UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

uplątać

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł

Pochodzenie

Zob. plątać

1. włosy

Definicja

książk. 
ułożyć tak elementy, że skrzyżowane ze sobą sprawiają, że zaczepiają się o siebie tak, że trudno je rozdzielić

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Cytaty

Skóra ładniutka, całkiem nowa leżała uplątana w liliowe liany prześcieradła, skotłowana i wmiksowana jak naleśnik w poszewkę kołdry.

źródło: NKJP: Maciej Dajnowski: Promieniowanie reliktowe, 2004

Ojnomaos zginął uplątany w lejce i ciągnięty przez konie lub, wg innej wersji mitu, zabity przez Peopsa.

źródło: NKJP: Internet

Ona wstając, nogę sobie uplątała w suknię, tak że nie mogąc wstać, upadła na księdza.

źródło: Alojzy Sajkowski: Włoskie przygody Polaków: wiek XVI-XVIII, 1973 (books.google.pl)

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uplączę
uplątam
uplączemy
uplątamy
2 os. uplączesz
uplątasz
uplączecie
uplątacie
3 os. uplącze
upląta
uplączą
uplątają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uplątałem
+(e)m uplątał
uplątałam
+(e)m uplątała
uplątałom
+(e)m uplątało
uplątaliśmy
+(e)śmy uplątali
uplątałyśmy
+(e)śmy uplątały
2 os. uplątałeś
+(e)ś uplątał
uplątałaś
+(e)ś uplątała
uplątałoś
+(e)ś uplątało
uplątaliście
+(e)ście uplątali
uplątałyście
+(e)ście uplątały
3 os. uplątał
uplątała
uplątało
uplątali
uplątały

bezosobnik: uplątano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uplączmy
uplątajmy
2 os. uplącz
uplątaj
uplączcie
uplątajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uplątałbym
bym uplątał
uplątałabym
bym uplątała
uplątałobym
bym uplątało
uplątalibyśmy
byśmy uplątali
uplątałybyśmy
byśmy uplątały
2 os. uplątałbyś
byś uplątał
uplątałabyś
byś uplątała
uplątałobyś
byś uplątało
uplątalibyście
byście uplątali
uplątałybyście
byście uplątały
3 os. uplątałby
by uplątał
uplątałaby
by uplątała
uplątałoby
by uplątało
uplątaliby
by uplątali
uplątałyby
by uplątały

bezosobnik: uplątano by

bezokolicznik: uplątać

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

uplątawszy

gerundium: uplątanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. uplątanie
uplątania
D. uplątania
uplątań
C. uplątaniu
uplątaniom
B. uplątanie
uplątania
N. uplątaniem
uplątaniami
Ms. uplątaniu
uplątaniach
W. uplątanie
uplątania

imiesłów przymiotnikowy bierny: uplątany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. uplątany
uplątany
uplątany
uplątane
uplątana
D. uplątanego
uplątanego
uplątanego
uplątanego
uplątanej
C. uplątanemu
uplątanemu
uplątanemu
uplątanemu
uplątanej
B. uplątanego
uplątanego
uplątany
uplątane
uplątaną
N. uplątanym
uplątanym
uplątanym
uplątanym
uplątaną
Ms. uplątanym
uplątanym
uplątanym
uplątanym
uplątanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. uplątani
uplątani
uplątane
uplątane
D. uplątanych
uplątanych
uplątanych
uplątanych
C. uplątanym
uplątanym
uplątanym
uplątanym
B. uplątanych
uplątanych
uplątanych
uplątane
N. uplątanymi
uplątanymi
uplątanymi
uplątanymi
Ms. uplątanych
uplątanych
uplątanych
uplątanych

Składnia

bez ograniczeń + uplątać +
CO + w CO

2. myśli

Definicja

książk. 
wywołać w czymś nieporządek

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zaplątać

Cytaty

Demaskował wszystko we wzajemnym uplątaniu i wzajemnej degradacji: młodość i starość, nowoczesność i staroświeckość, uczucia i pozory uczuć, wiecznie niedojrzałe „upupienie”.

źródło: NKJP: Helena Zaworska: „Gęba” Gombrowicza, Gazeta Wyborcza, 1992-08-08

[...] prawie wszyscy to prawnicy - to jest ich Grom - tak uplątać wszystko, aby Polacy jak w sieci pajęczej nie mogli ruszyć ani ręką ani nogą.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uplączę
uplątam
uplączemy
uplątamy
2 os. uplączesz
uplątasz
uplączecie
uplątacie
3 os. uplącze
upląta
uplączą
uplątają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uplątałem
+(e)m uplątał
uplątałam
+(e)m uplątała
uplątałom
+(e)m uplątało
uplątaliśmy
+(e)śmy uplątali
uplątałyśmy
+(e)śmy uplątały
2 os. uplątałeś
+(e)ś uplątał
uplątałaś
+(e)ś uplątała
uplątałoś
+(e)ś uplątało
uplątaliście
+(e)ście uplątali
uplątałyście
+(e)ście uplątały
3 os. uplątał
uplątała
uplątało
uplątali
uplątały

bezosobnik: uplątano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uplączmy
uplątajmy
2 os. uplącz
uplątaj
uplączcie
uplątajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uplątałbym
bym uplątał
uplątałabym
bym uplątała
uplątałobym
bym uplątało
uplątalibyśmy
byśmy uplątali
uplątałybyśmy
byśmy uplątały
2 os. uplątałbyś
byś uplątał
uplątałabyś
byś uplątała
uplątałobyś
byś uplątało
uplątalibyście
byście uplątali
uplątałybyście
byście uplątały
3 os. uplątałby
by uplątał
uplątałaby
by uplątała
uplątałoby
by uplątało
uplątaliby
by uplątali
uplątałyby
by uplątały

