UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wyskrobywać

Chronologizacja

XVII w., Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	wyskrobuję	wyskrobujemy
2 os.	wyskrobujesz	wyskrobujecie
3 os.	wyskrobuje	wyskrobują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyskrobywałem +(e)m wyskrobywał	wyskrobywałam +(e)m wyskrobywała	wyskrobywałom +(e)m wyskrobywało	wyskrobywaliśmy +(e)śmy wyskrobywali	wyskrobywałyśmy +(e)śmy wyskrobywały
2 os.	wyskrobywałeś +(e)ś wyskrobywał	wyskrobywałaś +(e)ś wyskrobywała	wyskrobywałoś +(e)ś wyskrobywało	wyskrobywaliście +(e)ście wyskrobywali	wyskrobywałyście +(e)ście wyskrobywały
3 os.	wyskrobywał	wyskrobywała	wyskrobywało	wyskrobywali	wyskrobywały

bezosobnik: wyskrobywano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę wyskrobywał będę wyskrobywać	będę wyskrobywała będę wyskrobywać	będę wyskrobywało będę wyskrobywać	będziemy wyskrobywali będziemy wyskrobywać	będziemy wyskrobywały będziemy wyskrobywać
2 os.	będziesz wyskrobywał będziesz wyskrobywać	będziesz wyskrobywała będziesz wyskrobywać	będziesz wyskrobywało będziesz wyskrobywać	będziecie wyskrobywali będziecie wyskrobywać	będziecie wyskrobywały będziecie wyskrobywać
3 os.	będzie wyskrobywał będzie wyskrobywać	będzie wyskrobywała będzie wyskrobywać	będzie wyskrobywało będzie wyskrobywać	będą wyskrobywali będą wyskrobywać	będą wyskrobywały będą wyskrobywać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		wyskrobujmy
2 os.	wyskrobuj	wyskrobujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	wyskrobywałbym bym wyskrobywał	wyskrobywałabym bym wyskrobywała	wyskrobywałobym bym wyskrobywało	wyskrobywalibyśmy byśmy wyskrobywali	wyskrobywałybyśmy byśmy wyskrobywały
2 os.	wyskrobywałbyś byś wyskrobywał	wyskrobywałabyś byś wyskrobywała	wyskrobywałobyś byś wyskrobywało	wyskrobywalibyście byście wyskrobywali	wyskrobywałybyście byście wyskrobywały
3 os.	wyskrobywałby by wyskrobywał	wyskrobywałaby by wyskrobywała	wyskrobywałoby by wyskrobywało	wyskrobywaliby by wyskrobywali	wyskrobywałyby by wyskrobywały

bezosobnik: wyskrobywano by

bezokolicznik: wyskrobywać

imiesłów przysłówkowy współczesny: wyskrobując

gerundium: wyskrobywanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wyskrobywanie	wyskrobywania
D.	wyskrobywania	wyskrobywań
C.	wyskrobywaniu	wyskrobywaniom
B.	wyskrobywanie	wyskrobywania
N.	wyskrobywaniem	wyskrobywaniami
Ms.	wyskrobywaniu	wyskrobywaniach
W.	wyskrobywanie	wyskrobywania

imiesłów przymiotnikowy czynny: wyskrobujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wyskrobujący	wyskrobujący	wyskrobujący	wyskrobujące	wyskrobująca
D.	wyskrobującego	wyskrobującego	wyskrobującego	wyskrobującego	wyskrobującej
C.	wyskrobującemu	wyskrobującemu	wyskrobującemu	wyskrobującemu	wyskrobującej
B.	wyskrobującego	wyskrobującego	wyskrobujący	wyskrobujące	wyskrobującą
N.	wyskrobującym	wyskrobującym	wyskrobującym	wyskrobującym	wyskrobującą
Ms.	wyskrobującym	wyskrobującym	wyskrobującym	wyskrobującym	wyskrobującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wyskrobujący	wyskrobujący	wyskrobujące	wyskrobujące
D.	wyskrobujących	wyskrobujących	wyskrobujących	wyskrobujących
C.	wyskrobującym	wyskrobującym	wyskrobującym	wyskrobującym
B.	wyskrobujących	wyskrobujących	wyskrobujących	wyskrobujące
N.	wyskrobującymi	wyskrobującymi	wyskrobującymi	wyskrobującymi
Ms.	wyskrobujących	wyskrobujących	wyskrobujących	wyskrobujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: wyskrobywany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wyskrobywany	wyskrobywany	wyskrobywany	wyskrobywane	wyskrobywana
D.	wyskrobywanego	wyskrobywanego	wyskrobywanego	wyskrobywanego	wyskrobywanej
C.	wyskrobywanemu	wyskrobywanemu	wyskrobywanemu	wyskrobywanemu	wyskrobywanej
B.	wyskrobywanego	wyskrobywanego	wyskrobywany	wyskrobywane	wyskrobywaną
N.	wyskrobywanym	wyskrobywanym	wyskrobywanym	wyskrobywanym	wyskrobywaną
Ms.	wyskrobywanym	wyskrobywanym	wyskrobywanym	wyskrobywanym	wyskrobywanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wyskrobywani	wyskrobywani	wyskrobywane	wyskrobywane
D.	wyskrobywanych	wyskrobywanych	wyskrobywanych	wyskrobywanych
C.	wyskrobywanym	wyskrobywanym	wyskrobywanym	wyskrobywanym
B.	wyskrobywanych	wyskrobywanych	wyskrobywanych	wyskrobywane
N.	wyskrobywanymi	wyskrobywanymi	wyskrobywanymi	wyskrobywanymi
Ms.	wyskrobywanych	wyskrobywanych	wyskrobywanych	wyskrobywanych

