Chronologizacja
1. mieszkanka
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny nazwy osób ze względu na ich pochodzenie i przynależność terytorialną
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | krakowianka | |
| hiperonimy: | mieszkanka |
Połączenia
- rodowita krakuska
- matka krakuska
- być, czuć się krakuską
Cytaty
|
Wcale nie czuję się krakuską, choć już kilkanaście lat mieszkam w różnych dzielnicach Krakowa. źródło: NKJP: Zdzisław Surowaniec: 'Zielone jabłuszko' z górnej półki, Echo Dnia, 2004-12-23 |
|
|
Ojciec mój był rodowitym warszawiakiem, matka krakuską, dlatego pewnie nie mam nawet kresowego akcentu. źródło: NKJP: Człowiek z „Archipelagu”, Dziennik Polski, 1998-03-27 |
|
|
Witam wszystkich, a szczególnie krakuski. Mam na imię Rysiek. Mieszkam w okolicy Górki Borkowskiej [...]. Chętnie poznam kogoś z Krakowa. źródło: NKJP: Czy są tu jakieś krakuski? Internet, 2005-08-17 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | krakuska |
krakuski |
|
| D. | krakuski |
krakusek |
|
| C. | krakusce |
krakuskom |
|
| B. | krakuskę |
krakuski |
|
| N. | krakuską |
krakuskami |
|
| Ms. | krakusce |
krakuskach |
|
| W. | krakusko |
krakuski |
Informacja normatywna
W znaczeniu: mieszkanka regionu krakowskiego, czyli okolic Krakowa wyraz pisany jest wielką literą.
2. czapka
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie rodzaje i części ubrań
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja zwyczaje i obyczaje
Połączenia
- czerwona, przekrzywiona krakuska
- krakuska z pawim piórem (z pawimi piórami)
- kierezyja i krakuska, sukmana i krakuska
- czapka krakuska
- pióro z krakuski
- mężczyzna, Polak, smok (wawelski) w krakusce
- mieć, nosić na głowie; włożyć krakuskę
- ubrany w krakuskę
Cytaty
|
Narysował chłopczyka z wielkim, semickim nosem, ubranego w krakowską kierezyję i krakuskę z pawim piórem. źródło: NKJP: Danuta Koral: Wydziedziczeni, 1997 |
|
|
Jej członkowie paradowali już od święta w jednakowych uniformach: białych sukmanach zwanych płótniankami i czerwonych czapkach krakuskach, dekorowanych pawimi piórami. źródło: NKJP: (WALD): Bez krakusek, Dziennik Polski, 2000-07-14 |
|
|
Cały Rynek pełny czarnego tłumu mieszkańców Krakowa, a nad nim 17 trumien, każda ozdobiona czerwoną krakuską, niesionych na ramionach tego tłumu. źródło: NKJP: Anioł stróż leczonych, Dziennik Polski, 2000-06-17 |
|
|
Motyw polski z kosą to pastelowa, nastrojowa scena ukazująca mężczyznę w krakusce na głowie, z kosą w dłoni, stojącego obok starej, obnażonej kobiety trzymającej podartą parasolkę nad kunsztownie utrefioną głową. źródło: NKJP: Anna Matuchniak-Krasuska: Publiczność wobec metafory plastycznej: o recepcji groteski Jerzego Dudy – Gracza, 1999 |
|
|
Na kolorowych bańkach popłynęła Wisła, zatańczyły krakowianki i przycupnęły bałwany ubrane w przekrzywione krakuski. źródło: Korpus IPI PAN: Kraków w bańkach, Dziennik Polski, 2002-12-14 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | krakuska |
krakuski |
|
| D. | krakuski |
krakusek |
|
| C. | krakusce |
krakuskom |
|
| B. | krakuskę |
krakuski |
|
| N. | krakuską |
krakuskami |
|
| Ms. | krakusce |
krakuskach |
|
| W. | krakusko |
krakuski |