UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zaraz II

I

Chronologizacja

Zob. zaraz I

Pochodzenie

Zob. zaraz I

1. Zaraz, co to ja chciałem powiedzieć...

Definicja

nadawca, zatrzymując tworzenie tekstu, by zastanowić się nad tym, co chce powiedzieć, mówi, że za chwilę będzie mówił dalej

Noty o użyciu

używane jako wtrącenie

Warianty

  • zaraz, zaraz

Kategoria znaczeniowa

wykładnik doboru wyrażenia

Cytaty

Pani Ina nie umiała bronić się skutecznie przed bezkompromisowością Reidernowej. Zaraz, czy był wtedy syn Reidernów? Chyba nie.

źródło: NKJP: Teresa Bojarska: Świtanie, przemijanie, 1996

Zaraz, bo zapomnę: złapali Kilera.

źródło: NKJP: Juliusz Machulski, Piotr Wereśniak, Ryszard Zatorski: Kiler, 1998

- Ano właśnie - mówi - ano właśnie... Zaraz, o czym to ja...

źródło: NKJP: Jacek Głębski: Kuracja, 1998

- Nikt o mnie nie pytał?
- Kto miał pytać? - dziwi się matka. - Zaraz, ktoś do ciebie dzwonił parę razy...

źródło: NKJP: Marek Bukowski: Marek Bukowski, 1999

- A bo to nie wszystko jedno, na co się umiera - mówiła. - Miała chorobę... zaraz... nie wymówię, zapytaj tatusia.

źródło: NKJP: Zofia Chądzyńska: Przez ciebie, Drabie!, 1995

Odmiana

część mowy: komentarz metatekstowy

Składnia

_, zaraz, _
szyk: obligatoryjny poprzedzający kontekst zdaniowy

2. Zaraz, dlaczego tak?

Definicja

pot. 
nadawca, uważając, że w danej wypowiedzi nie zostało powiedziane wszystko, co trzeba by wiedzieć, mówi, że za chwilę to powie

Noty o użyciu

silnie akcentowana pierwsza sylaba

Warianty

  • zaraz, zaraz

Kategoria znaczeniowa

wykładnik niezgody

Cytaty

Kiedyś na jakimś spotkaniu u młodego artysty posłyszałem, że w Krakowie nie da się stworzyć nic nowego, bo to okropna „rekwizytornia”. Zaraz, ale to przecież tu żył z wyboru Witold Wojtkiewicz, tutaj działali formiści, „Gałka Muszkatołowa”, Teatr Cricot, Jarema, Jaremianka, a po wojnie Grupa Krakowska II, Cricot II, Kantor... Młodzi artyści narzekają, bo nie mają nic do powiedzenia.

źródło: NKJP: Barbara Ziembicka: Najprostszą drogą. Rozmowy z artystami, 1998

Zaraz, jeszcze nie skończyłem, bo chcę pani opowiedzieć dalszy ciąg mojej działalności w Ministerstwie Rolnictwa.

źródło: NKJP: Teresa Torańska: Oni, 1997

- Zaraz - powiedziała do siebie panna Helena - dlaczego drżę wewnętrznie od wczoraj, czemu coś mnie budzi przez całą noc, dlaczego boję się, jak nigdy dotychczas nie bałam się.

źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Bohiń, 1992

Odmiana

część mowy: komentarz metatekstowy

podklasa: przyzdaniowy

Składnia

zaraz, _
szyk: obligatoryjny poprzedzający kontekst zdaniowy

3. Po co zaraz ta kłótnia?

Definicja

nadawca mówi, że to, co zostało powiedziane, to za dużo

Noty o użyciu

komentarz przyrematyczny

Kategoria znaczeniowa

wykładnik doboru wyrażenia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  od razu II

Cytaty

ARTUR: Już ona wie, o co chodzi.
ELEONORA: Ale po co zaraz na katafalk?

źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Tango, 1997

Po wojnie, jak niejeden Niemiec (niekoniecznie zaraz Eichmann), nie czuł się dobrze w pokonanej, zbiedniałej i upokorzonej ojczyźnie, więc wyemigrował z żoną i dziećmi do Chile.

źródło: NKJP: Daniel Passent: Choroba dyplomatyczna, 2002

Odmiana

część mowy: partykuła

podklasa: preferencji

Składnia

zaraz _
ograniczenia zakresu użycia:
nie: Cz. t. rozk.
szyk: zmienny: neutralna antepozycja
obligatoryjny poprzedzający kontekst
Data ostatniej modyfikacji: 18.04.2015
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj