UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

poznać

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. znać

1. obce kraje

Definicja

uzyskać jakąś wiedzę w wyniku obserwacji i własnego doświadczenia lub zaczerpnąć ją skądś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

poznać fakty, historię, język, kulisy czegoś, literaturę, miasto, czyjeś możliwości, myśli, obce kraje, obyczaje, okolice, opinię, plany, powód, prawa natury, prawdę, przyczynę, przyrodę, przyszłość, reguły gry, środowisko, świat, tajemnicę, tajniki zawodu, treść czegoś
poznać z bryków, z książek, z przekładu, z raportu, z relacji świadków, z taśm; ze szczegółami
poznać bliżej, dobrze
poznać jak własną kieszeń
chcieć, zamierzać poznać

Cytaty

	Poznał Nowy Jork od najczarniejszej strony, od jakiej poznać go mogą tylko nielegalni emigranci bez grosza przy duszy. źródło: NKJP: Kamila Sławińska: Nowy Jork. Przewodnik niepraktyczny, 2008
	[...] ciemne sprawy więziennictwa poznał w ciągu prawie trzydziestu lat pracy w policji równie dobrze, jak reakcje swoich dwu żon. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Festung Breslau, 2006
	Cudzoziemiec, który poznał nasz język wyłącznie ze słowników czy podręczników, nie zrozumie nawet połowy dialogów toczonych w tramwajach czy na ulicy. źródło: NKJP: Janusz Tazbir: Silva rerum historicarum, 2002
	Poznałem ich wszystkich wystarczająco, by wiedzieć, że nie cenią sobie powierzchownego bogactwa. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004
	To dla niego prowadzę te zapiski. Powinien poznać, jak było naprawdę w tych haniebnych latach. źródło: NKJP: Zdzisław Smektała: Chcica..., 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	poznam	poznamy
2 os.	poznasz	poznacie
3 os.	pozna	poznają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	poznałem +(e)m poznał	poznałam +(e)m poznała	poznałom +(e)m poznało	poznaliśmy +(e)śmy poznali	poznałyśmy +(e)śmy poznały
2 os.	poznałeś +(e)ś poznał	poznałaś +(e)ś poznała	poznałoś +(e)ś poznało	poznaliście +(e)ście poznali	poznałyście +(e)ście poznały
3 os.	poznał	poznała	poznało	poznali	poznały

bezosobnik: poznano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		poznajmy
2 os.	poznaj	poznajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	poznałbym bym poznał	poznałabym bym poznała	poznałobym bym poznało	poznalibyśmy byśmy poznali	poznałybyśmy byśmy poznały
2 os.	poznałbyś byś poznał	poznałabyś byś poznała	poznałobyś byś poznało	poznalibyście byście poznali	poznałybyście byście poznały
3 os.	poznałby by poznał	poznałaby by poznała	poznałoby by poznało	poznaliby by poznali	poznałyby by poznały

bezosobnik: poznano by

bezokolicznik: poznać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: poznawszy

gerundium: poznanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	poznanie	poznania
D.	poznania	poznań
C.	poznaniu	poznaniom
B.	poznanie	poznania
N.	poznaniem	poznaniami
Ms.	poznaniu	poznaniach
W.	poznanie	poznania

imiesłów przymiotnikowy bierny: poznany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	poznany	poznany	poznany	poznane	poznana
D.	poznanego	poznanego	poznanego	poznanego	poznanej
C.	poznanemu	poznanemu	poznanemu	poznanemu	poznanej
B.	poznanego	poznanego	poznany	poznane	poznaną
N.	poznanym	poznanym	poznanym	poznanym	poznaną
Ms.	poznanym	poznanym	poznanym	poznanym	poznanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	poznani	poznani	poznane	poznane
D.	poznanych	poznanych	poznanych	poznanych
C.	poznanym	poznanym	poznanym	poznanym
B.	poznanych	poznanych	poznanych	poznane
N.	poznanymi	poznanymi	poznanymi	poznanymi
Ms.	poznanych	poznanych	poznanych	poznanych

odpowiednik aspektowy: poznawać

Składnia

Rz_osobowy	+	poznać	+	KOGO/CO
Rz_osobowy	+	poznać	+	ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE

2. nędzę

Definicja

doświadczyć jakichś sytuacji, uczuć lub wrażeń

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

poznać głód, nędzę, poniżenie; miłość, rozkosz
poznać dobrze

Cytaty

	[...] w Alisie stopniowo budzi się kobieta. Dane jest jej również poznać uczucie miłości. Choć będzie to miłość czysto platoniczna. źródło: NKJP: Sebastian Chosiński: East Side Story: Alisa u progu końca świata, Esensja, 2008, nr 9
	Podczas wojny poznałem, co to głód, zimno i praca nad ludzkie siły. źródło: NKJP: (as): Głód, zimno i nadludzka praca, Dziennik Tczewski, 1999-09-03
	- Nawet w podziemnym harcerstwie byłem, wie pan, Szare Szeregi. Aleśmy Szwabom krwi napsuli! […] Niestety, poznałem też, co to gestapo. źródło: NKJP: Marek Idczak: Słony wiatr, 2007
	Poznałem na własnej skórze, czym może się stać kłamstwo, w które się dobrowolnie brnie. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Panny i wdowy: zdrada, 1991
	[...] muszę wymyślić coś takiego, żeby Marcin dowiedział się, jak boli odrzucone uczucie, żeby tak, jak ja dzisiejszej nocy, poznał, jak straszna jest bezsilność wobec czyjejś obojętności. źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Emilia z kwiatem lilii leśnej, 1993

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	poznam	poznamy
2 os.	poznasz	poznacie
3 os.	pozna	poznają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	poznałem +(e)m poznał	poznałam +(e)m poznała	poznałom +(e)m poznało	poznaliśmy +(e)śmy poznali	poznałyśmy +(e)śmy poznały
2 os.	poznałeś +(e)ś poznał	poznałaś +(e)ś poznała	poznałoś +(e)ś poznało	poznaliście +(e)ście poznali	poznałyście +(e)ście poznały
3 os.	poznał	poznała	poznało	poznali	poznały

bezosobnik: poznano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		poznajmy
2 os.	poznaj	poznajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	poznałbym bym poznał	poznałabym bym poznała	poznałobym bym poznało	poznalibyśmy byśmy poznali	poznałybyśmy byśmy poznały
2 os.	poznałbyś byś poznał	poznałabyś byś poznała	poznałobyś byś poznało	poznalibyście byście poznali	poznałybyście byście poznały
3 os.	poznałby by poznał	poznałaby by poznała	poznałoby by poznało	poznaliby by poznali	poznałyby by poznały

bezosobnik: poznano by

bezokolicznik: poznać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: poznawszy

gerundium: poznanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	poznanie	poznania
D.	poznania	poznań
C.	poznaniu	poznaniom
B.	poznanie	poznania
N.	poznaniem	poznaniami
Ms.	poznaniu	poznaniach
W.	poznanie	poznania

imiesłów przymiotnikowy bierny: poznany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	poznany	poznany	poznany	poznane	poznana
D.	poznanego	poznanego	poznanego	poznanego	poznanej
C.	poznanemu	poznanemu	poznanemu	poznanemu	poznanej
B.	poznanego	poznanego	poznany	poznane	poznaną
N.	poznanym	poznanym	poznanym	poznanym	poznaną
Ms.	poznanym	poznanym	poznanym	poznanym	poznanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	poznani	poznani	poznane	poznane
D.	poznanych	poznanych	poznanych	poznanych
C.	poznanym	poznanym	poznanym	poznanym
B.	poznanych	poznanych	poznanych	poznane
N.	poznanymi	poznanymi	poznanymi	poznanymi
Ms.	poznanych	poznanych	poznanych	poznanych

odpowiednik aspektowy: poznawać

Składnia

Rz_osobowy	+	poznać	+	CO
Rz_osobowy	+	poznać	+	ZDANIEPYTAJNOZALEŻNE

3. po minie

Definicja

domyślić się czegoś lub zrozumieć coś na podstawie jakichś oznak

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

poznać po minie, po nerwowych ruchach, po głosie, po oczach
poznać z tonu, z wyrazu twarzy
poznać od razu
można było poznać

