UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zatroskać się

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zatroskam się
zatroskamy się
2 os. zatroskasz się
zatroskacie się
3 os. zatroska się
zatroskają się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zatroskałem się
+(e)m się zatroskał
zatroskałam się
+(e)m się zatroskała
zatroskałom się
+(e)m się zatroskało
zatroskaliśmy się
+(e)śmy się zatroskali
zatroskałyśmy się
+(e)śmy się zatroskały
2 os. zatroskałeś się
+(e)ś się zatroskał
zatroskałaś się
+(e)ś się zatroskała
zatroskałoś się
+(e)ś się zatroskało
zatroskaliście się
+(e)ście się zatroskali
zatroskałyście się
+(e)ście się zatroskały
3 os. zatroskał się
zatroskała się
zatroskało się
zatroskali się
zatroskały się

bezosobnik: zatroskano się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zatroskajmy się
2 os. zatroskaj się
zatroskajcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zatroskałbym się
bym się zatroskał
zatroskałabym się
bym się zatroskała
zatroskałobym się
bym się zatroskało
zatroskalibyśmy się
byśmy się zatroskali
zatroskałybyśmy się
byśmy się zatroskały
2 os. zatroskałbyś się
byś się zatroskał
zatroskałabyś się
byś się zatroskała
zatroskałobyś się
byś się zatroskało
zatroskalibyście się
byście się zatroskali
zatroskałybyście się
byście się zatroskały
3 os. zatroskałby się
by się zatroskał
zatroskałaby się
by się zatroskała
zatroskałoby się
by się zatroskało
zatroskaliby się
by się zatroskali
zatroskałyby się
by się zatroskały

bezosobnik: zatroskano by się

bezokolicznik: zatroskać się

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

zatroskawszy się

gerundium: zatroskanie się

rodzaj gramatyczny: dk

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zatroskanie się
zatroskania się
D. zatroskania się
zatroskań się
C. zatroskaniu się
zatroskaniom się
B. zatroskanie się
zatroskania się
N. zatroskaniem się
zatroskaniami się
Ms. zatroskaniu się
zatroskaniach się
W. zatroskanie się
zatroskania się

odpowiednik aspektowy: troskać się

Pochodzenie

Zob. troska

1. czyimś losem

Definicja

książk. 
poczuć niepokój lub obawę, myśląc, że stanie się lub może stać się coś złego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zaniepokoić się, zmartwić się

Cytaty

Początkowo starszy pan zatroskał się losem „wnuczka” w potrzebie. Zapytał nawet, czy nie potrzebuje więcej, bo akurat ma 13 tysięcy [...].

źródło: NKJP: Marcin Król: Okradali na krewnego, Trybuna Śląska, 2004-09-28

– Ale co zrobisz z dzieckiem? – zatroskała się Charlotta, prezentując szlachetny brak makijażu.

źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Przystupa, 2007

– Ojej, nie będzie za ostre? – zatroskał się Paul.
– Skąd! Zawsze takie piję! – odparła bohatersko Ewa. – Kocham ostre przyprawy.

źródło: NKJP: Joanna Szymczyk: Ewa i złoty kot, 2004

Zatroskała się szczerze, czy mają kołyskę dla mającego przyjść na świat potomka.

źródło: NKJP: Andrzej Mularczyk: Sami swoi, 1967

Zatroskali się, że może te zakupy to na Mikołajki, a jednej książki jeszcze nie mają na stanie, i zaproponowali, że podzielą zamówienie i wyślą od razu to, co mają, a resztę doślą później na własny koszt.

źródło: NKJP: Internet

Składnia

bez ograniczeń + zatroskać się +
CZYM
bez ograniczeń + zatroskać się +
MOWA WPROST
bez ograniczeń + zatroskać się +
[tak] że ZDANIE| ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE

2. o kota

Definicja

książk. 
zatroszczyć się - zadbać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zatroszczyć się

Cytaty

Potrzeba konkretnej pracy, czytelnych znaków zatroskania się o człowieka.

źródło: NKJP: (J): Tarnowscy ludzie roku, Gazeta Krakowska, 2004-03-15

Pod koniec bowiem swego panowania zwrócił uwagę na stan Sapienzy i zatroskał się o jej materialne potrzeby. Kazał odnowić i powiększyć aule uniwersyteckie i kazał wypracować projekt rozbudowy budynków uniwersyteckich.

źródło: Przegląd humanistyczny, t.10, 1966 (books.google.pl)

Składnia

bez ograniczeń + zatroskać się +
o KOGO/CO
Data ostatniej modyfikacji: 31.01.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj