UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zdrowy

Chronologizacja

XIV w., Bor

Pochodzenie

psł. *sъdorvъ 'pełen sił, krzepki, niechory, zdrowy'

< pie. *sŭ-doru̯o- 'z dobrego drzewa'

1.a człowiek

Definicja

niecierpiący na żadną chorobę

Noty o użyciu

Używane często w znaczeniu 'człowiek zdrowy'.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie

Relacje znaczeniowe

sprzeczne:

chory, niezdrowy

Połączenia

zdrowy chłopak, człowiek; zdrowa dziewczyna, kobieta; ręka; zdrowe ciało; zdrowe nogi, zęby
zdrowy, zdrów jak byk, jak ryba, jak rydz, jak koń, jak rzepa, jak tur
zdrowy na umyśle
młody i zdrowy; zdrowi i chorzy

Cytaty

	Przed nieuzasadnionym zamknięciem w szpitalu zdrowego człowieka miał chronić przepis nakazujący badanie przez dwóch lekarzy. źródło: NKJP: Bianka Mikołajewska: Na wariata, Polityka, 2005-03-12
	[...] w krakowskim ośrodku też nie chcieli grupy młodych i zdrowych dawców. Zabrakło próbek na krew, nie było pieniędzy na badania. źródło: NKJP: Monika Skowron: Do szpiku kości, Manko, 2010-01-04
	- Krwawisz! - zawołałam i uklękłam obok niego. Położył się na zdrowym boku. Jego oczy stawały się coraz bardziej mętne. Rana nadal krwawiła. źródło: NKJP: Beata Ostrowicka: Kraina kolorów: księga intryg, 1999
	1 grudnia, jak co roku, cały świat obchodził dzień solidarności z chorymi na AIDS. Do tej pory takie akcje miały na celu szerzenie tolerancji i przekonywanie zdrowych, by nie dyskryminowali nosicieli. źródło: NKJP: (MOST): Ostrzeżenie przed AIDS, Trybuna Śląska, 2004-12-03

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zdrowy	zdrowy	zdrowy	zdrowe	zdrowa
M. spół.	zdrów	zdrów	zdrów
D.	zdrowego	zdrowego	zdrowego	zdrowego	zdrowej
C.	zdrowemu	zdrowemu	zdrowemu	zdrowemu	zdrowej
B.	zdrowego	zdrowego	zdrowy	zdrowe	zdrową
N.	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrową
Ms.	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrowej
W.	zdrowy	zdrowy	zdrowy	zdrowe	zdrowa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zdrowi	zdrowi	zdrowe	zdrowe
D.	zdrowych	zdrowych	zdrowych	zdrowych
C.	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrowym
B.	zdrowych	zdrowych	zdrowych	zdrowe
N.	zdrowymi	zdrowymi	zdrowymi	zdrowymi
Ms.	zdrowych	zdrowych	zdrowych	zdrowych
W.	zdrowi	zdrowi	zdrowe	zdrowe

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zdrowszy	zdrowszy	zdrowszy	zdrowsze	zdrowsza
D.	zdrowszego	zdrowszego	zdrowszego	zdrowszego	zdrowszej
C.	zdrowszemu	zdrowszemu	zdrowszemu	zdrowszemu	zdrowszej
B.	zdrowszego	zdrowszego	zdrowszy	zdrowsze	zdrowszą
N.	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszą
Ms.	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zdrowsi	zdrowsi	zdrowsze	zdrowsze
D.	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych
C.	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym
B.	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych	zdrowsze
N.	zdrowszymi	zdrowszymi	zdrowszymi	zdrowszymi
Ms.	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych

Inne uwagi

Formy zdrów używa się w połączeniach z takimi czasownikami, jak być , czuć się , wydawać się , np. jest zdrów .

1.b wygląd

Definicja

świadczący o tym, że nie cierpi się na żadną chorobę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka wygląd

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie

Połączenia

zdrowy wygląd; zdrowa cera

Cytaty

Twoje włosy codziennie są narażone na działanie spalin, kurzu czy dymu papierosowego. Powoduje to, że tracą zdrowy wygląd i naturalny połysk.

źródło: NKJP: Dlaczego nie..., Cosmopolitan, 2001

Odznaczał się zdrową cerą i szpakowatą bujną czupryną, a dzięki higienicznemu trybowi życia, kultywowanemu w czasach, kiedy niewielu przychodziło to w Polsce do głowy, nie narzekał ani na zęby ani na włosy.

źródło: NKJP: Piotr Zaremba: Plama na suficie, 2004

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zdrowy	zdrowy	zdrowy	zdrowe	zdrowa
D.	zdrowego	zdrowego	zdrowego	zdrowego	zdrowej
C.	zdrowemu	zdrowemu	zdrowemu	zdrowemu	zdrowej
B.	zdrowego	zdrowego	zdrowy	zdrowe	zdrową
N.	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrową
Ms.	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrowej
W.	zdrowy	zdrowy	zdrowy	zdrowe	zdrowa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zdrowi	zdrowi	zdrowe	zdrowe
D.	zdrowych	zdrowych	zdrowych	zdrowych
C.	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrowym
B.	zdrowych	zdrowych	zdrowych	zdrowe
N.	zdrowymi	zdrowymi	zdrowymi	zdrowymi
Ms.	zdrowych	zdrowych	zdrowych	zdrowych
W.	zdrowi	zdrowi	zdrowe	zdrowe

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zdrowszy	zdrowszy	zdrowszy	zdrowsze	zdrowsza
D.	zdrowszego	zdrowszego	zdrowszego	zdrowszego	zdrowszej
C.	zdrowszemu	zdrowszemu	zdrowszemu	zdrowszemu	zdrowszej
B.	zdrowszego	zdrowszego	zdrowszy	zdrowsze	zdrowszą
N.	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszą
Ms.	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zdrowsi	zdrowsi	zdrowsze	zdrowsze
D.	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych
C.	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym
B.	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych	zdrowsze
N.	zdrowszymi	zdrowszymi	zdrowszymi	zdrowszymi
Ms.	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych

2. owoc

Definicja

niezepsuty i dorodny

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin

Połączenia

zdrowy owoc, zdrowe jabłko, ziarno

Cytaty

[...]jeśli nie spróbuje się wyleczyć drzewa, nie będzie ono więcej dawać zdrowych owoców, jedynie popękane [...]

źródło: NKJP: Max Gallo: Konstantyn Wielki Imperium Chrystusa, 2009

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zdrowy	zdrowy	zdrowy	zdrowe	zdrowa
D.	zdrowego	zdrowego	zdrowego	zdrowego	zdrowej
C.	zdrowemu	zdrowemu	zdrowemu	zdrowemu	zdrowej
B.	zdrowego	zdrowego	zdrowy	zdrowe	zdrową
N.	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrową
Ms.	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrowej
W.	zdrowy	zdrowy	zdrowy	zdrowe	zdrowa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zdrowi	zdrowi	zdrowe	zdrowe
D.	zdrowych	zdrowych	zdrowych	zdrowych
C.	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrowym
B.	zdrowych	zdrowych	zdrowych	zdrowe
N.	zdrowymi	zdrowymi	zdrowymi	zdrowymi
Ms.	zdrowych	zdrowych	zdrowych	zdrowych
W.	zdrowi	zdrowi	zdrowe	zdrowe

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zdrowszy	zdrowszy	zdrowszy	zdrowsze	zdrowsza
D.	zdrowszego	zdrowszego	zdrowszego	zdrowszego	zdrowszej
C.	zdrowszemu	zdrowszemu	zdrowszemu	zdrowszemu	zdrowszej
B.	zdrowszego	zdrowszego	zdrowszy	zdrowsze	zdrowszą
N.	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszą
Ms.	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zdrowsi	zdrowsi	zdrowsze	zdrowsze
D.	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych
C.	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym
B.	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych	zdrowsze
N.	zdrowszymi	zdrowszymi	zdrowszymi	zdrowszymi
Ms.	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych

3. jedzenie

Definicja

nadający się do spożycia, wartościowy i ekologiczny

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Relacje znaczeniowe

	sprzeczne:	niezdrowy
	hiperonimy:	wartościowy

Połączenia

zdrowy produkt; zdrowa żywność; zdrowe jedzenie, pożywienie
świeży i zdrowy

Cytaty

To dziwne, że zdrowe jedzenie kosztuje więcej niż ciężkostrawne mięso i inne, moim zdaniem, niejadalne rzeczy.

