Jak korzystać ze słownika?

jęczeć

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

2. o wietrze

  • Definicja

    2.

    wydawać dźwięk podobny do ludzkiego jęku
  • Kwalifikacja tematyczna

    KATEGORIE FIZYCZNE

    Cechy i właściwości materii

    dźwięki

  • Połączenia
    • wiatr, ziemia jęczy; sprężyny, skrzypce, dzwony jęczą
    • ziemia jęczy od huku armat, od wstrząsów
    • ziemia jęczy pod kopytami koni, drzewa jęczały pod uderzeniami wiatru
    • jęczeć i skrzypieć; trzeszczeć i jęczeć
  • Cytaty

    Wóz jęczał, warczał, trzeszczał, huczał i zgrzytał.

    źródło: NKJP: Jacek Dukaj: W kraju niewiernych, 2000

    Jęczą klaksony, gońcy w tęczowych strojach śmigają na górskich rowerach, czepiają się autobusów, byle szybciej.

    źródło: NKJP: Piotr Siemion: Niskie łąki, 2000

    Znowu potworna masa wody stoczyła się na pokład, a cały okręt z ciężkim stęknięciem zanurzył się po burty. Przez luk trysnęło do środka. […] Pokład jęczał miażdżony ciężarem wody.

    źródło: NKJP: Jan Dobraczyński:Święty miecz, 1949

    W tle jęczą gitary i jakiś nosowy głos w nieokreślonym języku wypłakuje swoje skargi.

    źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Może nie, może tak, 1976

    Strzelałem ze wszystkich sił, aż powietrze jęczało i nie cichło przez dobrych kilka chwil.

    źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Nagi sad, 1967
  • Odmiana

    część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. jęczę
    		 jęczymy
    2 os. jęczysz
    		 jęczycie
    3 os. jęczy
    		 jęczą

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. jęczałem
    +(e)m jęczał
    		 jęczałam
    +(e)m jęczała
    		 jęczałom
    +(e)m jęczało
    		 jęczeliśmy
    +(e)śmy jęczeli
    		 jęczałyśmy
    +(e)śmy jęczały
    2 os. jęczałeś
    +(e)ś jęczał
    		 jęczałaś
    +(e)ś jęczała
    		 jęczałoś
    +(e)ś jęczało
    		 jęczeliście
    +(e)ście jęczeli
    		 jęczałyście
    +(e)ście jęczały
    3 os. jęczał
    		 jęczała
    		 jęczało
    		 jęczeli
    		 jęczały

    bezosobnik: jęczano

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę jęczał
    będę jęczeć
    		 będę jęczała
    będę jęczeć
    		 będę jęczało
    będę jęczeć
    		 będziemy jęczeli
    będziemy jęczeć
    		 będziemy jęczały
    będziemy jęczeć
    2 os. będziesz jęczał
    będziesz jęczeć
    		 będziesz jęczała
    będziesz jęczeć
    		 będziesz jęczało
    będziesz jęczeć
    		 będziecie jęczeli
    będziecie jęczeć
    		 będziecie jęczały
    będziecie jęczeć
    3 os. będzie jęczał
    będzie jęczeć
    		 będzie jęczała
    będzie jęczeć
    		 będzie jęczało
    będzie jęczeć
    		 będą jęczeli
    będą jęczeć
    		 będą jęczały
    będą jęczeć

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. jęczmy
    2 os. jęcz
    		 jęczcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. jęczałbym
    bym jęczał
    		 jęczałabym
    bym jęczała
    		 jęczałobym
    bym jęczało
    		 jęczelibyśmy
    byśmy jęczeli
    		 jęczałybyśmy
    byśmy jęczały
    2 os. jęczałbyś
    byś jęczał
    		 jęczałabyś
    byś jęczała
    		 jęczałobyś
    byś jęczało
    		 jęczelibyście
    byście jęczeli
    		 jęczałybyście
    byście jęczały
    3 os. jęczałby
    by jęczał
    		 jęczałaby
    by jęczała
    		 jęczałoby
    by jęczało
    		 jęczeliby
    by jęczeli
    		 jęczałyby
    by jęczały

    bezosobnik: jęczano by

    bezokolicznik: jęczeć

    imiesłów przysłówkowy współczesny: jęcząc

    gerundium: jęczenie

    imiesłów przymiotnikowy czynny: jęczący

    odpowiednik aspektowy: jęknąć

  • Składnia
    Rz nieżywotny + jęczeć + bez ograniczeń
  • Pochodzenie

    psł. *ęčati 'wydawać żałosne dźwięki, stękać, zawodzić'