UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

architekt

Chronologizacja

1585, SPXVI

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	architekt	architekci	ndepr
M.	architekt	architekty	depr
D.	architekta	architektów
C.	architektowi	architektom
B.	architekta	architektów
N.	architektem	architektami
Ms.	architekcie	architektach
W.	architekcie	architekci	ndepr
W.	architekcie	architekty	depr

Pochodzenie

łac. architectus

z gr. architéktōn

gr. archḗ 'początek; główny, naczelny' + gr. téktōn 'budowniczy, rzemieślnik'

1. budowli

Definicja

inżynier zajmujący się projektowaniem i wznoszeniem budowli

Noty o użyciu

Jeżeli wyrazu architekt używamy w odniesieniu do kobiety, we wszystkich kontekstach może występować forma równokształtna z M. lp, a wyraz może przyłączać formy żeńskie czasownika i przymiotnika, np. architekt przyszła., spotkanie ze znaną architekt, Marią Kowalską. Może też zostać zachowana odmiana i składnia charakterystyczna dla rzeczowników rodzaju m1, np.: spotkanie ze znanym architektem, Marią Kowalską.

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca zawody

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo osoby związane z budową

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

inżynier, projektant

Połączenia

doświadczony, młody; dyplomowany, przyszły; awangardowy, współczesny; czołowy, najlepszy, najwybitniejszy, słynny, utalentowany, uznany, wybitny, znakomity, znany; krakowski, sądecki, warszawski, wiedeński, zakopiański; austriacki, brytyjski, francuski, hiszpański, niemiecki, polski, włoski architekt
architekt dr inż.
architekt bazyliki, budynku, katedry, pałacu, mostu
architekt i malarz, architekt i urbanista; architekci i budowlańcy, architekci i inżynierowie, architekci i konserwatorzy, architekci i urbaniści
inżynier architekt
z zawodu architekt
dzieło, opinia, projekt; pracownia; zawód architekta
architekt buduje coś, projektuje coś, zaprojektował coś, zbudował coś

Cytaty

	W holu gimnazjum buczackiego zachowała się dwujęzyczna tablica z napisem głoszącym, że gmach ten zaprojektowali architekci: Polak Jerzy T.[...] i Włoch Giuseppe P.[...]. źródło: NKJP: Stanisław Sławomir Nicieja: Twierdze kresowe Rzeczypospolitej, 2006
	Wybitnym architektem doby renesansu był pochodzący z pn. Włoch Jan Chrzciciel Quadro, twórca ratusza poznańskiego. źródło: NKJP: Włodzimierz Łęcki: Wielkopolska : przewodnik, 1997
	Architekt ten wybudował już sporo pałaców i kamienic, a także urządził w okolicach podwarszawskich wiele budzących podziw, nowoczesnych jak na owe czasy, rezydencji ogrodowych. źródło: NKJP: Maria Irena Kwiatkowska, Marek Kwiatkowski, Krzysztof Wesołowski: Znane i nieznane: rezydencje, ludzie, wydarzenia, 2001
	To miasto jest owocem pomysłowości i talentu nowego pokolenia architektów brazylijskich, którzy rewolucjonizują kryteria artystyczne, tworzą szkołę prostą i nowoczesną. źródło: NKJP: Olgierd Budrewicz: Piekło w kolorach, 1997
	Rybaczówkę wybudowano według projektu architekta powiatowego Targowskiego w miejscu, które wybrał. źródło: NKJP: Kazimierz Orłoś: Cudowna melina, 1989

Skróty

	arch.
	archit.

2. naczelny

Definicja

urzędnik, którego zadaniem jest rozstrzyganie problemów związanych z budownictwem i kształtowaniem przestrzeni na jakimś terenie

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca zawody

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo osoby związane z budową

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

urzędnik

Połączenia

główny, miejski, naczelny, powiatowy, wojewódzki architekt
architekt miasta, (miasta) Warszawy, (miasta) Krakowa

Cytaty

Oczywiście, były przypadki, że opinie głównego architekta i komisji były rozbieżne, ale są to trudne problemy, a analiza estetyki budynku subiektywna.

źródło: NKJP: (J.ŚW): Złota wieża, Dziennik Polski, 2001-08-06

Naczelny architekt Warszawy Marek Mikos zapewnia, że stolica nie będzie za wszelką cenę ścigać się z innymi: - Najwyższy budynek w Polsce nie musi stać w Warszawie.

źródło: NKJP: Jarosław Murawski: Ucieczka na wieże, Polityka, 2007-09-29

Krzysztof Bieda, miejski architekt, przyznał, że nie dotarł do niego jeszcze projekt grupy radnych. - Wszyscy zgadzają się z tym, że konieczna jest weryfikacja lokalizacji tego typu obiektów z uwzględnieniem skutków komunikacyjnych.

źródło: NKJP: Nikt nie przewidywał, Dziennik Polski, 1999-08-12

Składnia

architekt

JAKI

3. inicjator

Definicja

osoba, która jest inicjatorem i organizatorem czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka określenia człowieka ze względu na jego działalność intelektualną

Relacje znaczeniowe

synonimy:

twórca

Połączenia

główny architekt
architekt jakiejś gospodarki, pokoju, jakiejś polityki, porozumienia, reformy, rewolucji, rozmów pokojowych, stanu wojennego, wojny

Cytaty

	Papież był jako filozof i teolog jednym z ważkich architektów Soboru Watykańskiego II, a jako metropolita i kardynał krakowski przez wiele następnych lat wprowadzał soborową odnowę w życie Kościoła. źródło: NKJP: Maciej Zięba: Niezwykły pontyfikat, 1997
	Jeżeli dzisiaj narzekamy na rząd i fatalne wyniki budżetu, to powinniśmy jednocześnie pamiętać, że architekci polityki pieniężnej też tęgo nabroili. źródło: NKJP: Czy to już kryzys?, Polityka, 2001-08-25
	Pytanie brzmi, czy różnica pomiędzy OWP a Hamasem polega na różnicy stylu czy esencji. Odpowiedź pokaże, czy architekci porozumienia między Izraelem a OWP dokonali historycznego zwrotu czy strasznej, kosztownej pomyłki. źródło: NKJP: Beata Pawlak: Zanim tu będzie Szwajcaria, Gazeta Wyborcza, 1993-09-25
	Giovanni Benelli, najbliższy współpracownik Pawła VI, uważany był, choć nie zawsze i nie przez wszystkich, za jednego z architektów posoborowej reformy i jako taki przeciwstawiany przez kardynałów wyborców kardynałowi Siri. źródło: NKJP: Zdzisław Morawski: Watykan bez tajemnic, 1997

Składnia

architekt

CZEGO

Frazeologizmy

architekt krajobrazu
architekt wnętrz

Data ostatniej modyfikacji: 08.03.2024