źródło: NKJP: Joanna Skrzypczak: Gdzie się podziały tamte pierogi?!, Gazeta Wrocławska, 1999

Powstały gospodarstwa rodzinne, produkujące zdrową żywność, rozwijające działalność agroturystyczną.

źródło: NKJP: Eliza Lewandowska: Wykorzystać dobre doświadczenia, Dziennik Słupski, 1999-12-10

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zdrowy	zdrowy	zdrowy	zdrowe	zdrowa
D.	zdrowego	zdrowego	zdrowego	zdrowego	zdrowej
C.	zdrowemu	zdrowemu	zdrowemu	zdrowemu	zdrowej
B.	zdrowego	zdrowego	zdrowy	zdrowe	zdrową
N.	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrową
Ms.	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrowej
W.	zdrowy	zdrowy	zdrowy	zdrowe	zdrowa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zdrowi	zdrowi	zdrowe	zdrowe
D.	zdrowych	zdrowych	zdrowych	zdrowych
C.	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrowym
B.	zdrowych	zdrowych	zdrowych	zdrowe
N.	zdrowymi	zdrowymi	zdrowymi	zdrowymi
Ms.	zdrowych	zdrowych	zdrowych	zdrowych
W.	zdrowi	zdrowi	zdrowe	zdrowe

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zdrowszy	zdrowszy	zdrowszy	zdrowsze	zdrowsza
D.	zdrowszego	zdrowszego	zdrowszego	zdrowszego	zdrowszej
C.	zdrowszemu	zdrowszemu	zdrowszemu	zdrowszemu	zdrowszej
B.	zdrowszego	zdrowszego	zdrowszy	zdrowsze	zdrowszą
N.	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszą
Ms.	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zdrowsi	zdrowsi	zdrowsze	zdrowsze
D.	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych
C.	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym
B.	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych	zdrowsze
N.	zdrowszymi	zdrowszymi	zdrowszymi	zdrowszymi
Ms.	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych

4. tryb życia

Definicja

korzystnie wpływający na zdrowie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Pielęgnacja ciała czynności związane z pielęgnacją ciała i ich efekty

Relacje znaczeniowe

	sprzeczne:	niezdrowy
	hiperonimy:	korzystny

Połączenia

zdrowy styl życia, tryb życia; zdrowa dieta; zdrowe odżywianie, żywienie

Cytaty

Celem dziesiątej już spartakiady było propagowanie zdrowego stylu życia poprzez aktywny sport, rekreację, promowanie ruchu honorowego krwiodawstwa wśród społeczeństwa i integracja środowisk Krwiodawców Polskiego i Słowackiego Czerwonego Krzyża.

źródło: NKJP: Spartakiada krwiodawców, Dziennik Polski, 2000-07-18

Czy jesteśmy blisko odkrycia eliksiru młodości? Być może zdrowa dieta może przedłużyć ludziom życie i sprawność.

źródło: NKJP: Piotr P. Stępień: Na wieki wieków, Polityka, 2004-09-25

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zdrowy	zdrowy	zdrowy	zdrowe	zdrowa
D.	zdrowego	zdrowego	zdrowego	zdrowego	zdrowej
C.	zdrowemu	zdrowemu	zdrowemu	zdrowemu	zdrowej
B.	zdrowego	zdrowego	zdrowy	zdrowe	zdrową
N.	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrową
Ms.	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrowej
W.	zdrowy	zdrowy	zdrowy	zdrowe	zdrowa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zdrowi	zdrowi	zdrowe	zdrowe
D.	zdrowych	zdrowych	zdrowych	zdrowych
C.	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrowym
B.	zdrowych	zdrowych	zdrowych	zdrowe
N.	zdrowymi	zdrowymi	zdrowymi	zdrowymi
Ms.	zdrowych	zdrowych	zdrowych	zdrowych
W.	zdrowi	zdrowi	zdrowe	zdrowe

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zdrowszy	zdrowszy	zdrowszy	zdrowsze	zdrowsza
D.	zdrowszego	zdrowszego	zdrowszego	zdrowszego	zdrowszej
C.	zdrowszemu	zdrowszemu	zdrowszemu	zdrowszemu	zdrowszej
B.	zdrowszego	zdrowszego	zdrowszy	zdrowsze	zdrowszą
N.	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszą
Ms.	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zdrowsi	zdrowsi	zdrowsze	zdrowsze
D.	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych
C.	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym
B.	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych	zdrowsze
N.	zdrowszymi	zdrowszymi	zdrowszymi	zdrowszymi
Ms.	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych

5. krytyka

Definicja

słuszny i mądry

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

sensowny

Połączenia

zdrowy dystans, sąd; zdrowa krytyka

Cytaty

W książkach o makrobiotyce zawarta jest zdrowa krytyka “cywilizowanego” odżywiania, są tam przepisy i wyjaśnienia, co dzieje się w organizmie, gdy popełniamy błąd żywieniowy.

źródło: NKJP: Danuta Myłek: Alergie, 2001

Czyta się to znakomicie. Autorka ma poczucie humoru, zdrowy dystans wobec rzeczywistości i ewidentny talent narracyjny.

źródło: NKJP: Aleksander Kaczorowski: Na podparyskim bruku, Polityka, 2006-08-12

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zdrowy	zdrowy	zdrowy	zdrowe	zdrowa
D.	zdrowego	zdrowego	zdrowego	zdrowego	zdrowej
C.	zdrowemu	zdrowemu	zdrowemu	zdrowemu	zdrowej
B.	zdrowego	zdrowego	zdrowy	zdrowe	zdrową
N.	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrową
Ms.	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrowej
W.	zdrowy	zdrowy	zdrowy	zdrowe	zdrowa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zdrowi	zdrowi	zdrowe	zdrowe
D.	zdrowych	zdrowych	zdrowych	zdrowych
C.	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrowym
B.	zdrowych	zdrowych	zdrowych	zdrowe
N.	zdrowymi	zdrowymi	zdrowymi	zdrowymi
Ms.	zdrowych	zdrowych	zdrowych	zdrowych
W.	zdrowi	zdrowi	zdrowe	zdrowe

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zdrowszy	zdrowszy	zdrowszy	zdrowsze	zdrowsza
D.	zdrowszego	zdrowszego	zdrowszego	zdrowszego	zdrowszej
C.	zdrowszemu	zdrowszemu	zdrowszemu	zdrowszemu	zdrowszej
B.	zdrowszego	zdrowszego	zdrowszy	zdrowsze	zdrowszą
N.	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszą
Ms.	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zdrowsi	zdrowsi	zdrowsze	zdrowsze
D.	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych
C.	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym
B.	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych	zdrowsze
N.	zdrowszymi	zdrowszymi	zdrowszymi	zdrowszymi
Ms.	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych

6. postawy

Definicja

oparty na właściwych zasadach moralnych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie prawdy i wartości życiowe

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

normalny

Połączenia

zdrowa postawa; rodzina

Cytaty

Słuszna duma jest też bardziej właściwą i zdrową postawą niż fałszywa skromność.

źródło: NKJP: Maria Zowisło: Filozofia i sport. Horyzonty dialogu, 2001

Zdrowe, normalne środowisko rodzinne, ukształtowane w oparciu o określone, powszechnie akceptowane normy i wartości, samo w sobie stanowi mocną barierę chroniącą przed różnego rodzaju patologiami, w tym również uzależnieniami

źródło: NKJP: Renata Gryniewicz: Dlaczego dzieci i młodzież biorą narkotyki, Wychowawca, 2003-07

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zdrowy	zdrowy	zdrowy	zdrowe	zdrowa
D.	zdrowego	zdrowego	zdrowego	zdrowego	zdrowej
C.	zdrowemu	zdrowemu	zdrowemu	zdrowemu	zdrowej
B.	zdrowego	zdrowego	zdrowy	zdrowe	zdrową
N.	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrową
Ms.	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrowej
W.	zdrowy	zdrowy	zdrowy	zdrowe	zdrowa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zdrowi	zdrowi	zdrowe	zdrowe
D.	zdrowych	zdrowych	zdrowych	zdrowych
C.	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrowym
B.	zdrowych	zdrowych	zdrowych	zdrowe
N.	zdrowymi	zdrowymi	zdrowymi	zdrowymi
Ms.	zdrowych	zdrowych	zdrowych	zdrowych
W.	zdrowi	zdrowi	zdrowe	zdrowe

