-
4.
taki, który może sam decydować o tym, co będzie robił -
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA
Ocena i wartościowanie
wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia -
- wolny człowiek; wolna istota
- wolny jak ptak
- wolny i niezależny, wolny i swobodny; wolny i szczęśliwy
- poczuł się wolny
-
Człowiek musi dążyć do poznania prawdy, musi być wolny i niezależny, musi być celem samym w sobie, a nie środkiem dla celów innych ludzi.
źródło: NKJP: Jerzy Prokopiuk: Dusza ludzka - oś świata, 2007
Człowiek jest istotą wolną i może wpływać na swoje życiowe postawy i zachowania.
źródło: NKJP: Józef Augustyn: Rozmowy o księżach rodzinie i życiu duchowym, 2010
-
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. wolny
wolny
wolny
wolne
wolna
D. wolnego
wolnego
wolnego
wolnego
wolnej
C. wolnemu
wolnemu
wolnemu
wolnemu
wolnej
B. wolnego
wolnego
wolny
wolne
wolną
N. wolnym
wolnym
wolnym
wolnym
wolną
Ms. wolnym
wolnym
wolnym
wolnym
wolnej
W. wolny
wolny
wolny
wolne
wolna
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. wolni
wolni
wolne
wolne
D. wolnych
wolnych
wolnych
wolnych
C. wolnym
wolnym
wolnym
wolnym
B. wolnych
wolnych
wolnych
wolne
N. wolnymi
wolnymi
wolnymi
wolnymi
Ms. wolnych
wolnych
wolnych
wolnych
W. wolni
wolni
wolne
wolne
Stopień wyższy
liczba pojedyncza m1 m2 m3 n1, n2 ż M. wolniejszy
wolniejszy
wolniejszy
wolniejsze
wolniejsza
D. wolniejszego
wolniejszego
wolniejszego
wolniejszego
wolniejszej
C. wolniejszemu
wolniejszemu
wolniejszemu
wolniejszemu
wolniejszej
B. wolniejszego
wolniejszego
wolniejszy
wolniejsze
wolniejszą
N. wolniejszym
wolniejszym
wolniejszym
wolniejszym
wolniejszą
Ms. wolniejszym
wolniejszym
wolniejszym
wolniejszym
wolniejszej
liczba mnoga p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe M. wolniejsi
wolniejsi
wolniejsze
wolniejsze
D. wolniejszych
wolniejszych
wolniejszych
wolniejszych
C. wolniejszym
wolniejszym
wolniejszym
wolniejszym
B. wolniejszych
wolniejszych
wolniejszych
wolniejsze
N. wolniejszymi
wolniejszymi
wolniejszymi
wolniejszymi
Ms. wolniejszych
wolniejszych
wolniejszych
wolniejszych
-
psł. *volьnъ 'zgodny z czyjąś wolą, taki, jaki komuś odpowiada'
W st.pol. także w postaci prostej wolen. Pierwotne znaczenie 'zgodny z czyjąś wolą', stworzyło możliwość wielokierunkowych przemodelowań semantycznych: 'mający wolność, swobodny', 'uwolniony od czegoś niekorzystnego, niepożądanego', 'mający czas, niezajęty', 'bez zobowiązań małżeńskich', 'próżny, pusty', 'umożliwiający swobodne poruszanie się, otwarty (o przestrzeni), 'niezabroniony, dowolny, bezpłatny; dozwolony', ‘(cieszący się swobodą), powolny, niespieszny', 'luźny, nieprzylegający', 'nieskrępowany rygorami moralnymi, swobodny, swawolny, nieskromny’ i in.