UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

kosynier

Chronologizacja

1800, Józef Pawlikowski, Czy Polacy wybic się mogą na niepoelległosc[!]?, polona.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kosynier
kosynierzy
ndepr
kosyniery
depr
D. kosyniera
kosynierów
C. kosynierowi
kosynierom
B. kosyniera
kosynierów
N. kosynierem
kosynierami
Ms. kosynierze
kosynierach
W. kosynierze
kosynierzy
ndepr
kosyniery
depr

Pochodzenie

Zob. kosa 1

Wyraz utworzony od pol. kosa z przyr. -ynier wyodrębnionym z zapożyczonych wcześniej: inżynier, karabinier (Sław.).

Definicja

w dawnej Polsce żołnierz uzbrojony w broń sieczną w formie przerobionej chłopskiej kosy z ostrzem postawionym na sztorc

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna osoby związane z wojskiem i wojną

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  żołnierz

Połączenia

  • dzielni kosynierzy
  • kosynierzy Kościuszki
  • atak, oddział kosynierów
  • kosynierzy atakowali, walczyli

Cytaty

[...] dziadek weteran walczył jako kosynier i o strzelaniu nie miał pojęcia.

źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1960-1965, 1965

Mój przodek był racławickim kosynierem, uczestnikiem Insurekcji z 1794 roku, a ojciec żołnierzem AK.

źródło: NKJP: Kościuszkowskie tylko jedne, Dziennik Polski, 2003-11-20

Dziś również potrzeba nam takiej miłości ojczystej ziemi, jak umiłowali ją chłopi, kosynierzy i ich dowódca Tadeusz Kościuszko.

źródło: NKJP: Łukasz Śmiatacz: Powiatowe i Gminne Dożynki w Kraszewicach: Wspólnota chleba, Czas Ostrzeszowski, 2006

W 1848 pod Trzebawiem był obóz powstańczy 500 kosynierów i strzelców pod komendą przybyłego z emigracji [...] powstańca z 1831 [...].

źródło: NKJP: Włodzimierz Łęcki: Wielkopolska. Przewodnik, 1989

Data ostatniej modyfikacji: 27.10.2022
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj