Chronologizacja
Pochodzenie
Od: cofać
1.a człowiek
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | wsteczny | |
| sprzeczne: | postępowy | |
| hiperonimy: | zachowawczy |
Połączenia
- zacofany człowiek; zacofane społeczeństwo; zacofane środowiska
- ciemny i zacofany, prymitywny i zacofany
Cytaty
|
Pierwszą brygadę stanowią pracownicy fabryki – młody kolektyw oraz zacofany stary fachowiec [...]. źródło: NKJP: Emilia Sękowska: Wielkie odkurzanie kina: Jak przygoda to tylko… na budowie – produkcyjniaków czar, Esensja, 2009-10-12 |
|
|
[...] przeciwko aborcji mieli opowiadać się chrześcijanie ortodoksyjni, przywiązani do dogmatów swej wiary, a więc nienowocześni, zacofani, obskuranccy. źródło: NKJP: Grzegorz Górny: Ateiści i agnostycy także są przeciw przerywaniu ciąży, Dziennik Zachodni, 2008-07-07 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | zacofany |
zacofany |
zacofany |
zacofane |
zacofana |
| D. | zacofanego |
zacofanego |
zacofanego |
zacofanego |
zacofanej |
| C. | zacofanemu |
zacofanemu |
zacofanemu |
zacofanemu |
zacofanej |
| B. | zacofanego |
zacofanego |
zacofany |
zacofane |
zacofaną |
| N. | zacofanym |
zacofanym |
zacofanym |
zacofanym |
zacofaną |
| Ms. | zacofanym |
zacofanym |
zacofanym |
zacofanym |
zacofanej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | zacofani |
zacofani |
zacofane |
zacofane |
| D. | zacofanych |
zacofanych |
zacofanych |
zacofanych |
| C. | zacofanym |
zacofanym |
zacofanym |
zacofanym |
| B. | zacofanych |
zacofanych |
zacofanych |
zacofane |
| N. | zacofanymi |
zacofanymi |
zacofanymi |
zacofanymi |
| Ms. | zacofanych |
zacofanych |
zacofanych |
zacofanych |
Składnia
|
+ | zacofany | + |
|
| szyk: neutralny | ||||
1.b przemysł
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | obskurancki, uwsteczniony, wsteczny |
Połączenia
- zacofany przemysł; zacofana gospodarka, technologia; zacofane rolnictwo; zacofane poglądy
Cytaty
|
Przedwojenny, zacofany polski kapitalizm nie był w stanie stworzyć sprawnych i powszechnych mechanizmów modernizacji chłopskiego sposobu gospodarowania [...]. źródło: NKJP: Włodzimierz Puliński: Rolnictwo rodzinne w Polsce od gospodarki nakazowo-rozdzielczej do rynkowej, 2000 |
|
|
Dzisiaj płacimy w dziedzinie ekologii cenę za lata inwestowania w zacofane technologie [...]. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 09.10.1992 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | zacofany |
zacofany |
zacofany |
zacofane |
zacofana |
| D. | zacofanego |
zacofanego |
zacofanego |
zacofanego |
zacofanej |
| C. | zacofanemu |
zacofanemu |
zacofanemu |
zacofanemu |
zacofanej |
| B. | zacofanego |
zacofanego |
zacofany |
zacofane |
zacofaną |
| N. | zacofanym |
zacofanym |
zacofanym |
zacofanym |
zacofaną |
| Ms. | zacofanym |
zacofanym |
zacofanym |
zacofanym |
zacofanej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | zacofani |
zacofani |
zacofane |
zacofane |
| D. | zacofanych |
zacofanych |
zacofanych |
zacofanych |
| C. | zacofanym |
zacofanym |
zacofanym |
zacofanym |
| B. | zacofanych |
zacofanych |
zacofanych |
zacofane |
| N. | zacofanymi |
zacofanymi |
zacofanymi |
zacofanymi |
| Ms. | zacofanych |
zacofanych |
zacofanych |
zacofanych |
Składnia
|
|
+ | zacofany | + |
|
| szyk: neutralny | ||||
2. kraj
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | uwsteczniony, zapóźniony | |
| antonimy: | rozwinięty |
Połączenia
- zacofany kraj, region, rejon; zacofana prowincja; zacofane południe; zacofane państwa
- zacofany cywilizacyjnie, gospodarczo, kulturalnie, technologicznie
- biedny i zacofany
Cytaty
|
[...] miasta [...] i zachodnia część Niemiec rozwijały się szybciej niż wieś i zacofany wschód. źródło: NKJP: Magdalena Majewska: Pogrom w czasach rozkwitu, Dziennik Sławieński, 2000-09-01 |
|
|
[...] cały rejon Kaukazu był wciśnięty między bardzo zacofane kraje - Iran, Rosję i Turcję. źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Człowiek na asfaltowej górze, Gazeta Wyborcza, 1992-09-26 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | zacofany |
zacofany |
zacofany |
zacofane |
zacofana |
| D. | zacofanego |
zacofanego |
zacofanego |
zacofanego |
zacofanej |
| C. | zacofanemu |
zacofanemu |
zacofanemu |
zacofanemu |
zacofanej |
| B. | zacofanego |
zacofanego |
zacofany |
zacofane |
zacofaną |
| N. | zacofanym |
zacofanym |
zacofanym |
zacofanym |
zacofaną |
| Ms. | zacofanym |
zacofanym |
zacofanym |
zacofanym |
zacofanej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | zacofani |
zacofani |
zacofane |
zacofane |
| D. | zacofanych |
zacofanych |
zacofanych |
zacofanych |
| C. | zacofanym |
zacofanym |
zacofanym |
zacofanym |
| B. | zacofanych |
zacofanych |
zacofanych |
zacofane |
| N. | zacofanymi |
zacofanymi |
zacofanymi |
zacofanymi |
| Ms. | zacofanych |
zacofanych |
zacofanych |
zacofanych |
Składnia
|
|
+ | zacofany | + |
|
| szyk: neutralny | ||||