Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. gadać
1. zagadkę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka
Relacje znaczeniowe
synonimy: | zgadywać |
Połączenia
- odgadywać autora, hasło, zagadki
- odgadywać szybko, w lot
Cytaty
[...] dzieci brały udział w zabawach i konkursach prowadzonych przez bibliotekarki. Na podstawie obrazków odgadywały tytuły bajek. źródło: NKJP: (am): Zachęta i dobra zabawa, Dziennik Powiatu Bytowskiego, 2000-05-26 |
|
Zasady nie zmieniały się przez wieki: żołnierz [...] rozstawiał swój stolik do gry „w trzy kubki”, a jego wspólnik nęcił naiwnych do gry, odgadując trafnie, pod którym kubkiem została ukryta woskowa kuleczka. źródło: NKJP: Stanisław Milewski: Intymne życie niegdysiejszej Warszawy, 2008 |
|
[...] uczniowie otrzymują karteczki z nazwą zwierzęcia, naśladują ruchem to zwierzę, pozostali odgadują, o jakie zwierzę chodzi. źródło: NKJP: Renata Broniecka: Spotkanie integracyjno-sportowe dla klas drugich sąsiadujących ze sobą szkół podstawowych. Nauka współzawodnictwa, Wychowawca 2007, nr 177 |
|
- Nie zgadłeś - Carolina chętnie spijała fundowane jej wino. źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Podręcznik do ludzi. Czaszka, 1999 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
odgaduję |
odgadujemy |
|||
2 os. |
odgadujesz |
odgadujecie |
|||
3 os. |
odgaduje |
odgadują |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
odgadywałem +(e)m odgadywał |
odgadywałam +(e)m odgadywała |
odgadywałom +(e)m odgadywało |
odgadywaliśmy +(e)śmy odgadywali |
odgadywałyśmy +(e)śmy odgadywały |
2 os. |
odgadywałeś +(e)ś odgadywał |
odgadywałaś +(e)ś odgadywała |
odgadywałoś +(e)ś odgadywało |
odgadywaliście +(e)ście odgadywali |
odgadywałyście +(e)ście odgadywały |
3 os. |
odgadywał |
odgadywała |
odgadywało |
odgadywali |
odgadywały |
bezosobnik: odgadywano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę odgadywał będę odgadywać |
będę odgadywała będę odgadywać |
będę odgadywało będę odgadywać |
będziemy odgadywali będziemy odgadywać |
będziemy odgadywały będziemy odgadywać |
2 os. |
będziesz odgadywał będziesz odgadywać |
będziesz odgadywała będziesz odgadywać |
będziesz odgadywało będziesz odgadywać |
będziecie odgadywali będziecie odgadywać |
będziecie odgadywały będziecie odgadywać |
3 os. |
będzie odgadywał będzie odgadywać |
będzie odgadywała będzie odgadywać |
będzie odgadywało będzie odgadywać |
będą odgadywali będą odgadywać |
będą odgadywały będą odgadywać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
odgadujmy |
|
2 os. |
odgaduj |
odgadujcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
odgadywałbym bym odgadywał |
odgadywałabym bym odgadywała |
odgadywałobym bym odgadywało |
odgadywalibyśmy byśmy odgadywali |
odgadywałybyśmy byśmy odgadywały |
2 os. |
odgadywałbyś byś odgadywał |
odgadywałabyś byś odgadywała |
odgadywałobyś byś odgadywało |
odgadywalibyście byście odgadywali |
odgadywałybyście byście odgadywały |
3 os. |
odgadywałby by odgadywał |
odgadywałaby by odgadywała |
odgadywałoby by odgadywało |
odgadywaliby by odgadywali |
odgadywałyby by odgadywały |
bezosobnik: odgadywano by
bezokolicznik: odgadywać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
odgadując
gerundium: odgadywanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | odgadywanie |
odgadywania |
D. | odgadywania |
odgadywań |
C. | odgadywaniu |
odgadywaniom |
B. | odgadywanie |
odgadywania |
N. | odgadywaniem |
odgadywaniami |
Ms. | odgadywaniu |
odgadywaniach |
W. | odgadywanie |
odgadywania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: odgadujący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | odgadujący |
odgadujący |
odgadujący |
odgadujące |
odgadująca |
D. | odgadującego |
odgadującego |
odgadującego |
odgadującego |
odgadującej |
C. | odgadującemu |
odgadującemu |
odgadującemu |
odgadującemu |
odgadującej |
