UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

prześwięcić

Chronologizacja

1644, Piotr Mohyła, Lithos Abo Kamien z Procy Prawdy Cerkwie Swiętey Prawosławney Ruskiey..., dbc.wroc.pl
W połączeniu z zaimkiem zwrotnym, w znaczeniu: 'przyjąć święcenia kapłańskie ponownie, w innym obrządku'

Pochodzenie

Zob. święty I

1. wodą święconą

Definicja

pot.

dokonać religijnego obrzędu, polegającego na modlitwie i pokropieniu wodą święconą

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół sakramenty i obrzędy religijne

Cytaty

Mówi, że załatwił tę sprawę z duchami. - Co, prześwięcił je? - Zawarł jakiś układ. Mają się już niby nie pokazywać.

źródło: NKJP: Jacek Dukaj: W kraju niewiernych, 2005

Ale może psy zgubiły trop, może je kto zmylił, rzucając im obrośniętą mięsem kość, może, kiedy przybiegły pod kościół, prześwięcił je który ministrant albo kościelny Błażej, wybiegłszy z kropidłem w ręku z zakrystii, ustały w każdym razie biesić się, wyć i ujadać [...].

źródło: NKJP: Marian Pilot: Na odchodnym, 2002

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	prześwięcę	prześwięcimy
2 os.	prześwięcisz	prześwięcicie
3 os.	prześwięci	prześwięcą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	prześwięciłem +(e)m prześwięcił	prześwięciłam +(e)m prześwięciła	prześwięciłom +(e)m prześwięciło	prześwięciliśmy +(e)śmy prześwięcili	prześwięciłyśmy +(e)śmy prześwięciły
2 os.	prześwięciłeś +(e)ś prześwięcił	prześwięciłaś +(e)ś prześwięciła	prześwięciłoś +(e)ś prześwięciło	prześwięciliście +(e)ście prześwięcili	prześwięciłyście +(e)ście prześwięciły
3 os.	prześwięcił	prześwięciła	prześwięciło	prześwięcili	prześwięciły

bezosobnik: prześwięcono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		prześwięćmy
2 os.	prześwięć	prześwięćcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	prześwięciłbym bym prześwięcił	prześwięciłabym bym prześwięciła	prześwięciłobym bym prześwięciło	prześwięcilibyśmy byśmy prześwięcili	prześwięciłybyśmy byśmy prześwięciły
2 os.	prześwięciłbyś byś prześwięcił	prześwięciłabyś byś prześwięciła	prześwięciłobyś byś prześwięciło	prześwięcilibyście byście prześwięcili	prześwięciłybyście byście prześwięciły
3 os.	prześwięciłby by prześwięcił	prześwięciłaby by prześwięciła	prześwięciłoby by prześwięciło	prześwięciliby by prześwięcili	prześwięciłyby by prześwięciły

bezosobnik: prześwięcono by

bezokolicznik: prześwięcić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: prześwięciwszy

gerundium: prześwięcenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	prześwięcenie	prześwięcenia
D.	prześwięcenia	prześwięceń
C.	prześwięceniu	prześwięceniom
B.	prześwięcenie	prześwięcenia
N.	prześwięceniem	prześwięceniami
Ms.	prześwięceniu	prześwięceniach
W.	prześwięcenie	prześwięcenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: prześwięcony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	prześwięcony	prześwięcony	prześwięcony	prześwięcone	prześwięcona
D.	prześwięconego	prześwięconego	prześwięconego	prześwięconego	prześwięconej
C.	prześwięconemu	prześwięconemu	prześwięconemu	prześwięconemu	prześwięconej
B.	prześwięconego	prześwięconego	prześwięcony	prześwięcone	prześwięconą
N.	prześwięconym	prześwięconym	prześwięconym	prześwięconym	prześwięconą
Ms.	prześwięconym	prześwięconym	prześwięconym	prześwięconym	prześwięconej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	prześwięceni	prześwięceni	prześwięcone	prześwięcone
D.	prześwięconych	prześwięconych	prześwięconych	prześwięconych
C.	prześwięconym	prześwięconym	prześwięconym	prześwięconym
B.	prześwięconych	prześwięconych	prześwięconych	prześwięcone
N.	prześwięconymi	prześwięconymi	prześwięconymi	prześwięconymi
Ms.	prześwięconych	prześwięconych	prześwięconych	prześwięconych

odpowiednik aspektowy: prześwięcać

Składnia

prześwięcić

KOGO/CO

2. syna za spóźnienie

Definicja

pot.

