Chronologizacja
Pochodzenie
Zdrobnienie od niezachowanego w pol. psł. *kubъ 'płytkie naczynie z niewielkim zagłębieniem'.
1.a naczynie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie miejsca, osoby, przedmioty, sytuacje związane z jedzeniem
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | naczynie |
Połączenia
- półlitrowy; aluminiowy, blaszany, cynowy, emaliowany, fajansowy, gliniany, metalowy, papierowy, plastikowy, porcelanowy, srebrny, styropianowy; duży, mały, ogromny, wielki; biały, czerwony; darmowy; firmowy, pamiątkowy; gościnny; zwyczajny; jednorazowy; ciepły; pełny, pusty; brudny, czysty; fajny, ładny, śliczny; ulubiony; nadtłuczony, obtłuczony, wyszczerbiony kubek; kubek termiczny; pełen czegoś, wypełniony czymś
- kubek do herbaty, do kawy, do mleka; do gier
- kubek na długopisy
- kubek z herbatą, z kawą, z mlekiem, z wodą; z napisem, z nadrukiem
- kubek po kawie, po piwie
- kubek i długopis, kubek i kalendarz, kubek i koszulka, kubek i łyżka, kubek i notatnik, kubek i smycz, kubek i talerz; kubki i filiżanki
- brzeg, dno, wnętrze; zawartość kubka
- podgrzewacz do kubków, ucho od kubka
- uchwyt na kubek
- herbata, kawa, woda w kubku
- brać, chwycić; trzymać, utrzymać; dostać/dostawać, otrzymać; podać, postawić, stawiać, podnieść/podnosić, wznieść/wznosić; przechylić, wychylić; napełnić/napełniać, odstawić/odstawiać; umyć kubek
- nalać/nalewać, rozlewać, wsypać do kubka; pić z kubka
- sięgnąć po kubek
Cytaty
|
Napełniam kubek mlekiem, rozlewając tylko trochę na podłogę. Podchodzę do łóżka i wyciągam dłoń z kubkiem. Przytykam do ust leżącej na wysokich poduszkach babki. Babka Schönmyth łyka głośno, syci wielkie pragnienie, bierze kubek w drżące ręce. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Złodziejka pamięci, 1998 |
|
|
Pokój był szary od papierosowego dymu, a może też od pary unoszącej się nad kubkami z herbatą. źródło: NKJP: Jerzy Sosnowski: Linia nocna, 2002 |
|
|
Tadeusz po raz czwarty zalał wrzątkiem swój woreczek z herbatą, podniósł kubek za blaszane ucho i postawił obok siebie na podłodze. źródło: NKJP: Piotr Siemion: Finimondo: komedia romantyczna, 2004 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kubek |
kubki |
|
| D. | kubka |
kubków |
|
| C. | kubkowi |
kubkom |
|
| B. | kubek |
kubki |
|
| N. | kubkiem |
kubkami |
|
| Ms. | kubku |
kubkach |
|
| W. | kubku |
kubki |
1.b zawartość naczynia
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie miejsca, osoby, przedmioty, sytuacje związane z jedzeniem
KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości
Połączenia
- cały; gorący kubek
- jeden, drugi kubek
- kubek herbaty, kakao, kawy, miodu, mleka, piwa, wina, wody
- pić, wypić kubek
- prosić o kubek wody, mleka
- wypić po kubku
Cytaty
|
Pierwszy kubek kawy łyka się najczęściej w biegu, w drodze do pracy czy innych ważnych zajęć; to konieczny zastrzyk energii dla każdego, kto chce przetrwać kolejny dzień w Mieście, Które Nigdy Nie Śpi. źródło: NKJP: Kamila Sławińska: Nowy Jork. Przewodnik niepraktyczny, 2008 |
|
|
Osadził wyklepaną kosę na stare swe kosidło i wszedł do chaty wypić kubek mleka, zagryzając chlebem. źródło: NKJP: Włodzimierz Pawluczuk: Judasz, 2004 |
|
|
Chłopak w mocno wyświechtanym wojskowym drelichu przewiesił kałasznikowa przez ramię i uśmiechając się przyjaźnie, poprosił o kubek wody mineralnej. źródło: NKJP: Sprawozdanie z raju, Dziennik Polski, 2000-12-23 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kubek |
kubki |
|
| D. | kubka |
kubków |
|
| C. | kubkowi |
kubkom |
|
| B. | kubek |
kubki |
|
| N. | kubkiem |
kubkami |
|
| Ms. | kubku |
kubkach |
|
| W. | kubku |
kubki |
Składnia
|
+ | kubek | + |
CZEGO
|
2.a opakowanie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie miejsca, osoby, przedmioty, sytuacje związane z jedzeniem
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | opakowanie |
Połączenia
- kubek po jogurcie, po lodach
Cytaty
|
- Segregacji podlegają odpady, które można ponownie wykorzystać. W workach np. z napisem PLASTIK mogą znajdować się butelki typu PET (po wodzie mineralnej i słodkich napojach), umyte kubki po jogurtach i serkach, pozbawione aluminiowego wieczka. źródło: NKJP: AJA: Wpłynąć na ambicję, Dziennik Polski, 2002-04-18 |
|
|
Niestety, furtka do lustra wody zamknięta jest na głucho, a sama sadzawka sprawia raczej przygnębiające wrażenie: bywa, że poniewierają się w niej kubki po lodach, puszki po napojach i papiery po kanapkach - niechlubny znak pobytu turystów. źródło: NKJP: Andrzej Nazar: Cudowna sadzawka, Dziennik Polski, 2000-07-18 |
|
|
W paletach można by sprzedawać dosłownie wszystko: foremki z miękkimi owocami, kubki z dżemem i przetworami mlecznymi, porcje sera topionego. źródło: NKJP: Kto pomoże sprzedawcy, prasa, 1973 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kubek |
kubki |
|
| D. | kubka |
kubków |
|
| C. | kubkowi |
kubkom |
|
| B. | kubek |
kubki |
|
| N. | kubkiem |
kubkami |
|
| Ms. | kubku |
kubkach |
|
| W. | kubku |
kubki |
2.b zawartość opakowania
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie miejsca, osoby, przedmioty, sytuacje związane z jedzeniem
KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości
Połączenia
- kubek jogurtu
Cytaty
|
Jedz masło, sery, owoce, pij codziennie kubek jogurtu. źródło: NKJP: Pora na doktora, prasa, 2001 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kubek |
kubki |
|
| D. | kubka |
kubków |
|
| C. | kubkowi |
kubkom |
|
| B. | kubek |
kubki |
|
| N. | kubkiem |
kubkami |
|
| Ms. | kubku |
kubkach |
|
| W. | kubku |
kubki |
Składnia
|
|
+ | kubek | + |
CZEGO
|