sprzymierzyć się - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

książk. połączyć się z jakąś osobą, grupą osób lub organizacją jakimś związkiem, żeby osiągnąć wspólny cel

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

Relacje międzyludzkie

określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Zasady współżycia społecznego

stosunki, grupy i organizacje społeczne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Funkcjonowanie państwa

działalność polityczna

Połączenia

sprzymierzyć się z Niemcami

Cytaty

	Achab sprzymierzył się z królem judzkim Joszafatem i obaj władcy na czele swoich rydwanów ruszyli zbrojnie przeciwko syryjskim wojskom. źródło: NKJP: Zenon Kosidowski: Opowieści biblijne, 1963
	Państwo sułtańskie przegrało wojnę, w której sprzymierzyło się z Niemcami i Austro-Węgrami przeciwko Anglii, Francji i Rosji. źródło: NKJP: Adam Szostkiewicz: Mapa pułkownika Lawrence’a, Polityka, 2006-02-18
	Orban nienawidzi wszakże stolicy, która nieprzerwanie od 1990 r. wybiera na burmistrza Gabora Demszkyego z partii Wolnych Demokratów, uważanych przez FIDESZ za zdrajców, którzy sprzymierzyli się z socjalistami. źródło: NKJP: Tadeusz Olszański: Kwaśny gulasz, Polityka, 2008-09-20
	W roku siedemdziesiątym trzecim muzułmanie sprzymierzyli się przeciwko Stanom Zjednoczonym. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2000

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	sprzymierzę się	sprzymierzymy się
2 os.	sprzymierzysz się	sprzymierzycie się
3 os.	sprzymierzy się	sprzymierzą się

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	sprzymierzyłem się +(e)m się sprzymierzył	sprzymierzyłam się +(e)m się sprzymierzyła	sprzymierzyłom się +(e)m się sprzymierzyło	sprzymierzyliśmy się +(e)śmy się sprzymierzyli	sprzymierzyłyśmy się +(e)śmy się sprzymierzyły
2 os.	sprzymierzyłeś się +(e)ś się sprzymierzył	sprzymierzyłaś się +(e)ś się sprzymierzyła	sprzymierzyłoś się +(e)ś się sprzymierzyło	sprzymierzyliście się +(e)ście się sprzymierzyli	sprzymierzyłyście się +(e)ście się sprzymierzyły
3 os.	sprzymierzył się	sprzymierzyła się	sprzymierzyło się	sprzymierzyli się	sprzymierzyły się

bezosobnik: sprzymierzono się

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		sprzymierzmy się
2 os.	sprzymierz się	sprzymierzcie się

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	sprzymierzyłbym się bym się sprzymierzył	sprzymierzyłabym się bym się sprzymierzyła	sprzymierzyłobym się bym się sprzymierzyło	sprzymierzylibyśmy się byśmy się sprzymierzyli	sprzymierzyłybyśmy się byśmy się sprzymierzyły
2 os.	sprzymierzyłbyś się byś się sprzymierzył	sprzymierzyłabyś się byś się sprzymierzyła	sprzymierzyłobyś się byś się sprzymierzyło	sprzymierzylibyście się byście się sprzymierzyli	sprzymierzyłybyście się byście się sprzymierzyły
3 os.	sprzymierzyłby się by się sprzymierzył	sprzymierzyłaby się by się sprzymierzyła	sprzymierzyłoby się by się sprzymierzyło	sprzymierzyliby się by się sprzymierzyli	sprzymierzyłyby się by się sprzymierzyły

bezosobnik: sprzymierzono by się

bezokolicznik: sprzymierzyć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: sprzymierzywszy się

gerundium: sprzymierzenie się

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	sprzymierzenie się	sprzymierzenia się
D.	sprzymierzenia się	sprzymierzeń się
C.	sprzymierzeniu się	sprzymierzeniom się
B.	sprzymierzenie się	sprzymierzenia się
N.	sprzymierzeniem się	sprzymierzeniami się
Ms.	sprzymierzeniu się	sprzymierzeniach się
W.	sprzymierzenie się	sprzymierzenia się

odpowiedniki aspektowe: przymierzyć się , sprzymierzać się

Składnia

Rz_osobowy	+	sprzymierzyć się	+	(z KIM)
Rz_{osobowy; pl}	+	sprzymierzyć się	+

Pochodzenie

psł. *pri-miriti (sę) 'uspokoić (się), pojednać (się), pogodzić (się)'

Stąd pol. dawne przymierzyć (się) 'łączyć się w przymierze, zawrzeć przymierze'. Dziś wyłącznie z przedrostkiem s-: sprzymierzyć (się).
Por. przymierze; zob. mierzyć