w ostry sposób wyrazić niezadowolenie z czyjegoś niewłaściwego postępowania

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:

objechać, obrugać, obsztorcować, ochrzanić, opieprzyć, przechrzcić

Cytaty

Jak który wreszcie poślubi dziewuszkę, to szepcą po kątach, że hańba, że w domu rodzice by go prześwięcili za taką narzeczoną, że najgorsza partia w całym Paryżu [...].

źródło: KWJP: Jacek Dehnel: Matka Makryna, 2014

- Dobra, dobra. Idź już, bo mnie w domu prześwięcą. - Spojrzałem na komórkę. - Miałem być za godzinkę, a już prawie mijała druga.

źródło: NKJP: Dariusz Rekosz: Czarny Maciek i wenecki starodruk, 2010

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	prześwięcę	prześwięcimy
2 os.	prześwięcisz	prześwięcicie
3 os.	prześwięci	prześwięcą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	prześwięciłem +(e)m prześwięcił	prześwięciłam +(e)m prześwięciła	prześwięciłom +(e)m prześwięciło	prześwięciliśmy +(e)śmy prześwięcili	prześwięciłyśmy +(e)śmy prześwięciły
2 os.	prześwięciłeś +(e)ś prześwięcił	prześwięciłaś +(e)ś prześwięciła	prześwięciłoś +(e)ś prześwięciło	prześwięciliście +(e)ście prześwięcili	prześwięciłyście +(e)ście prześwięciły
3 os.	prześwięcił	prześwięciła	prześwięciło	prześwięcili	prześwięciły

bezosobnik: prześwięcono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		prześwięćmy
2 os.	prześwięć	prześwięćcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	prześwięciłbym bym prześwięcił	prześwięciłabym bym prześwięciła	prześwięciłobym bym prześwięciło	prześwięcilibyśmy byśmy prześwięcili	prześwięciłybyśmy byśmy prześwięciły
2 os.	prześwięciłbyś byś prześwięcił	prześwięciłabyś byś prześwięciła	prześwięciłobyś byś prześwięciło	prześwięcilibyście byście prześwięcili	prześwięciłybyście byście prześwięciły
3 os.	prześwięciłby by prześwięcił	prześwięciłaby by prześwięciła	prześwięciłoby by prześwięciło	prześwięciliby by prześwięcili	prześwięciłyby by prześwięciły

bezosobnik: prześwięcono by

bezokolicznik: prześwięcić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: prześwięciwszy

gerundium: prześwięcenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	prześwięcenie	prześwięcenia
D.	prześwięcenia	prześwięceń
C.	prześwięceniu	prześwięceniom
B.	prześwięcenie	prześwięcenia
N.	prześwięceniem	prześwięceniami
Ms.	prześwięceniu	prześwięceniach
W.	prześwięcenie	prześwięcenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: prześwięcony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	prześwięcony	prześwięcony	prześwięcony	prześwięcone	prześwięcona
D.	prześwięconego	prześwięconego	prześwięconego	prześwięconego	prześwięconej
C.	prześwięconemu	prześwięconemu	prześwięconemu	prześwięconemu	prześwięconej
B.	prześwięconego	prześwięconego	prześwięcony	prześwięcone	prześwięconą
N.	prześwięconym	prześwięconym	prześwięconym	prześwięconym	prześwięconą
Ms.	prześwięconym	prześwięconym	prześwięconym	prześwięconym	prześwięconej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	prześwięceni	prześwięceni	prześwięcone	prześwięcone
D.	prześwięconych	prześwięconych	prześwięconych	prześwięconych
C.	prześwięconym	prześwięconym	prześwięconym	prześwięconym
B.	prześwięconych	prześwięconych	prześwięconych	prześwięcone
N.	prześwięconymi	prześwięconymi	prześwięconymi	prześwięconymi
Ms.	prześwięconych	prześwięconych	prześwięconych	prześwięconych

Składnia

prześwięcić

KOGO + (za CO)

3. kijem

Definicja

pot.

uderzyć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie

Relacje znaczeniowe

synonimy:

ciapnąć, machnąć, pieprznąć, uderzyć

Cytaty

– Czy tobie, dziewucho, całkiem się we łbie przewróciło? – babcia prześwięciła Felę szmatą.