B. | odgadującego |
odgadującego |
odgadujący |
odgadujące |
odgadującą |
N. | odgadującym |
odgadującym |
odgadującym |
odgadującym |
odgadującą |
Ms. | odgadującym |
odgadującym |
odgadującym |
odgadującym |
odgadującej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | odgadujący |
odgadujący |
odgadujące |
odgadujące |
D. | odgadujących |
odgadujących |
odgadujących |
odgadujących |
C. | odgadującym |
odgadującym |
odgadującym |
odgadującym |
B. | odgadujących |
odgadujących |
odgadujących |
odgadujące |
N. | odgadującymi |
odgadującymi |
odgadującymi |
odgadującymi |
Ms. | odgadujących |
odgadujących |
odgadujących |
odgadujących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: odgadywany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | odgadywany |
odgadywany |
odgadywany |
odgadywane |
odgadywana |
D. | odgadywanego |
odgadywanego |
odgadywanego |
odgadywanego |
odgadywanej |
C. | odgadywanemu |
odgadywanemu |
odgadywanemu |
odgadywanemu |
odgadywanej |
B. | odgadywanego |
odgadywanego |
odgadywany |
odgadywane |
odgadywaną |
N. | odgadywanym |
odgadywanym |
odgadywanym |
odgadywanym |
odgadywaną |
Ms. | odgadywanym |
odgadywanym |
odgadywanym |
odgadywanym |
odgadywanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | odgadywani |
odgadywani |
odgadywane |
odgadywane |
D. | odgadywanych |
odgadywanych |
odgadywanych |
odgadywanych |
C. | odgadywanym |
odgadywanym |
odgadywanym |
odgadywanym |
B. | odgadywanych |
odgadywanych |
odgadywanych |
odgadywane |
N. | odgadywanymi |
odgadywanymi |
odgadywanymi |
odgadywanymi |
Ms. | odgadywanych |
odgadywanych |
odgadywanych |
odgadywanych |
odpowiednik aspektowy: odgadnąć
Składnia
Rzosobowy | + | odgadywać | + |
KOGO/CO
|
Rzosobowy | + | odgadywać | + |
ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE
|
Rzosobowy | + | odgadywać | + |
MOWA WPROST
|
2. przyszłość
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka
Relacje znaczeniowe
synonimy: | zgadywać |
Połączenia
- odgadywać cel wizyty, pogodę, przyczynę, przebieg zdarzeń, przyszłość, pisany komuś los, tajemnicę; czyjeś gusta, intencje, myśli, plany, pragnienia, zamiary, życzenia
- odgadywać siódmym zmysłem
- odgadywać po akcencie, po głosie, po minie, po wyglądzie, po wyrazie twarzy
- odgadywać z intonacji, z miny, z ruchu warg, z czyichś rysów, z twarzy
- bezbłędnie, instynktownie, w lot odgadywać
- próbować, umieć odgadywać
Cytaty
Czyżby słyszał jej buntownicze myśli? A może odgaduje je po zadziornym wyrazie twarzy? źródło: NKJP: Andrzej Zaniewski: Król Tanga, 1997 |
|
Chyba dla Wieśka była bardzo ważna ta rozmowa, odgadywałam to z tonu głosu, ze zbyt szerokich gestów, z pobladłej twarzy. źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Może nie, może tak, 1976 |
|
[...] matka witała każdy powrót Doroty chlipaniem, jedno spojrzenie wystarczało, by odgadywała, że i tym razem starania spełzły na niczym. źródło: NKJP: Ewa Nowacka: As w rękawie, 1998 |
|
Uśmiechnęła się do mnie, odgadując, że myślę o niej. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Sezon na papierówki, 2003 |
|
Tutaj ludzie zawsze patrzyli w niebo i odgadywali, czy następnego dnia spadnie deszcz, by zniszczyć wszystko, co zgromadzili na polach. źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Noc, 2005 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
odgaduję |
odgadujemy |
|||
2 os. |
odgadujesz |
odgadujecie |
|||
3 os. |
odgaduje |
odgadują |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
odgadywałem +(e)m odgadywał |
odgadywałam +(e)m odgadywała |
odgadywałom +(e)m odgadywało |
odgadywaliśmy +(e)śmy odgadywali |
odgadywałyśmy +(e)śmy odgadywały |
2 os. |
odgadywałeś +(e)ś odgadywał |
odgadywałaś +(e)ś odgadywała |
odgadywałoś +(e)ś odgadywało |
odgadywaliście +(e)ście odgadywali |
odgadywałyście +(e)ście odgadywały |
3 os. |
odgadywał |
odgadywała |
odgadywało |
odgadywali |
