław Abramow-Newerly: Młyn w piekarni, 2002

Strzelałeś kiedy z pistoletu? Nie? No to się zamienimy. Masz łapkę i szuraj na glinianki!

źródło: NKJP: Igor Newerly: Pamiątka z Celulozy, 1952

Ludzie w kombinezonach, opasani skórzanymi fartuchami, o zapadłych twarzach i zgarbionych plecach wyszli, szurając, na plac, aby załadować skórami ciężarówkę [...].

źródło: NKJP: Tadeusz Zubiński: Niegdyś w tamtej Bydgoszczy, Akant, 2008-10

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	szuram	szuramy
2 os.	szurasz	szuracie
3 os.	szura	szurają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szurałem +(e)m szurał	szurałam +(e)m szurała	szurałom +(e)m szurało	szuraliśmy +(e)śmy szurali	szurałyśmy +(e)śmy szurały
2 os.	szurałeś +(e)ś szurał	szurałaś +(e)ś szurała	szurałoś +(e)ś szurało	szuraliście +(e)ście szurali	szurałyście +(e)ście szurały
3 os.	szurał	szurała	szurało	szurali	szurały

bezosobnik: szurano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę szurał będę szurać	będę szurała będę szurać	będę szurało będę szurać	będziemy szurali będziemy szurać	będziemy szurały będziemy szurać
2 os.	będziesz szurał będziesz szurać	będziesz szurała będziesz szurać	będziesz szurało będziesz szurać	będziecie szurali będziecie szurać	będziecie szurały będziecie szurać
3 os.	będzie szurał będzie szurać	będzie szurała będzie szurać	będzie szurało będzie szurać	będą szurali będą szurać	będą szurały będą szurać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		szurajmy
2 os.	szuraj	szurajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szurałbym bym szurał	szurałabym bym szurała	szurałobym bym szurało	szuralibyśmy byśmy szurali	szurałybyśmy byśmy szurały
2 os.	szurałbyś byś szurał	szurałabyś byś szurała	szurałobyś byś szurało	szuralibyście byście szurali	szurałybyście byście szurały
3 os.	szurałby by szurał	szurałaby by szurała	szurałoby by szurało	szuraliby by szurali	szurałyby by szurały

bezosobnik: szurano by

bezokolicznik: szurać

imiesłów przysłówkowy współczesny: szurając

gerundium: szuranie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	szuranie	szurania
D.	szurania	szurań
C.	szuraniu	szuraniom
B.	szuranie	szurania
N.	szuraniem	szuraniami
Ms.	szuraniu	szuraniach
W.	szuranie	szurania

imiesłów przymiotnikowy czynny: szurający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	szurający	szurający	szurający	szurające	szurająca
D.	szurającego	szurającego	szurającego	szurającego	szurającej
C.	szurającemu	szurającemu	szurającemu	szurającemu	szurającej
B.	szurającego	szurającego	szurający	szurające	szurającą
N.	szurającym	szurającym	szurającym	szurającym	szurającą
Ms.	szurającym	szurającym	szurającym	szurającym	szurającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	szurający	szurający	szurające	szurające
D.	szurających	szurających	szurających	szurających
C.	szurającym	szurającym	szurającym	szurającym
B.	szurających	szurających	szurających	szurające
N.	szurającymi	szurającymi	szurającymi	szurającymi
Ms.	szurających	szurających	szurających	szurających

odpowiednik aspektowy: szurnąć

Składnia

szurać

DOKĄD

3. prowokować

Definicja

pot.

zachowując się w określony sposób lub mówiąc coś denerwującego, prowokować kogoś do konfrontacji słownej lub fizycznej

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Cytaty

Stał nade mną wielki, pryszczaty drab lat czternaście.
- Ty ptasia kupo [...]! Do mojego brata szurasz?

źródło: NKJP: Tomek Tryzna: Idź kochaj i niech ci nie pomoże żadna na ziemi rzecz, 2010

Szurasz coś, łachudro?

źródło: NKJP: Chłopak z Prawobrzeża, Dziennik Polski, 2003-10-04

- Jeszcze nieraz będziecie ryczeć w przyszłym sezonie, jak wam pokażemy miejsce w szyku [...]!
- Nie szuraj tak, chłopcze, bo najpierw musicie wystartować w ekstralidze.

źródło: Internet: m.sportowefakty.wp.pl/dyskusje

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	szuram	szuramy
2 os.	szurasz	szuracie
3 os.	szura	szurają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szurałem +(e)m szurał	szurałam +(e)m szurała	szurałom +(e)m szurało	szuraliśmy +(e)śmy szurali	szurałyśmy +(e)śmy szurały
2 os.	szurałeś +(e)ś szurał	szurałaś +(e)ś szurała	szurałoś +(e)ś szurało	szuraliście +(e)ście szurali	szurałyście +(e)ście szurały
3 os.	szurał	szurała	szurało	szurali	szurały

bezosobnik: szurano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę szurał będę szurać	będę szurała będę szurać	będę szurało będę szurać	będziemy szurali będziemy szurać	będziemy szurały będziemy szurać
2 os.	będziesz szurał będziesz szurać	będziesz szurała będziesz szurać	będziesz szurało będziesz szurać	będziecie szurali będziecie szurać	będziecie szurały będziecie szurać
3 os.	będzie szurał będzie szurać	będzie szurała będzie szurać	będzie szurało będzie szurać	będą szurali będą szurać	będą szurały będą szurać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		szurajmy
2 os.	szuraj	szurajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	szurałbym bym szurał	szurałabym bym szurała	szurałobym bym szurało	szuralibyśmy byśmy szurali	szurałybyśmy byśmy szurały
2 os.	szurałbyś byś szurał	szurałabyś byś szurała	szurałobyś byś szurało	szuralibyście byście szurali	szurałybyście byście szurały
3 os.	szurałby by szurał	szurałaby by szurała	szurałoby by szurało	szuraliby by szurali	szurałyby by szurały

bezosobnik: szurano by

bezokolicznik: szurać

imiesłów przysłówkowy współczesny: szurając

gerundium: szuranie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	szuranie	szurania
D.	szurania	szurań
C.	szuraniu	szuraniom
B.	szuranie	szurania
N.	szuraniem	szuraniami
Ms.	szuraniu	szuraniach
W.	szuranie	szurania

imiesłów przymiotnikowy czynny: szurający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	szurający	szurający	szurający	szurające	szurająca
D.	szurającego	szurającego	szurającego	szurającego	szurającej
C.	szurającemu	szurającemu	szurającemu	szurającemu	szurającej
B.	szurającego	szurającego	szurający	szurające	szurającą
N.	szurającym	szurającym	szurającym	szurającym	szurającą
Ms.	szurającym	szurającym	szurającym	szurającym	szurającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	szurający	szurający	szurające	szurające
D.	szurających	szurających	szurających	szurających
C.	szurającym	szurającym	szurającym	szurającym
B.	szurających	szurających	szurających	szurające
N.	szurającymi	szurającymi	szurającymi	szurającymi
Ms.	szurających	szurających	szurających	szurających

Data ostatniej modyfikacji: 23.05.2018