serwatka

  • mętna ciecz, która wydziela się ze ściętego mleka, przerabianego na ser lub białka mleka; stosowana do produkcji napojów mlecznych, przyrządzania potraw, podawana zwierzętom oraz stosowana do leczenia lub pielęgnacji skóry
  • CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA

    Jedzenie i jego przygotowanie

    rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy


    CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA

    Pielęgnacja ciała

    przedmioty związane z pielęgnacją ciała

    • mętna; skisła; osłodzona; sproszkowana; kozia, owcza; stara, świeża, zepsuta; trująca; cienka; cała serwatka
    • serwatka z sera
    • serwatka w baniaku
    • serwatka lub kazeina; serwatka, zsiadłe mleko; jogurt i serwatka, maślanka i serwatka, oscypek i serwatka; kefir, serwatka, mleko, serwatka
    • grudki; butelka, dzban, szklanka; odciąganie; użycie; zagęszczanie; wygląd serwatki
    • napój; kompresy, okłady; ocieknięcie z serwatki
    • barszcz, zupa na serwatce
    • serwatka jest (zdrowa,...); serwatka łagodzi (oparzenia,...), zmniejsza (podrażnienia)
    • nalewać; napić się serwatki
    • przepuścić serwatkę
    • zalać serwatką
    • mętna jak serwatka
  • Tam był piec, tam też stała prasa, a pod nią miska, do której ściekała serwatka ze sprasowywanego sera.

    źródło: NKJP: Hubert Klimko-Dobrzaniecki: Rzeczy pierwsze, 2009

    Po chwili mężczyzna wrócił, niosąc dzban, wypełniony, jak się okazało, żółtym, gęstym płynem o wyglądzie starej serwatki.

    źródło: NKJP: Jaga Rydzewska: Atalaya. Wojownicy, 2005

    Pamiętam, że inne pragnienia gasiliśmy zsiadłym mlekiem, dostarczanym za darmo przez mleczarnię, której nie udało się sprzedać słodkiego, w litrowych przezroczystych butelkach, z kapslem wybrzuszonym od fermentacji, z serwatką podmywającą brzegi śmietany.

    źródło: NKJP:Zbigniew Kruszyński: Na lądach i morzach, 1999

    To także rydz kwaśny w miodzie, war ze zlepieńcami, zupa na serwatce i inne regionalne potrawy.

    źródło: NKJP: (ŁAN): Skosztujcie! Nie pożałujecie!, Gazeta Krakowska, 2004-11-05

    Pozwolił jeszcze, by matka i siostry obłożyły sińce kompresami z serwatki, a na rany przyłożyły zaparzoną i zawiniętą w płótno macierzankę.

    źródło: NKJP: Monika Piątkowska: Krakowska żałoba, 2006

  • część mowy: rzeczownik

    rodzaj gramatyczny: ż

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    M. serwatka
    serwatki
    D. serwatki
    serwatek
    C. serwatce
    serwatkom
    B. serwatkę
    serwatki
    N. serwatką
    serwatkami
    Ms. serwatce
    serwatkach
    W. serwatko
    serwatki

    Inne uwagi

    Zwykle lp

  • psł. *syrovatъka

    Od przymiotnika *syrovatъ ‘przypominający wyglądem, konsystencją ser’ z przyrostkiem *-ъka.
    Por. ser

CHRONOLOGIZACJA:
1 połowa XV w., SStp
Data ostatniej modyfikacji: 15.09.2015