racuch

  • Definicja
    mały placek z mąki, mleka i jaj, zawierający kawałki jabłka lub innych owoców, smażony na tłuszczu i podawany z cukrem pudrem
  • Kwalifikacja tematyczna

    CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA

    Jedzenie i jego przygotowanie

    rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

  • Relacje znaczeniowe
    hiperonimy:  placek
  • Połączenia
    • drożdżowe racuchy
    • racuchy z jabłkami
    • placki i racuchy
  • Cytaty

    Wiesz, któregoś dnia smażyłam racuchy na kolację. Nie miałam pieniędzy, ale w domu zawsze znajdzie się mąka, trochę mleka, drożdże i tłuszcz...

    źródło: NKJP: Paulina Grych: Numer zerowy, 2007

    Świetnie nadają się na stół wigilijny drożdżowe racuchy z rodzynkami: rzadkie ciasto drożdżowe mieszane z rodzynkami - wcześniej namoczonymi i oprószonymi mąką - smażymy na patelni na gorącym oleju z obu stron aż do wyrośnięcia.

    źródło: NKJP: Marzena i Tadeusz Woźniakowie: O rybach, grzybach i postnym rygorze, Dziennik Bałtycki, 1999-12-07

    Częstują mnie więc tymi słodkimi, puszystymi racuchami i zachwycają się ich smakiem. Brakuje na nich cukru pudru, jak na pączkach [...].

    źródło: NKJP: Konrad Piskała: Sudan: czas bezdechu, 2010

    Tydzień później młodzi kucharze pod wodzą szefa kuchni Marcina Chrzanowskiego smażyli na zmianę przepyszne placki ziemniaczane z jabłkowymi racuchami.

    źródło: NKJP: Strachy na lachy, Co Tydzień Jaworzno, 2004-11-11

  • Odmiana

    część mowy: rzeczownik

    rodzaj gramatyczny: m2, m3

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    M. racuch
    		 racuchy
    D. racucha
    		 racuchów
    C. racuchowi
    		 racuchom
    B. racucha
    rzadziej racuch
    		 racuchy
    N. racuchem
    		 racuchami
    Ms. racuchu
    		 racuchach
    W. racuchu
    		 racuchy

    Inne uwagi

    Zwykle lm

  • Składnia
    bez ograniczeń + racuch +
    (JAKI)
    bez ograniczeń + racuch +
    (z CZYM)
  • Pochodzenie

    Etymologia niepewna. Uważa się za derywat wsteczny od wcześniejszego racuszek (zwykle racuszki l.mn.); ostatecznie wyraz (z zaznaczonym mazurzeniem [cz] > [c]) miałby nawiązywać do formy rak (od zrumienionej, przypominającej skórę raka, barwy placka) (Bańk.). Ze względów strukturalno-fonetycznych (przyrostek -uch(a), zanik obcego nagłosowego h-) nie można wykluczyć zapożyczenia z języków wsch.słow.: por. ukr. (dial.) hreczúch 'gryka; placek z mąki gryczanej', hreczúszka 'naleśnik, racuch (z mąki gryczanej), czy brus. (z okolic Grodna) raczýcha.

CHRONOLOGIZACJA:
1936, SJPDor
1935, Bańk
W SJPWar (1912): raczuchy. Quasi-deminutywna forma l.mn. recuszki już w "Satyrach" I. Krasickiego (1735-1801).
CHRONOLOGIZACJA POKAŻ WSZYSTKO
Data ostatniej modyfikacji: 18.02.2016