przyjaciel - Wielki słownik języka polskiego PAN

3.

osoba, państwo lub organizacja mająca pozytywne uczucia względem kogoś lub czegoś i działająca na jego korzyść

Używane w nazwach własnych, np. Koło Przyjaciół Biblioteki, Towarzystwo Przyjaciół Dzieci, Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych, Towarzystwo Przyjaciół Zwierząt.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Ocena i wartościowanie

wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Zasady współżycia społecznego

stosunki, grupy i organizacje społeczne

Relacje znaczeniowe

antonimy:

nieprzyjaciel
wróg

Połączenia

bliski, dobry, niezawodny, oddany, prawdziwy, serdeczny, wielki, wierny; wieloletni; przyjaciel
przyjaciel dzieci, młodzieży; sportu, sztuki; zwierząt; Polski
przyjaciel i protektor, przyjaciel i sojusznik, przyjaciel i sprzymierzeniec, przyjaciel i sympatyk; przyjaciele i zwolennicy
być przyjacielem

Cytaty

	Arkady Fiedler, entuzjasta natury, przyjaciel zwierząt i zamiłowany podróżnik oprowadza czytelnika w pierwszej książce po błotnistych, zwodniczych, pełnych niebezpieczeństw dżunglach Ameryki Południowej [...] źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Wiatr i pył, 2008
	O tym, że kardynał Stanisław Dziwisz jest wielkim przyjacielem sportu i sportowców świadczą wizyty w pałacu Arcybiskupim różnych drużyn. źródło: NKJP: (Ż): Mistrzowie gośćmi kardynała, Gazeta Krakowska, 2007-04-28
	Papież był przyjacielem młodzieży, największym autorytetem. Pokazał nam, jak żyć i umierać. źródło: NKJP: (bk): Dzieci i młodzież żegnają Papieża, Mazowieckie To i Owo, 2005-02-04
	Polska jest przyjacielem Ukrainy. źródło: NKJP: Internet
	Nadmiernie rozbudowane państwo nie jest przyjacielem rozwoju gospodarczego. źródło: NKJP: Andrzej Krzysztof Wróblewski: Z czego się bierze dobrobyt, Polityka, 2001-02-10
	W przygotowaniu wieczerzy pomogli jak zwykle wypróbowani przyjaciele Ośrodka - sponsorzy z Radomska i okolic. źródło: NKJP: (m): Wśród dzieci, Gazeta Radomszczańska, 2009-12-30

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	przyjaciel	przyjaciele	ndepr
M.	przyjaciel	przyjaciele	depr
D.	przyjaciela	przyjaciół
C.	przyjacielowi	przyjaciołom
B.	przyjaciela	przyjaciół
N.	przyjacielem	przyjaciółmi
Ms.	przyjacielu	przyjaciołach
W.	przyjacielu	przyjaciele	ndepr
W.	przyjacielu	przyjaciele	depr

Składnia

+

przyjaciel

+

KOGO/CZEGO

Pochodzenie

psł. *prijateljь 'ten, kto komuś sprzyja, jest komuś przychylny, życzliwy, jest z kimś zaprzyjaźniony'