odgadywały |
bezosobnik: odgadywano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę odgadywał będę odgadywać |
będę odgadywała będę odgadywać |
będę odgadywało będę odgadywać |
będziemy odgadywali będziemy odgadywać |
będziemy odgadywały będziemy odgadywać |
2 os. |
będziesz odgadywał będziesz odgadywać |
będziesz odgadywała będziesz odgadywać |
będziesz odgadywało będziesz odgadywać |
będziecie odgadywali będziecie odgadywać |
będziecie odgadywały będziecie odgadywać |
3 os. |
będzie odgadywał będzie odgadywać |
będzie odgadywała będzie odgadywać |
będzie odgadywało będzie odgadywać |
będą odgadywali będą odgadywać |
będą odgadywały będą odgadywać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
odgadujmy |
|
2 os. |
odgaduj |
odgadujcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
odgadywałbym bym odgadywał |
odgadywałabym bym odgadywała |
odgadywałobym bym odgadywało |
odgadywalibyśmy byśmy odgadywali |
odgadywałybyśmy byśmy odgadywały |
2 os. |
odgadywałbyś byś odgadywał |
odgadywałabyś byś odgadywała |
odgadywałobyś byś odgadywało |
odgadywalibyście byście odgadywali |
odgadywałybyście byście odgadywały |
3 os. |
odgadywałby by odgadywał |
odgadywałaby by odgadywała |
odgadywałoby by odgadywało |
odgadywaliby by odgadywali |
odgadywałyby by odgadywały |
bezosobnik: odgadywano by
bezokolicznik: odgadywać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
odgadując
gerundium: odgadywanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | odgadywanie |
odgadywania |
D. | odgadywania |
odgadywań |
C. | odgadywaniu |
odgadywaniom |
B. | odgadywanie |
odgadywania |
N. | odgadywaniem |
odgadywaniami |
Ms. | odgadywaniu |
odgadywaniach |
W. | odgadywanie |
odgadywania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: odgadujący
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | odgadujący |
odgadujący |
odgadujący |
odgadujące |
odgadująca |
D. | odgadującego |
odgadującego |
odgadującego |
odgadującego |
odgadującej |
C. | odgadującemu |
odgadującemu |
odgadującemu |
odgadującemu |
odgadującej |
B. | odgadującego |
odgadującego |
odgadujący |
odgadujące |
odgadującą |
N. | odgadującym |
odgadującym |
odgadującym |
odgadującym |
odgadującą |
Ms. | odgadującym |
odgadującym |
odgadującym |
odgadującym |
odgadującej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | odgadujący |
odgadujący |
odgadujące |
odgadujące |
D. | odgadujących |
odgadujących |
odgadujących |
odgadujących |
C. | odgadującym |
odgadującym |
odgadującym |
odgadującym |
B. | odgadujących |
odgadujących |
odgadujących |
odgadujące |
N. | odgadującymi |
odgadującymi |
odgadującymi |
odgadującymi |
Ms. | odgadujących |
odgadujących |
odgadujących |
odgadujących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: odgadywany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | odgadywany |
odgadywany |
odgadywany |
odgadywane |
odgadywana |
D. | odgadywanego |
odgadywanego |
odgadywanego |
odgadywanego |
odgadywanej |
C. | odgadywanemu |
odgadywanemu |
odgadywanemu |
odgadywanemu |
odgadywanej |
B. | odgadywanego |
odgadywanego |
odgadywany |
odgadywane |
odgadywaną |
N. | odgadywanym |
odgadywanym |
odgadywanym |
odgadywanym |
odgadywaną |
Ms. | odgadywanym |
odgadywanym |
odgadywanym |
odgadywanym |
odgadywanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | odgadywani |
odgadywani |
odgadywane |
odgadywane |
D. | odgadywanych |
odgadywanych |
odgadywanych |
odgadywanych |
C. | odgadywanym |
odgadywanym |
odgadywanym |
odgadywanym |
B. | odgadywanych |
odgadywanych |
odgadywanych |
odgadywane |
N. | odgadywanymi |
odgadywanymi |
odgadywanymi |
odgadywanymi |
Ms. | odgadywanych |
odgadywanych |
odgadywanych |
odgadywanych |
odpowiednik aspektowy: odgadnąć
Składnia
Rzosobowy | + | odgadywać | + |
CO
|
Rzosobowy | + | odgadywać | + |
że ZDANIE | ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE
|