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zdrowszy	zdrowszy	zdrowszy	zdrowsze	zdrowsza
D.	zdrowszego	zdrowszego	zdrowszego	zdrowszego	zdrowszej
C.	zdrowszemu	zdrowszemu	zdrowszemu	zdrowszemu	zdrowszej
B.	zdrowszego	zdrowszego	zdrowszy	zdrowsze	zdrowszą
N.	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszą
Ms.	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zdrowsi	zdrowsi	zdrowsze	zdrowsze
D.	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych
C.	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym
B.	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych	zdrowsze
N.	zdrowszymi	zdrowszymi	zdrowszymi	zdrowszymi
Ms.	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych

7. system

Definicja

dobrze zorganizowany i sprawnie funkcjonujący

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

sprawny

Połączenia

zdrowy system; zdrowa firma; zdrowe państwo

Cytaty

Zrzucanie sprawy czynszów na samorządy mogłoby podlegać dyskusji gdybyśmy mieli zdrowy system finansów publicznych.

źródło: NKJP: Monika Kaczyńska, Leszek Waligóra: Prawo o ochronie lokatorów zaszkodzi gminom? Moim zdaniem, Gazeta Poznańska, 2001-07-23

W zdrowych państwach nie ma dziurawych budżetów, bo deficyt jest niedopuszczalny z mocy prawa.

źródło: NKJP: Kto wyciął dziurę w kasie?, Dziennik Polski, 2001-08-24

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zdrowy	zdrowy	zdrowy	zdrowe	zdrowa
D.	zdrowego	zdrowego	zdrowego	zdrowego	zdrowej
C.	zdrowemu	zdrowemu	zdrowemu	zdrowemu	zdrowej
B.	zdrowego	zdrowego	zdrowy	zdrowe	zdrową
N.	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrową
Ms.	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrowej
W.	zdrowy	zdrowy	zdrowy	zdrowe	zdrowa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zdrowi	zdrowi	zdrowe	zdrowe
D.	zdrowych	zdrowych	zdrowych	zdrowych
C.	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrowym
B.	zdrowych	zdrowych	zdrowych	zdrowe
N.	zdrowymi	zdrowymi	zdrowymi	zdrowymi
Ms.	zdrowych	zdrowych	zdrowych	zdrowych
W.	zdrowi	zdrowi	zdrowe	zdrowe

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zdrowszy	zdrowszy	zdrowszy	zdrowsze	zdrowsza
D.	zdrowszego	zdrowszego	zdrowszego	zdrowszego	zdrowszej
C.	zdrowszemu	zdrowszemu	zdrowszemu	zdrowszemu	zdrowszej
B.	zdrowszego	zdrowszego	zdrowszy	zdrowsze	zdrowszą
N.	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszą
Ms.	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zdrowsi	zdrowsi	zdrowsze	zdrowsze
D.	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych
C.	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym
B.	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych	zdrowsze
N.	zdrowszymi	zdrowszymi	zdrowszymi	zdrowszymi
Ms.	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych

8. silnik

Definicja

taki, który sprawnie funkcjonuje i jest w dobrym stanie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Połączenia

zdrowy silnik

Cytaty

Tanio może nie było, ale przynajmniej wiem, że jeżdżę zdrowym samochodem.

źródło: Internet: autowcentrum.pl/blog

Należy pilnować zarówno czasowych, jak i kilometrowych interwałów wymiany oleju. Zagwarantuje nam to zdrowy silnik, bezpieczną jazdę oraz wysokie oszczędności.

źródło: Internet: buwar.pl/wpis-blog

Komputer zdrowy, modem z ruterem – zdrowe, [...] tylko jeden z licznych kabelków uszkodzony był.

