UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

skomleć

skamleć

Chronologizacja

1642, Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. skomlę
skomlemy
skomlimy
2 os. skomlesz
skomlisz
skomlecie
skomlicie
3 os. skomle
skomli
skomlą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. skomlałem
+(e)m skomlał
skomlałam
+(e)m skomlała
skomlałom
+(e)m skomlało
skomleliśmy
+(e)śmy skomleli
skomlałyśmy
+(e)śmy skomlały
2 os. skomlałeś
+(e)ś skomlał
skomlałaś
+(e)ś skomlała
skomlałoś
+(e)ś skomlało
skomleliście
+(e)ście skomleli
skomlałyście
+(e)ście skomlały
3 os. skomlał
skomlała
skomlało
skomleli
skomlały

bezosobnik: skomlano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę skomlał
będę skomleć
będę skomlała
będę skomleć
będę skomlało
będę skomleć
będziemy skomleli
będziemy skomleć
będziemy skomlały
będziemy skomleć
2 os. będziesz skomlał
będziesz skomleć
będziesz skomlała
będziesz skomleć
będziesz skomlało
będziesz skomleć
będziecie skomleli
będziecie skomleć
będziecie skomlały
będziecie skomleć
3 os. będzie skomlał
będzie skomleć
będzie skomlała
będzie skomleć
będzie skomlało
będzie skomleć
będą skomleli
będą skomleć
będą skomlały
będą skomleć

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. skomlijmy
skomlmy
2 os. skoml
skomlij
skomlcie
skomlijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. skomlałbym
bym skomlał
skomlałabym
bym skomlała
skomlałobym
bym skomlało
skomlelibyśmy
byśmy skomleli
skomlałybyśmy
byśmy skomlały
2 os. skomlałbyś
byś skomlał
skomlałabyś
byś skomlała
skomlałobyś
byś skomlało
skomlelibyście
byście skomleli
skomlałybyście
byście skomlały
3 os. skomlałby
by skomlał
skomlałaby
by skomlała
skomlałoby
by skomlało
skomleliby
by skomleli
skomlałyby
by skomlały

bezosobnik: skomlano by

bezokolicznik: skomleć

imiesłów przysłówkowy współczesny:

skomląc

gerundium: skomlenie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. skomlenie
skomlenia
D. skomlenia
skomleń
C. skomleniu
skomleniom
B. skomlenie
skomlenia
N. skomleniem
skomleniami
Ms. skomleniu
skomleniach
W. skomlenie
skomlenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: skomlący

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. skomlący
skomlący
skomlący
skomlące
skomląca
D. skomlącego
skomlącego
skomlącego
skomlącego
skomlącej
C. skomlącemu
skomlącemu
skomlącemu
skomlącemu
skomlącej
B. skomlącego
skomlącego
skomlący
skomlące
skomlącą
N. skomlącym
skomlącym
skomlącym
skomlącym
skomlącą
Ms. skomlącym
skomlącym
skomlącym
skomlącym
skomlącej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. skomlący
skomlący
skomlące
skomlące
D. skomlących
skomlących
skomlących
skomlących
C. skomlącym
skomlącym
skomlącym
skomlącym
B. skomlących
skomlących
skomlących
skomlące
N. skomlącymi
skomlącymi
skomlącymi
skomlącymi
Ms. skomlących
skomlących
skomlących
skomlących

Pochodzenie

psł. *skomliti 'piszczeć, skowyczeć'

Wyraz psł. pochodzenia dźwiękonaśladowczego

1. o psie

Definicja

o psie: wydawać pyskiem wysokie, przeciągłe odgłosy pod wpływem bólu lub innych nieprzyjemnych doznań

Warianty

  • skamleć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Relacje znaczeniowe

synonimy:  skamlać, skamłać, skomlić, skowyczeć, skumlić

Połączenia

  • pies skomli
  • zacząć skomleć
  • ciche, żałosne skomlenie

Cytaty

Zadzwonił do nas mieszkaniec gdyńskiego osiedla [...] i powiedział, że przez cały dzień w mieszkaniu sąsiada żałośnie skomli pies.

źródło: NKJP: (EMA): Panowie od porządku, Dziennik Bałtycki, 2011

Psy nagle zaczęły wyhamowywać, jeden z nich aż przysiadł na zadzie, potem dwa przywarowały w pewnym oddaleniu, a trzeci począł się czołgać w stronę Krystyny z cichym skomleniem.

źródło: NKJP: Maria Nurowska: Miłośnica, 2009

2. że jest źle

Definicja

pot. 
narzekać na coś lub kogoś przysparzającego mówiącemu kłopotów, tak że emocjonalna reakcja jest silnie uzewnętrzniana głosem

Warianty

  • skamleć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  biadolić, jęczeć, skamlać, skamłać, skomlić, skowyczeć, skwierczeć
hiperonimy:  narzekać

Cytaty

Idzie mi jedynie o to, żebyśmy my byli tymi mądrymi i wybierali sobie mądrych przywódców, zamiast skomleć, że głupcy nami rządzą.

źródło: NKJP: Internet

- Mnie już od dawna nie toleruje, choć tak pragnąłem, aby był dumny ze mnie [...] - z goryczą i piekącym bólem wypowiada swoje myśli Marcin.
- Dlaczego i za co ON nas nienawidzi? - to znów skomlenie Kai.

źródło: NKJP: Wiesława Maria Korczyńska: Wróć..., 2001

Składnia

bez ograniczeń + skomleć +
że ZDANIE
bez ograniczeń + skomleć +
MOWA WPROST

3. o pomoc

Definicja

pot. 
prosić o coś, uzewnętrzniając głosem silne pragnienie uzyskania tego

Warianty

  • skamleć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:  jęczeć, skamlać, skamłać, skomlić, skowyczeć
hiperonimy:  prosić

Cytaty

Brudni, zarośnięci, stoją na posterunkach i skomlą o kawałek chleba.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Wieże z kamienia, 2004

Przestrzeliłeś gościowi kolano. Będzie skomlał, żeby go nie zabijać.

źródło: NKJP: Marcin Kołodziejczyk: Zamachowy cios maczetą, Polityka, 2001-07-28

Składnia

bez ograniczeń + skomleć +
o CO
bez ograniczeń + skomleć +
żeby ZDANIE
Data ostatniej modyfikacji: 25.07.2024
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj