UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

buch I

wykrzyknik

Chronologizacja

2 połowa XVII w., Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: wykrzyknik

Pochodzenie

Wyraz pochodzenia dźwiękonaśladowczego.

1. w drzwi

Definicja

wyraz służący do naśladowania dźwięku, jaki powstaje przy nagłym, silnym uderzeniu

Noty o użyciu

Używane również w funkcji predykatywnej, np. każdy z nas myśli, ja jestem lepszy, on jest gorszy, [...] a wobec tego buch go w mordę .

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Cytaty

No i wychodzimy znów z Haliną. Przed naszą trójkątną twierdzę, tę, w której kwaterujemy. Nagle pocisk. Buch!

źródło: NKJP: Miron Białoszewski: Pamiętnik z powstania warszawskiego, 1970

Słuchaj, ja ci tylko chciałam powiedzieć: jeżeli będziesz tak reagował na to, co ja mówię, to zobaczysz... - I buch! drzwi się znowu zamykają.

źródło: NKJP: Orkiestra Klubu Pomocnych Serc czyli Monolog wodospad Jurka Owsiaka, 1999

2. para buch

Definicja

wyraz służący do opisania odgłosu, jaki powstaje przy nagłym wydostaniu się skądś dymu lub pary

Noty o użyciu

Używane przeważnie w parafrazach cytatu z wiersza "Lokomotywa" Juliana Tuwima (1938).

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Cytaty

Tak samo zresztą nienawidzę tych wilgotnych [...] bud z sajgonkami. Zapach oleju przechodzi przez ubrania, a para bucha buch, buch zza drzwi.

źródło: NKJP: Internet

Przestraszyłem się trochę, bo jak zamykałem drzwiczki lub tuż po zamknięciu z pieca buchał dym tak, że jak zamykałem drzwiczki, to czułem na ramieniu solidny opór.
Jak nie otwierałem, to nic się nie działo... ale jak uchyliłem, żeby zobaczyć, to po chwili robiło „BUCH”

źródło: Internet: info-ogrzewanie.pl

Obfotografowywana ze wszystkich stron przez pasażerów, stała na stacji lokomotywa, i pot z niej spływał, i zionął ten parowóz najprawdziwszym dymem z kształtnego komina, a potem para buch, i koła w ruch, i w swoją drogę pociążek ruszał powoli, jak żółw ociężale...

źródło: NKJP: Lechosław Herz: Wardęga Opowieści z pobocza drogi, 2010

3. No to buch, do sklepu

Definicja

pot.

używane do opisania czynności, w której jakiś ruch zostaje wykonany szybko lub w sposób gwałtowny

Noty o użyciu

Przeważnie używane w funkcji predykatywnej zamiast czasownika oznaczającego czynność, o którą chodzi.

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Cytaty

	Ten, który po mnie zszedł na linie, to był młody chłop. Kołysało, a oni tylko parę minut pokręcili się w powietrzu i buch, spuścili go po mnie na pokład. źródło: NKJP: Paweł Wiejas, Ostatni lot ratowników, Gazeta Wyborcza 1997-03-13
	Ja tak na wszelki wypadek otworzyłem drzwiczki pieca i buch papiery w ogień. źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Bohiń, 1987
	Siedzi laska w parku na ławce i pisze SMS [...]. Ja jej buch komóreczkę z ręki i w nogi, patrzę, ta się rozgląda, nawet nie krzyknęła, a druga laska szła i gadała, ja to samo, buch od tyłu, ale ta chciała mnie gonić, krzyczy i leci za mną [...] źródło: NKJP: Igor T. Miecik: NIe kupuj kradzionego, Polityka, 2001-09-08
	Po powrocie z wakacji w połowie sierpnia zauważyłem że buty kupione w kwietniu pękają i jest mała dziura w materiale. No to buch, do sklepu z kartą gwarancyjną. źródło: NKJP: Internet

Frazeologizmy

ktoś buchnął w mankiet kogoś
ktoś buch w mankiet kogoś

Data ostatniej modyfikacji: 08.03.2021