stygnąć

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

1. zupa

  • 1.

    stopniowo tracić ciepło i stawać się chłodnym
  • KATEGORIE FIZYCZNE

    Cechy i właściwości materii

    temperatura i ogień

    • bigos, herbata, jedzenie, kawa, krochmal, lawa, magma, obiad, piec, potrawa, śniadanie, woda, ziemia, zupa, żar stygnie; parówki, pierogi stygną
    • stygnąć na stole, na talerzu
    • stygnąć w filiżance, w garnku, w szklance
    • stygnąć długo, gwałtownie, powoli, szybko
    • zaczynać stygnąć
    • stygnąć i kurczyć się, stygnąć i pachnieć, stygnąć i sztywnieć; rozgrzewać się i stygnąć
    • czas stygnięcia
  • [...] rosół stygł i pokrywał się zmarszczoną, złociście cętkowaną skorupą, a ona nie przychodziła.

    źródło: KWSJP: Julian Kawalec: Ukraść brata. Oset, 1985

    Leclerc podgrzewał metalowe kulki i obserwował, jak długo stygną.

    źródło: KWSJP: Stanisław Mrówczyński: Kiedy był początek?, Polityka, 1995, nr 23

    Z lokalu dano mu znać, że w kotłach stygnie.

    źródło: KWSJP: Eugeniusz Paukszta: Po burzy jest pogoda, 1966

    Pomacał stygnący silnik, nakrył go brezentem i wyszedł przed szopę.

    źródło: KWSJP: Tadeusz Klimaszewski: Febra, 1967

    Widziałem miliony Hindusów śpiących wprost na jezdniach Delhi, Bombaju, Kalkuty. Kiedy nad ranem stygnął asfalt, dzieci budziły się i płakały z zimna.

    źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Lapidarium I-III, 2008

  • część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. stygnę
    stygniemy
    2 os. stygniesz
    stygniecie
    3 os. stygnie
    stygną

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. stygłem
    +(e)m stygł
    stygłam
    +(e)m stygła
    stygłom
    +(e)m stygło
    stygliśmy
    +(e)śmy stygli
    stygłyśmy
    +(e)śmy stygły
    2 os. stygłeś
    +(e)ś stygł
    stygłaś
    +(e)ś stygła
    stygłoś
    +(e)ś stygło
    stygliście
    +(e)ście stygli
    stygłyście
    +(e)ście stygły
    3 os. stygł
    stygła
    stygło
    stygli
    stygły

    bezosobnik: stygnięto

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę stygł
    będę stygnąć
    będę stygła
    będę stygnąć
    będę stygło
    będę stygnąć
    będziemy stygli
    będziemy stygnąć
    będziemy stygły
    będziemy stygnąć
    2 os. będziesz stygł
    będziesz stygnąć
    będziesz stygła
    będziesz stygnąć
    będziesz stygło
    będziesz stygnąć
    będziecie stygli
    będziecie stygnąć
    będziecie stygły
    będziecie stygnąć
    3 os. będzie stygł
    będzie stygnąć
    będzie stygła
    będzie stygnąć
    będzie stygło
    będzie stygnąć
    będą stygli
    będą stygnąć
    będą stygły
    będą stygnąć

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. stygnijmy
    2 os. stygnij
    stygnijcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. stygłbym
    bym stygł
    stygłabym
    bym stygła
    stygłobym
    bym stygło
    styglibyśmy
    byśmy stygli
    stygłybyśmy
    byśmy stygły
    2 os. stygłbyś
    byś stygł
    stygłabyś
    byś stygła
    stygłobyś
    byś stygło
    styglibyście
    byście stygli
    stygłybyście
    byście stygły
    3 os. stygłby
    by stygł
    stygłaby
    by stygła
    stygłoby
    by stygło
    stygliby
    by stygli
    stygłyby
    by stygły

    bezosobnik: stygnięto by

    bezokolicznik: stygnąć

    imiesłów przysłówkowy współczesny: stygnąc

    gerundium: stygnięcie

    imiesłów przymiotnikowy czynny: stygnący

    odpowiednik aspektowy: ostygnąć

    Inne uwagi

    W 3 os lp m cz. przesz. używa się również formy stygnął

  • Rznieżywotny + stygnąć + bez ograniczeń
  • psł. *stydnǫti, *stydnǫ 'tracąc ciepło stawać się zimnym'

    Chronologicznie starsza postać stydnąć (poświadczona od XV w., por. st.pol. o-stydnąć 'wystygnąć, zziębnąć') została w XVIII w. wyparta przez wtórną stygnąć.
    Por. studzić, wstyd