dopatrywać się

  • przyglądając się czemuś uważnie, dostrzegać lub starać się dostrzec coś
  • Zwykle służy do mówienia o zjawiskach negatywnych.

  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Działalność intelektualna człowieka

    nazwy działań intelektualnych człowieka

  • synonimy:  doszukiwać się
    hiperonimy:  dostrzec
    • arbiter dopatruje się; badacze, naukowcy dopatrują się czegoś
    • dopatrywać się przejawów, przyczyn, zapowiedzi, znaku, znamion czegoś; analogii, podobieństwa, powiązań; błędów, fałszerstw, faulu, nieprawidłowości, podtekstów, spalonego, spisku, sprzeczności, uchybień
    • słusznie dopatrywać się
  • Sąd Okręgowy w Przemyślu uwzględnił w całości obie apelacje, dopatrując się uchybień natury formalnej popełnionych w toku procesu przez sąd pierwszej instancji.

    źródło: NKJP: PAP/KW: Uchylony wyrok, Dziennik Polski, 2006-04-12

    W 19. minucie strzeliliśmy bramkę. Nie rozumiem, dlaczego sędzia nam jej nie uznał, dopatrując się spalonego.

    źródło: NKJP: zab: Gdyby weszło..., Dziennik Polski, 2005-04-15

    Wielu starożytnych dopatrywało się w Achillesie mordercy.

    źródło: KWSJP: Jan Alfred Szczepański: Troja dla dorosłych, 1975

    Władze [...] zdecydowały o wypłacie wysokich odszkodowań rodzinom ofiar i rannym. Podejrzliwi moskwianie jednak i w tym dopatrują się już podstępu.

    źródło: NKJP: Marek Berowski: Moskwa płacze, Dziennik Polski, 2002-10-28

    Pracuje twórczo jako malarz [...], wyczarował urzekające obrazy przyrody tatrzańskiej, wykrzesał z górali surowe sylwety rzeźbiarskiego piękna, dopatrując się u nich rysów niemal półbogów greckich.

    źródło: KWSJP: Anna Zadziorko: Tradycje podhalańskiej sztuki ludowej, Tygodnik Podhalański, 1996, nr 17

  • część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. dopatruję się
    dopatrujemy się
    2 os. dopatrujesz się
    dopatrujecie się
    3 os. dopatruje się
    dopatrują się

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. dopatrywałem się
    +(e)m się dopatrywał
    dopatrywałam się
    +(e)m się dopatrywała
    dopatrywałom się
    +(e)m się dopatrywało
    dopatrywaliśmy się
    +(e)śmy się dopatrywali
    dopatrywałyśmy się
    +(e)śmy się dopatrywały
    2 os. dopatrywałeś się
    +(e)ś się dopatrywał
    dopatrywałaś się
    +(e)ś się dopatrywała
    dopatrywałoś się
    +(e)ś się dopatrywało
    dopatrywaliście się
    +(e)ście się dopatrywali
    dopatrywałyście się
    +(e)ście się dopatrywały
    3 os. dopatrywał się
    dopatrywała się
    dopatrywało się
    dopatrywali się
    dopatrywały się

    bezosobnik: dopatrywano się

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę się dopatrywał
    będę się dopatrywać
    będę się dopatrywała
    będę się dopatrywać
    będę się dopatrywało
    będę się dopatrywać
    będziemy się dopatrywali
    będziemy się dopatrywać
    będziemy się dopatrywały
    będziemy się dopatrywać
    2 os. będziesz się dopatrywał
    będziesz się dopatrywać
    będziesz się dopatrywała
    będziesz się dopatrywać
    będziesz się dopatrywało
    będziesz się dopatrywać
    będziecie się dopatrywali
    będziecie się dopatrywać
    będziecie się dopatrywały
    będziecie się dopatrywać
    3 os. będzie się dopatrywał
    będzie się dopatrywać
    będzie się dopatrywała
    będzie się dopatrywać
    będzie się dopatrywało
    będzie się dopatrywać
    będą się dopatrywali
    będą się dopatrywać
    będą się dopatrywały
    będą się dopatrywać

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. dopatrujmy się
    2 os. dopatruj się
    dopatrujcie się

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. dopatrywałbym się
    bym się dopatrywał
    dopatrywałabym się
    bym się dopatrywała
    dopatrywałobym się
    bym się dopatrywało
    dopatrywalibyśmy się
    byśmy się dopatrywali
    dopatrywałybyśmy się
    byśmy się dopatrywały
    2 os. dopatrywałbyś się
    byś się dopatrywał
    dopatrywałabyś się
    byś się dopatrywała
    dopatrywałobyś się
    byś się dopatrywało
    dopatrywalibyście się
    byście się dopatrywali
    dopatrywałybyście się
    byście się dopatrywały
    3 os. dopatrywałby się
    by się dopatrywał
    dopatrywałaby się
    by się dopatrywała
    dopatrywałoby się
    by się dopatrywało
    dopatrywaliby się
    by się dopatrywali
    dopatrywałyby się
    by się dopatrywały

    bezosobnik: dopatrywano by się

    bezokolicznik: dopatrywać się

    imiesłów przysłówkowy współczesny: dopatrując się

    gerundium: dopatrywanie się

    imiesłów przymiotnikowy czynny: dopatrujący się

    odpowiedniki aspektowe: dopatrzyć się , dopatrzeć się

  • Rzosobowy + dopatrywać się +
    (w KIM/CZYM) | (u KOGO) + CZEGO
  • Zob. patrzeć

CHRONOLOGIZACJA:
SWil
SJPWar
SJPDor
SJPSz
SJPDun
ISJP
PSWP
USJP
Data ostatniej modyfikacji: 29.07.2011