UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

narodziny

Chronologizacja

STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: p3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. narodziny
D. narodzin
C. narodzinom
B. narodziny
N. narodzinami
Ms. narodzinach
W. narodziny

Pochodzenie

Zob.  rodzić 

1. dziecka

Definicja

urodzenie się dziecka

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia narodziny i dzieciństwo

Relacje znaczeniowe

synonimy:  urodzenie, urodziny
antonimy:  śmierć, zejście, zgon

Połączenia

  • boskie narodziny
  • narodziny córki, dziecka, pierworodnego, potomka, syna, wnuka, wnuczki; Chrystusa, Jezusa, Syna Bożego; nowego życia
  • narodziny i śmierć; narodziny i umieranie
  • chwila, dzień, moment; data, miejsce; cud; fala narodzin

Cytaty

Narodziny chorego dziecka to wielki wstrząs dla rodziców.

źródło: NKJP: Barbara Jakubowska: Jak mądrze kochać dzieci, 2001

Szybko okazało się, że małżeństwo nie należało do udanych. Nie scementowały go nawet narodziny syna.

źródło: NKJP: A.Fidrysiak: SOS dla krótkofalowca, Tygodnik Ciechanowski, 2002-04-24

[...] Julek umarł tuż po twoich narodzinach. I dlatego masz jego charakter. Jestem przekonana, że się w ciebie wcielił. Duszą.

źródło: NKJP: Jacek Dehnel: Lala, 2006

[...] teologia nie może unikać dziś wiedzy z historii religii, że boskie narodziny z dziewicy były stałym motywem także w innych religiach.

źródło: NKJP: Tadeusz Bartoś: Wolność, równość, katolicyzm, 2007

To byłby smutny, biurokratyczny korowód, który pozbawiałby śmierć prywatności, a śmierć jest czymś intymnym, jak narodziny, jak seks.

źródło: Izabela Filipiak, Magiczne oko. Opowiadania zebrane, 2006

Składnia

bez ograniczeń + narodziny +
(KOGO)

2. państwa

Definicja

książk. 
powstanie czegoś

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

antonimy:  śmierć
hiperonimy:  początek

Połączenia

  • narodziny państwa; PRL-u, III Rzeczpospolitej, Unii Europejskiej; "Solidarności"; społeczeństwa, społeczności; demokracji, faszyzmu, komunizmu; religii; jakiegoś ruchu, systemu; trendu; reformy; jazzu, rocka; filmu, kabaretu, literatury, musicalu, poezji, powieści, telewizji; dzieła; kultury, popkultury; biblioteki, uczelni; igrzysk; komputera
  • narodziny i śmierć; narodziny i upadek

Cytaty

Zjeździłem pół świata, byłem świadkiem większości najważniejszych wydarzeń przełomu wieków, widziałem, jak rozpadało się jedno z ostatnich imperiów, widziałem narodziny nowych niepodległych państw, a także niezliczone wojny, w jakich natychmiast się pogrążały.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Wieże z kamienia, 2004

[...] źle skomponowany stop może zacząć się starzeć i korodować nawet w ciągu dwu godzin od swych narodzin w hutniczym piecu.

źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Czerwony byk, 2007

W okresie poprzedzającym narodziny faszyzmu w Niemczech z zapałem piętnowano homoseksualistów jako obcych, duchowo pokrewnych Żydom, projektując skłonność do perwersji również na inne mniejszości rasowe i etniczne, a także na sąsiadów.

źródło: NKJP: Agnieszka Graff: Rykoszetem. Rzecz o płci, seksualności i narodzie, 2008

Myślę, że to charakterystyczne, że rząd zadecydował, iż pierwszym wielkim upadającym zakładem będzie Stocznia Gdańska, miejsce narodzin ˝Solidarności˝ i niepodległości.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 14.06.1996

Zmiany niektóre wywołane zostały przede wszystkim przez to, że nie tylko dla potrzeb słownika staropolskiego, ale i dla innych względów przesunęliśmy granicę chronologiczną rozpatrywanych zabytków do r. 1543, tj. do chwili narodzin wielkiej literatury polskiej.

źródło: NKJP: Roman Mazurkiewicz: Polskie średniowieczne pieśni maryjne. Studia filologiczne, 2002

Składnia

bez ograniczeń + narodziny +
CZEGO
Data ostatniej modyfikacji: 07.07.2010
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN