gestykulować - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

książk. podczas mówienia wykonywać ruchy rękami, a czasem także innymi częściami ciała, aby podkreślić treść tego, o czym się mówi albo przekazać dodatkową informację

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Stany psychiczne człowieka

zachowania emocjonalne

Połączenia

gestykulować dłońmi, rękoma
energicznie, gwałtownie, żywo gestykulować
gestykulować i krzyczeć, gestykulować i śmiać się; mówić i gestykulować

Cytaty

	Szofer cały czas coś mówi, jedną ręką trzyma kierownicę, drugą gestykuluje. źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Heban, 2004
	Od czasu do czasu przystawał, mówił coś półgłosem, gestykulował lewą ręką (w prawej trzymał smycz), jakby dyskutował z niewidzialnym człowiekiem. źródło: NKJP: Kazimierz Orłoś: Cudowna melina, 1988
	Wielu gestykulowało namiętnie i podniesionymi głosami opowiadało swoje przeżycia. źródło: NKJP: Jan Józef Szczepański: Polska jesień, 1955
	Gestykulując tłumaczyli mu coś głośno, po czym wyszli, prawdopodobnie na jego prośbę. źródło: NKJP: Halina Poświatowska: Opowieść dla przyjaciela, 1967
	Niewidoczny. Nie miał żadnej sytuacji bramkowej, nie stwarzał okazji kolegom. Wyróżniał się tylko częstym gestykulowaniem w kierunku sędziego i kolegów. źródło: NKJP: Paweł Stankiewicz: Lechia przegrała po raz trzeci z rzędu w lidze, Dziennik Bałtycki, 2010-05-10

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	gestykuluję	gestykulujemy
2 os.	gestykulujesz	gestykulujecie
3 os.	gestykuluje	gestykulują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	gestykulowałem +(e)m gestykulował	gestykulowałam +(e)m gestykulowała	gestykulowałom +(e)m gestykulowało	gestykulowaliśmy +(e)śmy gestykulowali	gestykulowałyśmy +(e)śmy gestykulowały
2 os.	gestykulowałeś +(e)ś gestykulował	gestykulowałaś +(e)ś gestykulowała	gestykulowałoś +(e)ś gestykulowało	gestykulowaliście +(e)ście gestykulowali	gestykulowałyście +(e)ście gestykulowały
3 os.	gestykulował	gestykulowała	gestykulowało	gestykulowali	gestykulowały

bezosobnik: gestykulowano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę gestykulował będę gestykulować	będę gestykulowała będę gestykulować	będę gestykulowało będę gestykulować	będziemy gestykulowali będziemy gestykulować	będziemy gestykulowały będziemy gestykulować
2 os.	będziesz gestykulował będziesz gestykulować	będziesz gestykulowała będziesz gestykulować	będziesz gestykulowało będziesz gestykulować	będziecie gestykulowali będziecie gestykulować	będziecie gestykulowały będziecie gestykulować
3 os.	będzie gestykulował będzie gestykulować	będzie gestykulowała będzie gestykulować	będzie gestykulowało będzie gestykulować	będą gestykulowali będą gestykulować	będą gestykulowały będą gestykulować

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		gestykulujmy
2 os.	gestykuluj	gestykulujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	gestykulowałbym bym gestykulował	gestykulowałabym bym gestykulowała	gestykulowałobym bym gestykulowało	gestykulowalibyśmy byśmy gestykulowali	gestykulowałybyśmy byśmy gestykulowały
2 os.	gestykulowałbyś byś gestykulował	gestykulowałabyś byś gestykulowała	gestykulowałobyś byś gestykulowało	gestykulowalibyście byście gestykulowali	gestykulowałybyście byście gestykulowały
3 os.	gestykulowałby by gestykulował	gestykulowałaby by gestykulowała	gestykulowałoby by gestykulowało	gestykulowaliby by gestykulowali	gestykulowałyby by gestykulowały

bezosobnik: gestykulowano by

bezokolicznik: gestykulować

imiesłów przysłówkowy współczesny: gestykulując

gerundium: gestykulowanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	gestykulowanie	gestykulowania
D.	gestykulowania	gestykulowań
C.	gestykulowaniu	gestykulowaniom
B.	gestykulowanie	gestykulowania
N.	gestykulowaniem	gestykulowaniami
Ms.	gestykulowaniu	gestykulowaniach
W.	gestykulowanie	gestykulowania

imiesłów przymiotnikowy czynny: gestykulujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	gestykulujący	gestykulujący	gestykulujący	gestykulujące	gestykulująca
D.	gestykulującego	gestykulującego	gestykulującego	gestykulującego	gestykulującej
C.	gestykulującemu	gestykulującemu	gestykulującemu	gestykulującemu	gestykulującej
B.	gestykulującego	gestykulującego	gestykulujący	gestykulujące	gestykulującą
N.	gestykulującym	gestykulującym	gestykulującym	gestykulującym	gestykulującą
Ms.	gestykulującym	gestykulującym	gestykulującym	gestykulującym	gestykulującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	gestykulujący	gestykulujący	gestykulujące	gestykulujące
D.	gestykulujących	gestykulujących	gestykulujących	gestykulujących
C.	gestykulującym	gestykulującym	gestykulującym	gestykulującym
B.	gestykulujących	gestykulujących	gestykulujących	gestykulujące
N.	gestykulującymi	gestykulującymi	gestykulującymi	gestykulującymi
Ms.	gestykulujących	gestykulujących	gestykulujących	gestykulujących

Pochodzenie

internac.

ang. gesticulate

fr. gesticuler

niem. gestikulieren

z łac. gesticulāri