odpowiednik aspektowy: wyskrobać

Pochodzenie

Zob. skrobać

1.a resztki obiadu

Definicja

skrobiąc, wydobywać skądś jakąś substancję

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wydrapywać

Połączenia

wyskrobywać resztki z dna

Cytaty

	Jeśli Józio nie był zbyt dokładny przy rozlewaniu chochlą zupy i rozdziale gulaszu, zostawaliśmy bez posiłku lub musieliśmy wyskrobywać resztki z dna. źródło: NKJP: Ryszard Sługocki: Na przekór i na bakier, 2008
	Z brzękiem wyskrobywali resztki jedzenia z menażek, a wielkie pajdy chleba znikały szybko. źródło: NKJP: Adam Bahdaj: Wakacje z duchami, 1962
	Na naszym rynku są dostępne proste i niedrogie urządzenia do wyskrobywania wierzchniej warstwy starych fug. źródło: NKJP: (EBu): Czyste kafelki, Dziennik Bałtycki, 2000-04-11
	Przed każdym kolejnym odcinkiem specjalnym wyznaczony był człowiek, którego jedynym zadaniem było mycie podwozia, wyskrobywanie błota z zakoli kół oraz przetarcie karoserii, zrobionej z aluminium, tytanu i włókien węglowych. źródło: NKJP: Jerzy Ciszewski: Automobilizm, Gazeta Wyborcza, 1993-09-02
	(...) mówi, wyskrobując łyżeczką resztkę lodów. źródło: NKJP: Ally McBeal bez tajemnic, Cosmopolitan 6 1999

Składnia

wyskrobywać

CO + (z CZEGO) + (CZYM)

1.b talerz

Definicja

skrobiąc, oczyszczać z czegoś jakąś powierzchnię

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie miejsca, osoby, przedmioty, sytuacje związane z jedzeniem

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca

Cytaty

Wyskrobywała patelnię, kiedy powiedział: - To najsmaczniejsza jajecznica mojego życia, bo ty ją usmażyłaś.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Dwie Miłości, 2008

Właśnie skończył wyskrobywać puszkę po wieprzowej konserwie, które wydano z rana z esesmańskich magazynów, gdy zobaczył ich idących ławą.

źródło: Odra 1962 (books.google.pl)

Według bardzo rozpowszechnionych wierzeń, dzieży nie powinno się było myć, a jedynie wyskrobywać [...]

źródło: Piotr Kowalski: Opowieść o chlebie, czyli nasz powszedni 2007 (books.google.pl)

Składnia

wyskrobywać

CO + (z CZEGO) + (CZYM)

2. na ścianie

Definicja

robić litery lub inne znaki na twardej powierzchni, przesuwając po niej jakieś ostre narzędzie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język pisanie

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wzory

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wydrapywać

Cytaty

Podobnie zamiast mozolnie wyskrobywać na ścianie swoje imię „Michał” jeden z mnichów napisał po prostu „689” .

źródło: NKJP: Leszek K. Talko: Jeden z tysiąca? Gazeta Wyborcza, 1992-03-27

Po odsuszeniu na serwetce można szydełkiem albo grubą igłą wyskrobywać na skorupce fantazyjne wzory.