źródło: Internet: adamczewski.blog.polityka.pl

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zdrowy	zdrowy	zdrowy	zdrowe	zdrowa
M. spół.	zdrów	zdrów	zdrów
D.	zdrowego	zdrowego	zdrowego	zdrowego	zdrowej
C.	zdrowemu	zdrowemu	zdrowemu	zdrowemu	zdrowej
B.	zdrowego	zdrowego	zdrowy	zdrowe	zdrową
N.	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrową
Ms.	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrowej
W.	zdrowy	zdrowy	zdrowy	zdrowe	zdrowa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zdrowi	zdrowi	zdrowe	zdrowe
D.	zdrowych	zdrowych	zdrowych	zdrowych
C.	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrowym
B.	zdrowych	zdrowych	zdrowych	zdrowe
N.	zdrowymi	zdrowymi	zdrowymi	zdrowymi
Ms.	zdrowych	zdrowych	zdrowych	zdrowych
W.	zdrowi	zdrowi	zdrowe	zdrowe

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zdrowszy	zdrowszy	zdrowszy	zdrowsze	zdrowsza
D.	zdrowszego	zdrowszego	zdrowszego	zdrowszego	zdrowszej
C.	zdrowszemu	zdrowszemu	zdrowszemu	zdrowszemu	zdrowszej
B.	zdrowszego	zdrowszego	zdrowszy	zdrowsze	zdrowszą
N.	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszą
Ms.	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zdrowsi	zdrowsi	zdrowsze	zdrowsze
D.	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych
C.	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym
B.	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych	zdrowsze
N.	zdrowszymi	zdrowszymi	zdrowszymi	zdrowszymi
Ms.	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych

9. dawka

Definicja

duży

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

Relacje znaczeniowe

synonimy:

znaczny

Połączenia

zdrowa dawka, porcja czegoś

Cytaty

Ileż razy zapadałem w rajską toń puszystego pierożka, [...] który aż prosił się o zdrową dawkę nadzienia.

źródło: NKJP: Sławomir Shuty: Ruchy, 2008

Ale też zaraz zaczął macać machinalnie butelki, czy jakaś nie jest rozpieczętowana i czy z której nie da się ulać, gdyby rozpieczętowana była. Jedna szczęśliwie była napoczęta, no to Heniek ulał zdrową dawkę i sobie strzelił [...]

źródło: NKJP: Sławomir Shuty: Cukier w normie z ekstrabonusem, 2005

Myślę zresztą, że gdyby to uczynił, spuściłbym mu zdrowe lanie, bo już nad sobą nie panowałem.

źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zdrowy	zdrowy	zdrowy	zdrowe	zdrowa
D.	zdrowego	zdrowego	zdrowego	zdrowego	zdrowej
C.	zdrowemu	zdrowemu	zdrowemu	zdrowemu	zdrowej
B.	zdrowego	zdrowego	zdrowy	zdrowe	zdrową
N.	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrową
Ms.	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrowej
W.	zdrowy	zdrowy	zdrowy	zdrowe	zdrowa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zdrowi	zdrowi	zdrowe	zdrowe
D.	zdrowych	zdrowych	zdrowych	zdrowych
C.	zdrowym	zdrowym	zdrowym	zdrowym
B.	zdrowych	zdrowych	zdrowych	zdrowe
N.	zdrowymi	zdrowymi	zdrowymi	zdrowymi
Ms.	zdrowych	zdrowych	zdrowych	zdrowych
W.	zdrowi	zdrowi	zdrowe	zdrowe

Stopień wyższy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	zdrowszy	zdrowszy	zdrowszy	zdrowsze	zdrowsza
D.	zdrowszego	zdrowszego	zdrowszego	zdrowszego	zdrowszej
C.	zdrowszemu	zdrowszemu	zdrowszemu	zdrowszemu	zdrowszej
B.	zdrowszego	zdrowszego	zdrowszy	zdrowsze	zdrowszą
N.	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszą
Ms.	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	zdrowsi	zdrowsi	zdrowsze	zdrowsze
D.	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych
C.	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym	zdrowszym
B.	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych	zdrowsze
N.	zdrowszymi	zdrowszymi	zdrowszymi	zdrowszymi
Ms.	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych	zdrowszych

Frazeologizmy

a poza tym wszyscy zdrowi?
bywaj zdrów
gadaj zdrów
ktoś bierze na rozum coś
ktoś bierze na zdrowy rozum coś
ktoś położył głowę pod ewangelię
ktoś włożył zdrową głowę pod ewangelię
ktoś wziął na rozum coś
ktoś wziął na zdrowy rozum coś
na zdrowy rozum
przy zdrowych zmysłach
o zdrowych zmysłach
zdrowy rozsądek

Przysłowia

W zdrowym ciele zdrowy duch

Data ostatniej modyfikacji: 10.09.2021