UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

groszek

Chronologizacja

1568, SPXVI

Pochodzenie

Zob. groch

1.a warzywo - roślina

Definicja

roślina uprawiana ze względu na jadalne nasiona w kształcie kulek, zebrane w strąkach

Noty o użyciu

Lp używana często w znaczeniu lm.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin owoce i warzywa

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin rośliny uprawne

Cytaty

[...] rolnicy sieją groszek partiami od marca do maja.

źródło: NKJP: Z Leszczyńskiego, Gazeta Poznańska, 2006-07-13

Były [...] wydzielone zagony kartofli, kapusty [...] i groszku. Rosły słoneczniki i dynie.

źródło: NKJP: Jolanta Wachowicz-Makowska: Świat zapamiętany, 2002

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. groszek
groszki
D. groszku
groszków
C. groszkowi
groszkom
B. groszek
groszki
N. groszkiem
groszkami
Ms. groszku
groszkach
W. groszku
groszki

Odesłania

Zob. też:

groch

1.b warzywo - do jedzenia

Definicja

zielone niesuszone nasiona groszku (rośliny) używane zwykle jako dodatek do potraw

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin owoce i warzywa

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Połączenia

  • młody; zielony groszek; groszek konserwowy, mrożony
  • puszka; zbiór groszku
  • kotleciki, krem, purée, zupa z groszku
  • puszka z groszkiem

Cytaty

Obrać groszek, włożyć do pobielanego rondla, dodać ćwierć szklanki wody, duży kawałek masła, kilka małych cebulek i związaną nitkami główkę sałaty.

źródło: NKJP: Andrzej Kozioł: Jarzyny, Dziennik Polski, 2002-06-22

Mieszkanka Krakowa osłupiała po otwarciu kupionej w osiedlowym sklepie puszki groszku konserwowego.

źródło: NKJP:Paulina Jakubowska: Super Expres, Super Express, 2006

Chciała na niedzielę krem z groszku, pojawiał się jak zawsze rosół i pieczony kurczak.

źródło: NKJP: Monika Piątkowska: Krakowska żałoba, 2006

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. groszek
groszki
D. groszku
groszków
C. groszkowi
groszkom
B. groszek
groszki
N. groszkiem
groszkami
Ms. groszku
groszkach
W. groszku
groszki

Inne uwagi

Zwykle lp

Odesłania

Zob. też:

groch

2. roślina ozdobna

Definicja

roślina ozdobna o prostej lub pnącej się łodydze, pierzastych liściach i różnobarwnych kwiatach

Noty o użyciu

Lp używana często w znaczeniu lm.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin rośliny ozdobne

Połączenia

  • pachnący; pnący groszek

Cytaty

Później lipce i sierpnie spędzał na własnym balkonie, drzemiąc w cieniu pnącego groszku i nemezji, słuchając muzyki, którą wybierał wieczorem i programował na cały następny dzień.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Bóg zapłacz!, 2000

Weszła między domki pobielone wapnem, między opłotki z wyłamanymi gdzieniegdzie sztachetami, między ogródki wybujałe piwoniami, pachnącym groszkiem, astrami i mnóstwem niezapominajek o licach błękitnych wokół żółtych oczek.

źródło: NKJP: Mariusz Sieniewicz: Rebelia, 2007

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. groszek
groszki
D. groszku
groszków
C. groszkowi
groszkom
B. groszek
groszki
N. groszkiem
groszkami
Ms. groszku
groszkach
W. groszku
groszki

3. węgiel

Definicja

drobny węgiel

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Energia źródła energii

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  węgiel

Połączenia

  • groszek węglowy
  • groszek z kopalni
  • kocioł, piec na groszek

Cytaty

Nowa kotłownia w Książu Wielkim ma być oszczędnościowa - ekologiczna, na węgiel groszek.

źródło: NKJP: W blokach zimno!, Dziennik Polski, 2002-10-09

Mała przeszklona budka stała pomiędzy stoiskiem z kotłami na groszek węglowy a boksem oferującym zdrowe, chociaż plastikowe okna.

źródło: NKJP: Jacek Rębacz: Zakopane. Sezon na samobójców, 2006

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. groszek
groszki
D. groszku
groszków
C. groszkowi
groszkom
B. groszek
groszki
N. groszkiem
groszkami
Ms. groszku
groszkach
W. groszku
groszki

Inne uwagi

Zwykle lp

4. cukierek

Definicja

cukierek w kształcie małej, niezbyt twardej kulki

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie rodzaje pokarmu/potraw i ich cechy

Połączenia

  • groszki kakaowe, waniliowe
  • paczka groszków

Cytaty

[...] mikołajkowe paczki otrzyma ponad tysiąc dzieci.[...] W paczkach znajdą się: chrupki, cukierki, ciasteczka, groszki, lizaki.

źródło: NKJP: W niedzielę zapłoną lampki na choince, Gazeta Poznańska, 2001-11-28

Ileż było radości... Choćby z jednej pomarańczy, kakaowych groszków, tabliczki czekolady.

źródło: Internet: forum.gazeta.pl

Zjadłaś dziś coś słodkiego? Bo my paczkę groszków kokosowych.

źródło: Internet: babyboom.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. groszek
groszki
D. groszku
groszków
C. groszkowi
groszkom
B. groszek
groszki
N. groszkiem
groszkami
Ms. groszku
groszkach
W. groszku
groszki

Inne uwagi

Zwykle lm

Frazeologizmy

groszek ptysiowy
Data ostatniej modyfikacji: 14.12.2020
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj