Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *kolěno 'kolano'
1.a część nogi
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego części ciała, elementy i substancje składowe
Połączenia
- lewe, prawe; moje, swoje; grube; chore, kontuzjowane, krzywe, spuchnięte, zdrowe kolano; koślawe, słabe, sztywne; sterczące; gołe, nagie kolana
- jedno kolano; obydwa kolana
- kolana i łokcie, kolana i łydki, kolana i uda; łokcie i kolana, ręce i kolana; biodra, kolana i kostki; łydki, kolana i uda
- wiązadła/więzadła; artroskopia, operacja; kontuzja, uraz kolana
- nogi; kożuszek, płaszcz, płaszczyk, sukienka, tunika...; śnieg, woda do kolan
- dżinsy, spodnie, spódnica przed kolano; spódnica, spódniczka; kozaki za kolano/za kolana
- kłopoty, problemy z kolanami
- długi, krótki do kolan
- długi, krótki za kolana
- kolano boli, dokucza; kolana zadrżały
- oprzeć na czymś; zgiąć; leczyć, wyleczyć kolano; prostować; podciągnąć, ugiąć/uginać, zginać kolana
- operowane; przestrzelone; rozbite, skręcone, stłuczone, zbite, zdarte kolano
- opuszczony, sięgający do kolan
- narzekać; założyć nogę na kolano; przyklęknąć na jedno kolano; klęknąć, uklęknąć na jedno kolano/na oba kolana; opaść, osunąć się/osuwać się, paść, upaść na kolana; oprzeć coś o kolano; uderzyć się w kolano
- położyć (dłoń, rękę) na kolanie
- łysy jak kolano
- kolano w kolano; poniżej, powyżej kolana/kolan; aż, niemal, prawie, zaledwie do kolan; nieco za kolana; od stóp do kolan
Cytaty
|
Jeżdżę do nyskiego szpitala leczyć chore kolano [...]. źródło: NKJP: Pasażerowie odetchnęli, Nowa Trybuna Opolska, 2006 |
|
|
W wyniku przeciążenia w kolanie zebrała się jej woda. źródło: NKJP: (MAS): Lissachmara na ważniejsze mecze, Dziennik Polski, 2002-03-09 |
|
|
Szli wolniutko z nurtem, nie wydając najlżejszego szmeru. Woda sięgała im ledwie do kolan. źródło: NKJP: Alfons Filar: Śladami tatrzańskich kurierów, 1995 |
|
|
Etatowy bramkarz ma problemy z kolanami i na boisko powróci za kilka dni. źródło: NKJP: (TSZ): Snajper pilnie poszukiwany, Dziennik Polski, 2000-07-17 |
|
|
Wielu obeszło na kolanach cerkiew Przemienienia Pańskiego. źródło: NKJP: K. Jakubowski: Pielgrzmka do „prawosławnej Cżestochowy”, Tyodnik Ciechanowski, 2005-12-02 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kolano |
kolana |
|
| D. | kolana |
kolan |
|
| C. | kolanu |
kolanom |
|
| B. | kolano |
kolana |
|
| N. | kolanem |
kolanami |
|
| Ms. | kolanie |
kolanach |
|
| W. | kolano |
kolana |
1.b w nogawce
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie rodzaje i części ubrań
Połączenia
- dziura, łata na kolanie
- (spodnie) dziurawe, przetarte, rozdarte, rozprute na kolanie
Cytaty
|
Wzrok Sandry wędrował po nim od zmierzwionych włosów, przez rozchełstaną koszulę, do rozdartych na kolanie spodni. źródło: NKJP: Witold Horwath: Ultra Montana, 2005 |
|
|
Przecież on mógłby coś ze sobą zrobić, mówi jej wzrok, przytył ostatnio, ma za długie włosy na karku, nad uszami mu sterczą, ciągle nosi te wyszmacone sztruksy z wypchanymi kolanami [...]. źródło: NKJP: Marek Kochan: Plac zabaw, 2007 |
|
|
Nie mam dziur na kolanach i łokciach, by nadrabiać kostiumem, rysuję pewną postać, jeśli się przebieram, to jest to element kostiumu. źródło: NKJP: Ewa Wawoczny: Wolę być trenerem swojego kabaretu, Nowiny Raciborskie, 2004-03-16 |