bezosobnik: uplątano by

bezokolicznik: uplątać

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

uplątawszy

gerundium: uplątanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. uplątanie
uplątania
D. uplątania
uplątań
C. uplątaniu
uplątaniom
B. uplątanie
uplątania
N. uplątaniem
uplątaniami
Ms. uplątaniu
uplątaniach
W. uplątanie
uplątania

imiesłów przymiotnikowy bierny: uplątany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. uplątany
uplątany
uplątany
uplątane
uplątana
D. uplątanego
uplątanego
uplątanego
uplątanego
uplątanej
C. uplątanemu
uplątanemu
uplątanemu
uplątanemu
uplątanej
B. uplątanego
uplątanego
uplątany
uplątane
uplątaną
N. uplątanym
uplątanym
uplątanym
uplątanym
uplątaną
Ms. uplątanym
uplątanym
uplątanym
uplątanym
uplątanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. uplątani
uplątani
uplątane
uplątane
D. uplątanych
uplątanych
uplątanych
uplątanych
C. uplątanym
uplątanym
uplątanym
uplątanym
B. uplątanych
uplątanych
uplątanych
uplątane
N. uplątanymi
uplątanymi
uplątanymi
uplątanymi
Ms. uplątanych
uplątanych
uplątanych
uplątanych

Składnia

bez ograniczeń + uplątać +
(CO)

3. kogoś w sprawy

Definicja

książk. 
zaangażować kogoś w jakąś sprawę niepotrzebnie, niesłusznie lub wbrew jego woli

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wmanewrować, wplątać, zaplątać
antonimy:  wyplątać

Połączenia

  • uplątać w aferę, w sprawę jakąś

Cytaty

[...] takich znaków nie wolno bagatelizować, bo to się lada chwila może zemścić. Raz na przykład uplątali mnie w taką aferę w Ministerstwie Rolnictwa,

źródło: NKJP: Christian Skrzyposzek: Wolna Trybuna, 1985

Skoro odmówił, dlaczego wydawał się taki uplątany w mało istotny epizod, dlaczego zapadał się na to wspomnienie w grząską ciszę?

źródło: NKJP: Witold Zalewski: Zakładnicy, 2001

To mniej więcej całkowity spis ludności miasta rozmiarów Radomia. A to podobno i tak nie wszyscy, bo uplątanych we współpracę miało być dwa razy więcej.

źródło: NKJP: Maciej Radwan Rybiński: Felieton hierarchiczny, Dziennik Polski, 2005-01-28

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uplączę
uplątam
uplączemy
uplątamy
2 os. uplączesz
uplątasz
uplączecie
uplątacie
3 os. uplącze
upląta
uplączą
uplątają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uplątałem
+(e)m uplątał
uplątałam
+(e)m uplątała
uplątałom
+(e)m uplątało
uplątaliśmy
+(e)śmy uplątali
uplątałyśmy
+(e)śmy uplątały
2 os. uplątałeś
+(e)ś uplątał
uplątałaś
+(e)ś uplątała
uplątałoś
+(e)ś uplątało
uplątaliście
+(e)ście uplątali
uplątałyście
+(e)ście uplątały
3 os. uplątał
uplątała
uplątało
uplątali
uplątały

bezosobnik: uplątano

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. uplączmy
uplątajmy
2 os. uplącz
uplątaj
uplączcie
uplątajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. uplątałbym
bym uplątał
uplątałabym
bym uplątała
uplątałobym
bym uplątało
uplątalibyśmy
byśmy uplątali
uplątałybyśmy
byśmy uplątały
2 os. uplątałbyś
byś uplątał
uplątałabyś
byś uplątała
uplątałobyś
byś uplątało
uplątalibyście
byście uplątali
uplątałybyście
byście uplątały
3 os. uplątałby
by uplątał
uplątałaby
by uplątała
uplątałoby
by uplątało
uplątaliby
by uplątali
uplątałyby
by uplątały

bezosobnik: uplątano by

bezokolicznik: uplątać

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

uplątawszy

gerundium: uplątanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. uplątanie
uplątania
D. uplątania
uplątań
C. uplątaniu
uplątaniom
B. uplątanie
uplątania
N. uplątaniem
uplątaniami
Ms. uplątaniu
uplątaniach
W. uplątanie
uplątania

imiesłów przymiotnikowy bierny: uplątany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. uplątany
uplątany
uplątany
uplątane
uplątana
D. uplątanego
uplątanego
uplątanego
uplątanego
uplątanej
C. uplątanemu
uplątanemu
uplątanemu
uplątanemu
uplątanej
B. uplątanego
uplątanego
uplątany
uplątane
uplątaną
N. uplątanym
uplątanym
uplątanym
uplątanym
uplątaną
Ms. uplątanym
uplątanym
uplątanym
uplątanym
uplątanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. uplątani
uplątani
uplątane
uplątane
D. uplątanych
uplątanych
uplątanych
uplątanych
C. uplątanym
uplątanym
uplątanym
uplątanym
B. uplątanych
uplątanych
uplątanych
uplątane
N. uplątanymi
uplątanymi
uplątanymi
uplątanymi
Ms. uplątanych
uplątanych
uplątanych
uplątanych

odpowiednik aspektowy: uplątywać

Składnia

bez ograniczeń + uplątać +
KOGO + w CO
Data ostatniej modyfikacji: 28.07.2019
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj