Opatrzność

  • książk.  istota duchowa, która zgodnie z wiarą żydów, muzułmanów i chrześcijan spowodowała powstanie świata
  • CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

    Religia – kościół

    wyznania: zasady i prawdy wiary

    • cud, dar, drogi, dzieło; działanie, interwencja, wyroki, zrządzenie; łaska, narzędzie; opieka, pomoc; dłoń, ręka; rola, wola; znak Opatrzności
    • wiara w Opatrzność
    • Opatrzność czuwa nad kimś, pomaga, pozwoliła komuś coś robić, sprawi coś, uchroniła kogoś przed czymś, zesłała /zsyła komuś kogoś
    • być wdzięcznym, dziękować, podziękować Opatrzności
    • liczyć, zdać się na Opatrzność; wierzyć w Opatrzność
  • [...]powołanie przez konklawe na papieża właśnie jego, stosunkowo mało znanego purpurata z „dalekiego kraju”, jak sam powiedział, zwracając się bezpośrednio po wyborze do tłumów zgromadzonych na placu św. Piotra, było dziełem Opatrzności, która powierzyła mu tę misję.

    źródło: NKJP: Zdzisław Morawski: Watykan bez tajemnic, 1997

    Wychodząc z założenia, że światem rządzi Opatrzność pisarze chrześcijańscy dowodzili, że najazdy barbarzyńców były początkowo ostrzeżeniem, a gdy to nie poskutkowało - stały się karą za grzechy.

    źródło: NKJP: Waldemar Ceran: Historia i bibliografia rozumowan bizantynologii polskiej (1800-1998), 1999

    Na kilka dni przed wymarszem z Krakowa pod Wiedeń, król z małżonką Marią Kazimierą uczestniczył w uroczystościach kościelnych, mających na celu uproszenie szczególnej łaski Opatrzności dla siebie, syna Jakuba i swych wojsk.

    źródło: NKJP: Michał Rożek: Symbolika i magia Krakowa, 2000

    W plagach spadających z niebios dostrzegano naturalną konsekwencję ludzkiego działania i zaniechania. Wszystko to wynikało z zakorzenionego od średniowiecza interwencyjnego pojmowania roli Opatrzności, mającej moc karania i nagradzania.

    źródło: NKJP: Dwa trzęsienia ziemi, Dziennik Polski - Pejzaż, 2001-06-02

    Otrzymanie nagrody zbiegło się z rozpoczęciem działalności otwartego ponownie domu rekolekcyjnego w Częstochowie. Był to dla mnie znak Opatrzności, że rekolekcje ignacjańskie są w Polsce potrzebne.

    źródło: NKJP: Jan Paulas, Cezary Sękalski: Oni nas stworzyli, 2002

  • część mowy: rzeczownik

    rodzaj gramatyczny: ż

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    M. Opatrzność
    Opatrzności
    D. Opatrzności
    Opatrzności
    C. Opatrzności
    Opatrznościom
    B. Opatrzność
    Opatrzności
    N. Opatrznością
    Opatrznościami
    Ms. Opatrzności
    Opatrznościach
    W. Opatrzności
    Opatrzności

    Inne uwagi

    Zwykle lp

  • Rzeczownik abstrakcyjny z przyrostkiem -ość od dawnego opatrzny (st.pol. też opatrny) 'oględny, ostrożny, roztropny, przezorny, przewidujący, zapobiegliwy; opatrzony, zabezpieczony, zaopatrzony', będącego przymiotnikiem odczasownikowym od opatrzyć 'zadbać, zatroszczyć się o kogoś; zapobiec, obejrzeć, spostrzec; sprawić, obmyślić, załatwić'; zob. patrzeć

CHRONOLOGIZACJA:
SStp
SPXVI
SKN
SJPXVII
STR
SL
SWil
SJPWar
SJPDor
SJPSz
SJPDun
ISJP
PSWP
USJP
Data ostatniej modyfikacji: 31.05.2011