szczerzyć

  • odsłaniać, rozchylając wargi
  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Stany psychiczne człowieka

    zachowania emocjonalne


    CZŁOWIEK I PRZYRODA

    Świat zwierząt

    zwyczaje i zachowania zwierząt

  • hiperonimy:  odsłaniać
  • – To pan jest? – dziewczyna szczerzyła drobne białe ząbki w niewymuszonym uśmiechu.

    źródło: NKJP: Piotr Zaremba: Plama na suficie, 2004

    Niebawem zrozumiałem, co zaszło: na ścieżce leśnej na wprost Ali-Baby stał olbrzymi wilk. Szczerzył straszliwe kły i piana kapała mu z pyska.

    źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Akademia pana Kleksa, 1946

    Wyskakiwała znienacka z krzaków zapytując, o czym myśli. To znów sama udawała spłoszoną jego nadejściem. Przysuwała się blisko, usiłując dotknąć go piersiami i szczerząc białe zęby.

    źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952

    Kamraci zarechotali, szczerząc zepsute zęby.

    źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002

    Zbita z grubych bali chata miała stromy dach ozdobiony szczerzącą zęby maszkarą.

    źródło: NKJP: Iwona Surmik: Ostatni smok, 2005

  • część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. szczerzę
    szczerzymy
    2 os. szczerzysz
    szczerzycie
    3 os. szczerzy
    szczerzą

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. szczerzyłem
    +(e)m szczerzył
    szczerzyłam
    +(e)m szczerzyła
    szczerzyłom
    +(e)m szczerzyło
    szczerzyliśmy
    +(e)śmy szczerzyli
    szczerzyłyśmy
    +(e)śmy szczerzyły
    2 os. szczerzyłeś
    +(e)ś szczerzył
    szczerzyłaś
    +(e)ś szczerzyła
    szczerzyłoś
    +(e)ś szczerzyło
    szczerzyliście
    +(e)ście szczerzyli
    szczerzyłyście
    +(e)ście szczerzyły
    3 os. szczerzył
    szczerzyła
    szczerzyło
    szczerzyli
    szczerzyły

    bezosobnik: szczerzono

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę szczerzył
    będę szczerzyć
    będę szczerzyła
    będę szczerzyć
    będę szczerzyło
    będę szczerzyć
    będziemy szczerzyli
    będziemy szczerzyć
    będziemy szczerzyły
    będziemy szczerzyć
    2 os. będziesz szczerzył
    będziesz szczerzyć
    będziesz szczerzyła
    będziesz szczerzyć
    będziesz szczerzyło
    będziesz szczerzyć
    będziecie szczerzyli
    będziecie szczerzyć
    będziecie szczerzyły
    będziecie szczerzyć
    3 os. będzie szczerzył
    będzie szczerzyć
    będzie szczerzyła
    będzie szczerzyć
    będzie szczerzyło
    będzie szczerzyć
    będą szczerzyli
    będą szczerzyć
    będą szczerzyły
    będą szczerzyć

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. szczerzmy
    2 os. szczerz
    szczerzcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. szczerzyłbym
    bym szczerzył
    szczerzyłabym
    bym szczerzyła
    szczerzyłobym
    bym szczerzyło
    szczerzylibyśmy
    byśmy szczerzyli
    szczerzyłybyśmy
    byśmy szczerzyły
    2 os. szczerzyłbyś
    byś szczerzył
    szczerzyłabyś
    byś szczerzyła
    szczerzyłobyś
    byś szczerzyło
    szczerzylibyście
    byście szczerzyli
    szczerzyłybyście
    byście szczerzyły
    3 os. szczerzyłby
    by szczerzył
    szczerzyłaby
    by szczerzyła
    szczerzyłoby
    by szczerzyło
    szczerzyliby
    by szczerzyli
    szczerzyłyby
    by szczerzyły

    bezosobnik: szczerzono by

    bezokolicznik: szczerzyć

    imiesłów przysłówkowy współczesny: szczerząc

    gerundium: szczerzenie

    imiesłów przymiotnikowy czynny: szczerzący

    imiesłów przymiotnikowy bierny: szczerzony

  • bez ograniczeń + szczerzyć +
    CO
  • psł. (dial.) *ščeriti, *ščer'ǫ 'robić grymas twarzy, pokazując, odsłaniając zęby (w uśmiechu, w złości)'

    z psł. *čeriti 'rozdzierać, powodować rozdarcie, szczelinę; wyszczerzać zęby'

CHRONOLOGIZACJA:
XVII w., Kart XVII-XVIII
FRAZEOLOGIZMY:
Data ostatniej modyfikacji: 05.04.2018