Cytaty

	Nie bacząc na deszcz, rozglądali się czujnie, co dało się poznać po zdecydowanych ruchach głów. źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Czwarte niebo, 2003
	Kiedy Andrew wrócił na obiad, od razu poznał po niej, że coś się wydarzyło. - Jestem tylko trochę zmęczona - odparła - źle spałam w nocy... źródło: NKJP: Maria Nurowska: Powrót do Lwowa, 2008
	Rozprostował papier. Po krzykliwej czcionce poznał, że to artykuł z tabloidu. źródło: NKJP: Mariusz Kaszyński: Rytuał, 2008
	- Kto to są Lewandowscy? - Nie wie pan? - z jej tonu trudno było poznać, czy uwierzyła w tę niewiedzę. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Drzymalski przeciw Rzeczpospolitej, 2004
	Spokojnie wypowiedziane […] słowa były jedynym rozkazem, jaki wydał podczas całego marszu. Zaraz też można było poznać, jak wielkim autorytetem cieszył się wśród swoich ludzi. źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tomek wśród łowców głów, 1965

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	poznam	poznamy
2 os.	poznasz	poznacie
3 os.	pozna	poznają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	poznałem +(e)m poznał	poznałam +(e)m poznała	poznałom +(e)m poznało	poznaliśmy +(e)śmy poznali	poznałyśmy +(e)śmy poznały
2 os.	poznałeś +(e)ś poznał	poznałaś +(e)ś poznała	poznałoś +(e)ś poznało	poznaliście +(e)ście poznali	poznałyście +(e)ście poznały
3 os.	poznał	poznała	poznało	poznali	poznały

bezosobnik: poznano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		poznajmy
2 os.	poznaj	poznajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	poznałbym bym poznał	poznałabym bym poznała	poznałobym bym poznało	poznalibyśmy byśmy poznali	poznałybyśmy byśmy poznały
2 os.	poznałbyś byś poznał	poznałabyś byś poznała	poznałobyś byś poznało	poznalibyście byście poznali	poznałybyście byście poznały
3 os.	poznałby by poznał	poznałaby by poznała	poznałoby by poznało	poznaliby by poznali	poznałyby by poznały

bezosobnik: poznano by

bezokolicznik: poznać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: poznawszy

gerundium: poznanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	poznanie	poznania
D.	poznania	poznań
C.	poznaniu	poznaniom
B.	poznanie	poznania
N.	poznaniem	poznaniami
Ms.	poznaniu	poznaniach
W.	poznanie	poznania

imiesłów przymiotnikowy bierny: poznany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	poznany	poznany	poznany	poznane	poznana
D.	poznanego	poznanego	poznanego	poznanego	poznanej
C.	poznanemu	poznanemu	poznanemu	poznanemu	poznanej
B.	poznanego	poznanego	poznany	poznane	poznaną
N.	poznanym	poznanym	poznanym	poznanym	poznaną
Ms.	poznanym	poznanym	poznanym	poznanym	poznanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	poznani	poznani	poznane	poznane
D.	poznanych	poznanych	poznanych	poznanych
C.	poznanym	poznanym	poznanym	poznanym
B.	poznanych	poznanych	poznanych	poznane
N.	poznanymi	poznanymi	poznanymi	poznanymi
Ms.	poznanych	poznanych	poznanych	poznanych

odpowiednik aspektowy: poznawać

Składnia

Rz_osobowy	+	poznać	+	CO + (po CZYM \| z CZEGO)
Rz_osobowy	+	poznać	+	(po CZYM \| z CZEGO) + że ZDANIE \| ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE

4. kogoś na przyjęciu

Definicja

zawrzeć znajomość z kimś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

poznać dziewczynę, chłopaka, nowych ludzi, czyichś rodziców, sąsiadów
poznać kogoś na dyskotece, na przyjęciu, na studiach, na wakacjach
poznać kogoś przez znajomego
poznać kogoś w barze, w parku
poznać osobiście
chcieć poznać

Cytaty

	Swojego przyszłego męża poznała na koncercie. Przyszedł do niej za kulisy. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Panny i wdowy: zdrada, 1991
	Poznał ich rok wcześniej przez swoją dziewczynę, która z nimi więcej niż sympatyzowała, malując transparenty, wypełniając farbą przeznaczone na demonstracje kondomy. źródło: NKJP: Marek Idczak: Słony wiatr, 2007
	Joanna patrzyła na obie świeżo poznane koleżanki, którym Ilias opowiadał o swoim dzieciństwie w Dzierżoniowie. źródło: NKJP: Marek Krajewski, Mariusz Czubaj: Róże cmentarne, 2009
	Kiedy opowiadała o Nadine [...], jej współlokator skrzywił się wyraźnie. – Nie lubię ludzi, którzy narzucają się z zaproszeniami, ledwo cię poznali. źródło: NKJP: Izabela Filipiak: Magiczne oko. Opowiadania zebrane, 2006
	Nieznajomy cudzoziemiec czekał w przedpokoju. [...] Wprowadziłem go do gabinetu. - Miło mi poznać pana - powiedziałem, nie ukrywając zdziwienia. źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Opowiadania drastyczne, 1966

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	poznam	poznamy
2 os.	poznasz	poznacie
3 os.	pozna	poznają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	poznałem +(e)m poznał	poznałam +(e)m poznała	poznałom +(e)m poznało	poznaliśmy +(e)śmy poznali	poznałyśmy +(e)śmy poznały
2 os.	poznałeś +(e)ś poznał	poznałaś +(e)ś poznała	poznałoś +(e)ś poznało	poznaliście +(e)ście poznali	poznałyście +(e)ście poznały
3 os.	poznał	poznała	poznało	poznali	poznały

bezosobnik: poznano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		poznajmy
2 os.	poznaj	poznajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	poznałbym bym poznał	poznałabym bym poznała	poznałobym bym poznało	poznalibyśmy byśmy poznali	poznałybyśmy byśmy poznały
2 os.	poznałbyś byś poznał	poznałabyś byś poznała	poznałobyś byś poznało	poznalibyście byście poznali	poznałybyście byście poznały
3 os.	poznałby by poznał	poznałaby by poznała	poznałoby by poznało	poznaliby by poznali	poznałyby by poznały

bezosobnik: poznano by

bezokolicznik: poznać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: poznawszy

gerundium: poznanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	poznanie	poznania
D.	poznania	poznań
C.	poznaniu	poznaniom
B.	poznanie	poznania
N.	poznaniem	poznaniami
Ms.	poznaniu	poznaniach
W.	poznanie	poznania

imiesłów przymiotnikowy bierny: poznany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	poznany	poznany	poznany	poznane	poznana
D.	poznanego	poznanego	poznanego	poznanego	poznanej
C.	poznanemu	poznanemu	poznanemu	poznanemu	poznanej
B.	poznanego	poznanego	poznany	poznane	poznaną
N.	poznanym	poznanym	poznanym	poznanym	poznaną
Ms.	poznanym	poznanym	poznanym	poznanym	poznanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	poznani	poznani	poznane	poznane
D.	poznanych	poznanych	poznanych	poznanych
C.	poznanym	poznanym	poznanym	poznanym
B.	poznanych	poznanych	poznanych	poznane
N.	poznanymi	poznanymi	poznanymi	poznanymi
Ms.	poznanych	poznanych	poznanych	poznanych

odpowiednik aspektowy: poznawać

Składnia

Rz_osobowy

poznać

KOGO + (GDZIE | KIEDY)

5. kogoś z kimś

Definicja

przedstawić kogoś komuś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zwroty grzecznościowe i zachowania akceptowane społecznie

Połączenia

poznać przyjaciółkę, rodziców z kimś
poznać kogoś z kimś na przyjęciu
poznać kogoś z przyjaciółką, ze swoimi rodzicami, ze swoimi znajomymi

Cytaty

	- Weź piwo i chodź - powiedział Karloff. - Poznam cię z kimś. źródło: NKJP: Mariusz Czubaj: 21:37, 2010
	Jędrek zamieszkał z ciotką. Poznała go z ludźmi, pomogła znaleźć pracę. źródło: NKJP: Ariadna Lewańska: Sonata dla Natalii, 1965
	- Andrzej poznał mnie z Markiem. Między nami zaiskrzyło... Robiliśmy plany... źródło: NKJP: Jan Grzegorczyk: Chaszcze, 2009
	Plac przed kościołem opustoszał, tylko ksiądz Piolanti kręcił się po nim bezradnie, to zbliżając się do nas [...], to oddalając, ilekroć zwracałem się w jego stronę, chcąc go poznać z paniami. źródło: NKJP: Tadeusz Breza: Urząd, 1960
	Trudno powiedzieć, czy poczuła się rozczarowana [...], kiedy za drzwiami zobaczyła Est w towarzystwie Patyka. Na pewno zdziwiona. Kiedyś poznała ich ze sobą, ale to jeszcze nie powód, żeby włóczyli się razem po nocy. źródło: NKJP: Kinga Dunin: Obciach, 1999

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	poznam	poznamy
2 os.	poznasz	poznacie
3 os.	pozna	poznają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	poznałem +(e)m poznał	poznałam +(e)m poznała	poznałom +(e)m poznało	poznaliśmy +(e)śmy poznali	poznałyśmy +(e)śmy poznały
2 os.	poznałeś +(e)ś poznał	poznałaś +(e)ś poznała	poznałoś +(e)ś poznało	poznaliście +(e)ście poznali	poznałyście +(e)ście poznały
3 os.	poznał	poznała	poznało	poznali	poznały

bezosobnik: poznano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		poznajmy
2 os.	poznaj	poznajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	poznałbym bym poznał	poznałabym bym poznała	poznałobym bym poznało	poznalibyśmy byśmy poznali	poznałybyśmy byśmy poznały
2 os.	poznałbyś byś poznał	poznałabyś byś poznała	poznałobyś byś poznało	poznalibyście byście poznali	poznałybyście byście poznały
3 os.	poznałby by poznał	poznałaby by poznała	poznałoby by poznało	poznaliby by poznali	poznałyby by poznały

bezosobnik: poznano by

bezokolicznik: poznać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: poznawszy

gerundium: poznanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	poznanie	poznania
D.	poznania	poznań
C.	poznaniu	poznaniom
B.	poznanie	poznania
N.	poznaniem	poznaniami
Ms.	poznaniu	poznaniach
W.	poznanie	poznania

imiesłów przymiotnikowy bierny: poznany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	poznany	poznany	poznany	poznane	poznana
D.	poznanego	poznanego	poznanego	poznanego	poznanej
C.	poznanemu	poznanemu	poznanemu	poznanemu	poznanej
B.	poznanego	poznanego	poznany	poznane	poznaną
N.	poznanym	poznanym	poznanym	poznanym	poznaną
Ms.	poznanym	poznanym	poznanym	poznanym	poznanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	poznani	poznani	poznane	poznane
D.	poznanych	poznanych	poznanych	poznanych
C.	poznanym	poznanym	poznanym	poznanym
B.	poznanych	poznanych	poznanych	poznane
N.	poznanymi	poznanymi	poznanymi	poznanymi
Ms.	poznanych	poznanych	poznanych	poznanych

odpowiednik aspektowy: poznawać

Składnia

Rz_osobowy	+	poznać	+	KOGO + z KIM
Rz_osobowy	+	poznać	+	Rz[sub]pl[/sub] + ze sobą