|
|
Wskoczył lekko na swego konia, i dopiero teraz spostrzegli, że spodnie, dość modne, z pewnością po panu Platerze, że te spodnie są niechlujnie rozprute na kolanie. źródło: NKJP: Tadeusz Konwicki: Bohiń, 1992 |
|
|
Spodnie z pianki, wzmocnione gąbką na kolanach, kosztowały 160 zł. źródło: NKJP: (AM): Z bambusowymi kijkami, Dziennik Polski, 1999-02-01 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kolano |
kolana |
|
| D. | kolana |
kolan |
|
| C. | kolanu |
kolanom |
|
| B. | kolano |
kolana |
|
| N. | kolanem |
kolanami |
|
| Ms. | kolanie |
kolanach |
|
| W. | kolano |
kolana |
2. rury
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo materiały, narzędzia i maszyny budowlane
Połączenia
- kształtki, kolana, trójniki
Cytaty
|
Ekipa remontowa MPEC-u zajęła się wymienianiem kolana (w tym miejscu rury oraz kolana mają średnicę 0,5 metra) i już po południu rozpoczęto napełnianie sieci wodą. źródło: NKJP: (WT): Zawiodło kolano, Dziennik Polski, 2001-12-13 |
|
|
[...] wskutek pęknięcia skorodowanego kolana sieciowego na magistrali przy ul. Kamieńskiego - mieszkańcy części podgórskich osiedli (głównie Prokocimia i Bieżanowa) byli już pozbawieni grzania przez ponad dwa dni. źródło: NKJP: (WES): Nieszczelna magistrala, Dziennik Polski, 2002-01-11 |
|
|
Zestaw przewodów, kolan i przepustów umożliwia odprowadzenie spalin i pobór powietrza do spalania we wszelkich okolicznościach. źródło: NKJP: Kotły i kotłownie, Dziennik Polski, 2002-02-13 |
|
|
System [...] składa się z 3 elementów: otuliny z wełny mineralnej na bazie otuliny [...] pokrytej płaszczem z folii PCV (z samoprzylepną zakładką), gotowej osłony kolan PCV oraz taśmy PCV. źródło: NKJP: (BEA): Laury dla jubilata, Dziennik Polski, 2003-03-26 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kolano |
kolana |
|
| D. | kolana |
kolan |
|
| C. | kolanu |
kolanom |
|
| B. | kolano |
kolana |
|
| N. | kolanem |
kolanami |
|
| Ms. | kolanie |
kolanach |
|
| W. | kolano |
kolana |
3. rzeki
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury
Połączenia
- kolano rzeczne
- kolano rzeki; kolano Bugu koło Zosina, Odry
Cytaty
|
Mimo że [...] pobiegli przez płotki, wymijając kolano szosy, i tak spóźnili się o dobre pięć minut. źródło: NKJP: Edmund Niziurski: Księga urwisów, 1954 |
|
|
Był to pokój osobliwy przez to, że zakręcał. W jego kolanie siedziało przy pulpitach kilkunastu ludzi nad mikroskopami. źródło: NKJP: Stanisław Lem: Pamiętnik znaleziony w wannie, 1983 |
|
|
[...] 500 r. p.n.e. - celtyckie plemię Rauryków osiedla się nad kolanem Renu [...]. źródło: NKJP: Mirek46: Bazylea, Wikipedia.pl, 2009-05-16 |
|
|
Wdrapujące się na skarpę ulicą Jagiellońską armijne ekwipaże - zwłaszcza furgony i działa - często gęsto grzęzły na zakręcie, swoistym „kolanie” drogi [...]. źródło: NKJP: (WALD): Okopisko, Okopisko, Dziennik Polski, 2002-01-30 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kolano |
kolana |
|
| D. | kolana |
kolan |
|
| C. | kolanu |
kolanom |
|
| B. | kolano |
kolana |
|
| N. | kolanem |
kolanami |
|
| Ms. | kolanie |
kolanach |
|
| W. | kolano |
kolana |