UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

kapusta

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp
Inne znaczenie: 'młode listki'

Pochodzenie

Dawne zapożyczenie romańskie, powstałe prawdopodobnie z kontaminacji form łac. śred. compos(i)ta 'przyrządzona; (kapusta) konserwowana' i caputium 'główka (kapusty)'.

1.a roślina

Definicja

roślina w kształcie kuli uformowanej z gęsto ułożonych, jadalnych liści

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin owoce i warzywa

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin rośliny uprawne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  warzywo

Połączenia

  • zielona kapusta
  • głąb, główki; grządki, pola kapusty
  • hodować; zbierać kapustę

Cytaty

Stali przed płotkiem, za którym dróżnik hodował kapustę, marchew, cebulę i słoneczniki.

źródło: KWSJP: Jerzy Krzysztoń: Wielbłąd na stepie, 1978

I tak np. na św. Wojciecha - opiekuna pasterzy i bydła - ogradzano pastwiska, na św. Marka siano mak, a na św. Jadwigę kopano rzepę i zbierano kapustę.

źródło: KWSJP: Andrzej Chwalba: Obyczaje w Polsce: od średniowiecza do czasów współczesnych: praca zbiorowa, 2004

Pachniały pola kapusty.

źródło: KWSJP: Elżbieta Cichla-Czarniawska: Pociąg rusza, 1982

Jechałam w przyczepie ciężarówki mieszczącej mnóstwo główek zielonej kapusty.

źródło: KWSJP: Katarzyna Ostrowska: Sny – klucz, 2000

W zimie, kiedy pola pokryte są grubą warstwą śniegu lub cienkim, ale zlodowaciałym śniegiem, zające zachodzą w nocy do ogrodów i tam obgryzają głąby kapusty i korę z drzew owocowych, pączki drzew i krzewów.

źródło: KWSJP: Stanisław Godlewski: Vademecum myśliwego, 1955

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kapusta
kapusty
D. kapusty
kapust
C. kapuście
kapustom
B. kapustę
kapusty
N. kapustą
kapustami
Ms. kapuście
kapustach
W. kapusto
kapusty

1.b do jedzenia

Definicja

potrawa sporządzona z jadalnych liści kapusty - rośliny

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Połączenia

  • kiszona; poszatkowana kapusta; kapusta kwaszona; zasmażana
  • kapusta z grochem, z grzybami
  • bigos, gołąbki, potrawy, surówka, zupa z kapusty
  • groch, łazanki, pierogi z kapustą
  • gotować, siekać kapustę

Cytaty

Szwedzi uważają, że kiszona kapusta to jedzenie, które zgniło.

źródło: KWSJP: Jarosław Rybak: Żywi się robakami, Super Express, 2006

Tradycyjna kapusta zasmażana zrobiona na potrzeby filmu musiała być okraszona wielkimi skwarkami, aby były one widoczne na ekranie.

źródło: KWSJP: Halina Mamok, Gabriela Kotkowska: Kuchnia i film, Kuchnia nr 3, 1999

- Na naszym stole jest i kapusta z grochem, i fasolka, i barszczyk, i rybka, i uszka, i pierożki.

źródło: KWSJP: (mm): Zachować tradycję, Euroregio Glacensis nr 47 (153), 2000

Mama ugotowała kapustę z grzybami i makaron z makiem.

źródło: KWSJP: Jan Łapka: W wigilijną noc, Tygodnik Podhalański nr 52, 1996

Pierogi z kapustą, gołąbki z grzybami, krokiety, trzy rodzaje ryb - te dania były wczoraj w „Staromiejskiej” najpopularniejsze.

źródło: KWSJP: Agata Jop: Wielkie poszczenie przy pierogach i rybie, Nowa Trybuna Opolska, 2006

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. kapusta
kapusty
D. kapusty
kapust
C. kapuście
kapustom
B. kapustę
kapusty
N. kapustą
kapustami
Ms. kapuście
kapustach
W. kapusto
kapusty

Inne uwagi

Zwykle lp

Frazeologizmy

groch z kapustą
kapusta pekińska
kwaśna kapusta
modra kapusta
słodka kapusta
Data ostatniej modyfikacji: 04.03.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj