Jak korzystać ze słownika?

toczyć

Hasło ma wiele znaczeń,
wybierz to, które Cię interesuje

6. choroba toczy organizm

  • Definicja
    książk. 

    powodować postępujące pogarszanie się zdrowia jakiejś osoby lub stanu czegoś

  • Kwalifikacja tematyczna

    KATEGORIE FIZYCZNE
    arrow down
    Cechy i właściwości materii
    arrow down
    jakość i intensywność

  • Relacje znaczeniowe

    synonimy: trawićzżerać hiperonimy: niszczyć

  • Połączenia
    • choroba, rak, robak czegoś; korupcja toczy; korniki, robaki toczą coś
  • Cytaty

    Sądy republiki weimarskiej, skażone nie ukrywaną stronniczością w sprawach politycznych, toczył rak korupcji.

    źródło: NKJP: Franciszek Ryszka: Noc i mgła: Niemcy w okresie hitlerowskim, 1997

    Zaczyna jednak być widoczne, że pomiędzy nich zakrada się niezgoda i toczy ich od środka.

    źródło: KWSJP: Jacek Chudy: Terroryści na pokładzie: Detektyw, 1999, nr 4

    Wszelako podniecenie owych tygodni, tocząca go niepewność, pożegnanie z Jenny i Karolem [...], wszystko to nie mogło poprawić stanu jego zdrowia.

    źródło: KWSJP: Gerhard Menzel: Gorzkie są ostatnie krople, 1965

    Zaskwierczało wilgotne próchno, zatrzeszczało toczone przez korniki drzewo, zaśmierdziały osmalone włosy na zaciśniętych pięściach.

    źródło: KWSJP: Dušan Kalić: Brzeg bez słońca, 1976

    I w tej właśnie chwili postawiłam sobie pytanie, które - jestem tego pewna - Rock stojąc w tym miejscu powtarzał sobie wielokrotnie w dniach, kiedy toczył go śmiertelny wirus.

    źródło: KWSJP: Jola Czaderska-Hayek: Mój Hollywood, 1990

  • Odmiana
    część mowy: czasownik
    aspekt: niedokonany
    tryb oznajmujący
    czas teraźniejszy
    liczba pojedynczaliczba mnoga
    1.os.
    toczę
    1.os.
    toczymy
    2.os.
    toczysz
    2.os.
    toczycie
    3.os.
    toczy
    3.os.
    toczą
    czas przeszły
    liczba pojedynczaliczba mnoga
    m
    toczyłem
    +(e)m toczył
    1.os.
    ż
    toczyłam
    +(e)m toczyła
    mo
    toczyliśmy
    +(e)śmy toczyli
    n
    toczyłom
    +(e)m toczyło
    ‑mo
    toczyłyśmy
    +(e)śmy toczyły

    m
    toczyłeś
    +(e)ś toczył
    2.os.
    ż
    toczyłaś
    +(e)ś toczyła
    mo
    toczyliście
    +(e)ście toczyli
    n
    toczyłoś
    +(e)ś toczyło
    ‑mo
    toczyłyście
    +(e)ście toczyły

    m
    toczył
    3.os.
    ż
    toczyła
    mo
    toczyli
    n
    toczyło
    ‑mo
    toczyły

    +BEZOSOBNIK toczono
    czas przyszły
    liczba pojedynczaliczba mnoga
    m
    będę toczył
    będę toczyć
    1.os.
    ż
    będę toczyła
    będę toczyć
    mo
    będziemy toczyli
    będziemy toczyć
    n
    będę toczyło
    będę toczyć
    ‑mo
    będziemy toczyły
    będziemy toczyć

    m
    będziesz toczył
    będziesz toczyć
    2.os.
    ż
    będziesz toczyła
    będziesz toczyć
    mo
    będziecie toczyli
    będziecie toczyć
    n
    będziesz toczyło
    będziesz toczyć
    ‑mo
    będziecie toczyły
    będziecie toczyć