źródło: NKJP: Agata Bochenek: Pisanki sercem malowane, Wieści Podwarszawskie 2006-04-16

Popularną metodą było wyskrobywanie wzorów ostrym narzędziem, malowanie farbami, oklejanie skrawkami papieru lub tkaniny względnie wytrawianie wzorów kwasami.

źródło: NKJP: (EKT): Chleb ze śliwką i baranek z kożuszkiem, Dziennik Polski 2005-03-26

Składnia

wyskrobywać

CO + na CZYM + (CZYM)

3. otwór

Definicja

skrobiąc ostrym narzędziem w czymś twardym, robić w tym wgłębienie, otwór

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wydrapywać

Cytaty

Wraz z wtajemniczonymi współwięźniami mozolnie wyskrobywał w suficie otwór prowadzący na dach budynku więzienia .

źródło: Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej 2008, (books.google)

Składnia

wyskrobywać

CO + (w CZYM)

4. plamę

Definicja

usuwać coś z jakiejś powierzchni, wielokrotnie przesuwając czymś ostrym po niej

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wzory

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wydrapywać

Cytaty

	Płowy był bardzo schludny, a pergamin jest złożony kilkakrotnie i wygląda, jakby już przedtem wyskrobywano z niego poprzedni tekst. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Kamień na szczycie Kroniki Drugiego Kręgu Księga II, 2002
	W wypadku urzędowego polecenia dokonania odpowiednich emendacji względnie uzupełnień, w metrykach nie wolno było niczego skreślać lub wyskrobywać . źródło: Przeszłość demograficzna Polski, 1967 (books.google.pl)
	Czasami nawet nie musieli przepisywać utworów, tylko wyskrobywali nazwisko autora i nanosili moje. źródło: NKJP: Internet
	Czy wypada wyskrobywać cenę nadrukowaną na książce, którą dajemy na prezent, wiedząc iż pozostanie po tej czynności ślad na okładce ? źródło: Przekrój 1952 (books.google.pl)

Składnia

wyskrobywać

CO + (Z CZEGO)

5. opowiadanie

Definicja

pot.

pisać coś, co jest uważane za mało wartościowe

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język pisanie

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wypisywać

Cytaty

Wreszcie ci, co stalówki niszczą, wyskrobując sztuczki społecznie zaangażowane i boleśnie portretujące jęki pokolenia wstępującego w dorosłość.

źródło: NKJP: PaweŁ Głowacki; Nóż w pchle, Dziennik Polski, 2005-04-16

Składnia

wyskrobywać

6. pieniądze

Definicja

pot.

zdobywać z trudem coś, czego zasoby są bardzo małe

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Finanse czynności, przedmioty związane z pieniędzmi

Połączenia

wyskrobywać ostatni grosz, pieniądze

Cytaty

	Tym ludziom należy się jakiś medal - mówi Urszula Cyrek - bo zostali okrutnie potraktowani, odeszli bez odpraw, nagle stracili źródło zarobku, a mimo to co miesiąc wyskrobują ostatnie pieniądze, by zapłacić czynsz. źródło: NKJP: (ZB): Wspólnota mieszkaniowa, Dziennik Łódzki 2001-08-24
	Przestraszeni ludzie ruszyli po recepty na szczepionkę, ustawiali się w kolejce do lekarzy. Wyskrobywali oszczędności. Szczepili dzieci. źródło: NKJP: Olena Skwiecińska, Sławomir Zagórski: Kleszczowe szaleństwo, , Gazeta Wyborcza, 1995-07-04
	Dlatego wielu z nich zapożyczało się i wyskrobywało ostatni grosz, byleby zapłacić za sfałszowaną dokumentację lekarską i otrzymać decyzję o rencie. źródło: NKJP: Alina Gierak: Śmierć koronnego świadka, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2006-08-25
	Masz za dużo wątków z innymi osobami i przestajesz czytać dokładnie to, co piszę. To brak szacunku. Ja tu wyskrobuję czas, żeby odpisać, a Ty tak? źródło: NKJP: Internet

Składnia

wyskrobywać

7. ciążę

Definicja

pot.

usuwać ciążę

Noty o użyciu

Wyraz uważany za niestosowany w wielu sytuacjach.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego seksualność

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

usuwać

Połączenia

wyskrobywać ciążę, płód

Cytaty

[...] lepiej chyba zapobiegać ciąży, niż ją wyskrobywać.

źródło: NKJP: Internet

Przecież nikt im tych płodów przymusowo z brzuchów nie wyskrobuje.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

wyskrobywać

CO + (z CZEGO)

Data ostatniej modyfikacji: 07.11.2021