źródło: NKJP: Katarzyna Surmiak-Domańska: Beznadziejna ucieczka przed Basią, 2007

- Ach ty, przeklęty, co wygadujesz? - Pani Linsrumowa porwała się z ziemi, chcąc prześwięcić Salisza witką. Chłopak nie czekał, skoczył w środek łąki, gdzie był już bezpieczny w wysokiej jak zboże trawie.

źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Dziura w niebie, 1959

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	prześwięcę	prześwięcimy
2 os.	prześwięcisz	prześwięcicie
3 os.	prześwięci	prześwięcą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	prześwięciłem +(e)m prześwięcił	prześwięciłam +(e)m prześwięciła	prześwięciłom +(e)m prześwięciło	prześwięciliśmy +(e)śmy prześwięcili	prześwięciłyśmy +(e)śmy prześwięciły
2 os.	prześwięciłeś +(e)ś prześwięcił	prześwięciłaś +(e)ś prześwięciła	prześwięciłoś +(e)ś prześwięciło	prześwięciliście +(e)ście prześwięcili	prześwięciłyście +(e)ście prześwięciły
3 os.	prześwięcił	prześwięciła	prześwięciło	prześwięcili	prześwięciły

bezosobnik: prześwięcono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		prześwięćmy
2 os.	prześwięć	prześwięćcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	prześwięciłbym bym prześwięcił	prześwięciłabym bym prześwięciła	prześwięciłobym bym prześwięciło	prześwięcilibyśmy byśmy prześwięcili	prześwięciłybyśmy byśmy prześwięciły
2 os.	prześwięciłbyś byś prześwięcił	prześwięciłabyś byś prześwięciła	prześwięciłobyś byś prześwięciło	prześwięcilibyście byście prześwięcili	prześwięciłybyście byście prześwięciły
3 os.	prześwięciłby by prześwięcił	prześwięciłaby by prześwięciła	prześwięciłoby by prześwięciło	prześwięciliby by prześwięcili	prześwięciłyby by prześwięciły

bezosobnik: prześwięcono by

bezokolicznik: prześwięcić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: prześwięciwszy

gerundium: prześwięcenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	prześwięcenie	prześwięcenia
D.	prześwięcenia	prześwięceń
C.	prześwięceniu	prześwięceniom
B.	prześwięcenie	prześwięcenia
N.	prześwięceniem	prześwięceniami
Ms.	prześwięceniu	prześwięceniach
W.	prześwięcenie	prześwięcenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: prześwięcony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	prześwięcony	prześwięcony	prześwięcony	prześwięcone	prześwięcona
D.	prześwięconego	prześwięconego	prześwięconego	prześwięconego	prześwięconej
C.	prześwięconemu	prześwięconemu	prześwięconemu	prześwięconemu	prześwięconej
B.	prześwięconego	prześwięconego	prześwięcony	prześwięcone	prześwięconą
N.	prześwięconym	prześwięconym	prześwięconym	prześwięconym	prześwięconą
Ms.	prześwięconym	prześwięconym	prześwięconym	prześwięconym	prześwięconej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	prześwięceni	prześwięceni	prześwięcone	prześwięcone
D.	prześwięconych	prześwięconych	prześwięconych	prześwięconych
C.	prześwięconym	prześwięconym	prześwięconym	prześwięconym
B.	prześwięconych	prześwięconych	prześwięconych	prześwięcone
N.	prześwięconymi	prześwięconymi	prześwięconymi	prześwięconymi
Ms.	prześwięconych	prześwięconych	prześwięconych	prześwięconych

Składnia

prześwięcić

KOGO + CZYM

Data ostatniej modyfikacji: 28.01.2025