    m
    będzie toczył
    będzie toczyć
    3.os.
    ż
    będzie toczyła
    będzie toczyć
    mo
    będą toczyli
    będą toczyć
    n
    będzie toczyło
    będzie toczyć
    ‑mo
    będą toczyły
    będą toczyć
    tryb rozkazujący
    liczba pojedynczaliczba mnoga
    1.os.
    toczmy
    2.os.
    tocz
    2.os.
    toczcie
    tryb warunkowy
    liczba pojedynczaliczba mnoga
    m
    toczyłbym
    +bym toczył
    1.os.
    ż
    toczyłabym
    +bym toczyła
    mo
    toczylibyśmy
    +byśmy toczyli
    n
    toczyłobym
    +bym toczyło
    ‑mo
    toczyłybyśmy
    +byśmy toczyły

    m
    toczyłbyś
    +byś toczył
    2.os.
    ż
    toczyłabyś
    +byś toczyła
    mo
    toczylibyście
    +byście toczyli
    n
    toczyłobyś
    +byś toczyło
    ‑mo
    toczyłybyście
    +byście toczyły

    m
    toczyłby
    +by toczył
    3.os.
    ż
    toczyłaby
    +by toczyła
    mo
    toczyliby
    +by toczyli
    n
    toczyłoby
    +by toczyło
    ‑mo
    toczyłyby
    +by toczyły

    +BEZOSOBNIK toczono by
    bezokolicznik: toczyć
    imiesłów przysłówkowy współczesny: tocząc
    gerundium: toczenie
    liczba pojedynczaliczba mnoga
    M:
    toczenie
    M:
    toczenia
    D:
    toczenia
    D:
    toczeń
    C:
    toczeniu
    C:
    toczeniom
    B:
    toczenie
    B:
    toczenia
    N:
    toczeniem
    N:
    toczeniami
    Ms:
    toczeniu
    Ms:
    toczeniach
    W:
    toczenie
    W:
    toczenia
    imiesłów przymiotnikowy czynny: toczący
    liczba pojedyncza
    m1m2m3n1, n2ż
    M:toczącytoczącytoczącytoczącetocząca
    D:toczącegotoczącegotoczącegotoczącegotoczącej
    C:toczącemutoczącemutoczącemutoczącemutoczącej
    B:toczącegotoczącegotoczącytoczącetoczącą
    N:toczącymtoczącymtoczącymtoczącymtoczącą
    Ms:toczącymtoczącymtoczącymtoczącymtoczącej
    liczba mnoga
    p1m1
    ndepr    		m1
    depr    		pozostałe
    M:toczącytoczącytoczącetoczące
    D:toczącychtoczącychtoczącychtoczących
    C:toczącymtoczącymtoczącymtoczącym
    B:toczącychtoczącychtoczącychtoczące
    N:toczącymitoczącymitoczącymitoczącymi
    Ms:toczącychtoczącychtoczącychtoczących
    imiesłów przymiotnikowy bierny: toczony
    liczba pojedyncza
    m1m2m3n1, n2ż
    M:toczonytoczonytoczonytoczonetoczona
    D:toczonegotoczonegotoczonegotoczonegotoczonej
    C:toczonemutoczonemutoczonemutoczonemutoczonej
    B:toczonegotoczonegotoczonytoczonetoczoną
    N:toczonymtoczonymtoczonymtoczonymtoczoną
    Ms:toczonymtoczonymtoczonymtoczonymtoczonej
    liczba mnoga
    p1m1
    ndepr    		m1
    depr    		pozostałe
    M:toczenitoczenitoczonetoczone
    D:toczonychtoczonychtoczonychtoczonych
    C:toczonymtoczonymtoczonymtoczonym
    B:toczonychtoczonychtoczonychtoczone
    N:toczonymitoczonymitoczonymitoczonymi
    Ms:toczonychtoczonychtoczonychtoczonych
  • Składnia

    Rznieżywotny+toczyć+
    KOGO/CO

  • Pochodzenie

    psł. *točiti  'powodować, że coś płynie, ciecze’, ‘przesuwać coś nadając mu ruch obrotowy’, ‘obrabiać przedmiot obracając go'
    W genetycznej więzi (regularna opozycja samogłoski rdzennej *e : *o) z psł. *tekti (zob. ciec).

CHRONOLOGIZACJA:
SStp
SKN
SJPXVII
STR
SL
SWil
SJPWar
SJPDor
SJPSz
SJPDun
ISJP
PSWP
USJP
CHRONOLOGIZACJAFRAZEOLOGIZMYPOKAŻ WSZYSTKO