6. kogoś po głosie

Definicja

rozpoznać kogoś lub coś po indywidualnych cechach

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka

Połączenia

poznać kogoś na zdjęciu
poznać kogoś po akcencie, po czapce, po chodzie, po głosie, po tatuażu; coś po kształcie, po ornamencie
poznać od razu; z daleka

Cytaty

	Gospodyni schroniska poznała Piotra od razu, gdy tylko wetknął głowę do okna. źródło: NKJP: Jacek Rębacz: Zakopane: sezon na samobójców, 2006
	Z trudem ją poznałem. Wyglądała starzej. Jej rysy zgrubiały i wypełniał je cień. źródło: NKJP: Andrzej Stasiuk: Taksim, 2009
	[...] nagle powietrze wypełnił przeraźliwy, wibrujący w uszach, wwiercający się w środek mózgu krzyk. Zdrętwiałem. Poznałem głos Agnieszki! źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007
	Z bijącym sercem zapukałem do drzwi. Siedział na kanapie [...]. - Podejdź tu - powiedział. Głos jego wydał mi się obcy. Nie poznałbym go po głosie. źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Traktat o łuskaniu fasoli, 2007
	- Adon Taribal mieszka naprzeciwko wieży. Poznasz dom po wielkich płytach. źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	poznam	poznamy
2 os.	poznasz	poznacie
3 os.	pozna	poznają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	poznałem +(e)m poznał	poznałam +(e)m poznała	poznałom +(e)m poznało	poznaliśmy +(e)śmy poznali	poznałyśmy +(e)śmy poznały
2 os.	poznałeś +(e)ś poznał	poznałaś +(e)ś poznała	poznałoś +(e)ś poznało	poznaliście +(e)ście poznali	poznałyście +(e)ście poznały
3 os.	poznał	poznała	poznało	poznali	poznały

bezosobnik: poznano

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		poznajmy
2 os.	poznaj	poznajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	poznałbym bym poznał	poznałabym bym poznała	poznałobym bym poznało	poznalibyśmy byśmy poznali	poznałybyśmy byśmy poznały
2 os.	poznałbyś byś poznał	poznałabyś byś poznała	poznałobyś byś poznało	poznalibyście byście poznali	poznałybyście byście poznały
3 os.	poznałby by poznał	poznałaby by poznała	poznałoby by poznało	poznaliby by poznali	poznałyby by poznały

bezosobnik: poznano by

bezokolicznik: poznać

imiesłów przysłówkowy uprzedni: poznawszy

gerundium: poznanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	poznanie	poznania
D.	poznania	poznań
C.	poznaniu	poznaniom
B.	poznanie	poznania
N.	poznaniem	poznaniami
Ms.	poznaniu	poznaniach
W.	poznanie	poznania

imiesłów przymiotnikowy bierny: poznany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	poznany	poznany	poznany	poznane	poznana
D.	poznanego	poznanego	poznanego	poznanego	poznanej
C.	poznanemu	poznanemu	poznanemu	poznanemu	poznanej
B.	poznanego	poznanego	poznany	poznane	poznaną
N.	poznanym	poznanym	poznanym	poznanym	poznaną
Ms.	poznanym	poznanym	poznanym	poznanym	poznanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	poznani	poznani	poznane	poznane
D.	poznanych	poznanych	poznanych	poznanych
C.	poznanym	poznanym	poznanym	poznanym
B.	poznanych	poznanych	poznanych	poznane
N.	poznanymi	poznanymi	poznanymi	poznanymi
Ms.	poznanych	poznanych	poznanych	poznanych

odpowiednik aspektowy: poznawać

Składnia

Rz_osobowy

poznać

KOGO + (po CZYM)

Frazeologizmy

drzewo wiadomości dobrego i złego
drzewo poznania dobra i zła
drzewo poznania
ktoś nie daje po sobie poznać
ktoś nie dał po sobie poznać
ktoś poznał od podszewki kogoś/coś
po owocach poznacie
tak, że kogoś rodzona matka nie pozna

Przysłowia

Poznać głupiego po śmiechu jego
Poznać pana po cholewach

Data ostatniej modyfikacji: 11.01.2013