urzędnik - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

osoba, która pracuje w urzędzie

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA

Praca

zawody

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE

Funkcjonowanie państwa

urzędy i ich funkcjonowanie

Relacje znaczeniowe

synonimy:

oficjalista

Połączenia

carski, cywilny, gminny, magistracki, państwowy, powiatowy, unijny; niższy, wysoki; bezmyślny, dobry, dociekliwy, kompetentny urzędnik; cesarscy, ministerialni, rządowi; bezduszni, doświadczeni urzędnicy; urzędnik bankowy, biurowy, imigracyjny, pocztowy, publiczny, skarbowy; urzędnicy wojewódzcy; celni, wojskowi
urzędnik premiera, prezydenta; administracji publicznej, samorządowej..., ambasady, gminy, komisji, magistratu, miasta, powiatu, resortu (finansów, prywatyzacji...), służby (bezpieczeństwa, cywilnej), wymiaru sprawiedliwości; Belwederu, Departamentu Stanu, kancelarii (Premiera, Prezydenta), Kurii (Rzymskiej), Ministerstwa Rolnictwa, Zdrowia..., Pentagonu, Unii Europejskiej
urzędnik do spraw kultury, oświaty...; urzędnik od budownictwa, od kultury, od środowiska; urzędnik z ambasady, z biura, z gminy, z magistratu, z powiatu, ze starostwa, z urzędu; z Kancelarii Premiera, Prezydenta, Z Ministerstwa Pracy, Skarbu Państwa...; urzędnicy od przyrody, od zdrowia; urzędnicy z Komisji Europejskiej
urzędnik z doświadczeniem; urzędnicy ze znajomością języków obcych
urzędnik na poczcie; na szczeblu lokalnym, rządowym; urzędnik w randze ministra, wiceministra...; w administracji prezydenckiej, szkolnej..., w biurze, w centrali, w gminie, w kancelarii, w okienku, w sądzie, w starostwie, w urzędzie; w Ministerstwie Oświaty, Gospodarki...
urzędnik i działacz, urzędnik i funkcjonariusz, urzędnik i policjant, urzędnik i żołnierz; urzędnik i parlamentarzysta, urzędnik i polityk, urzędnik i samorządowiec; urzędnicy i adwokaci, urzędnicy i architekci, urzędnicy i biznesmeni, urzędnicy i celnicy, urzędnicy i dyrektorzy, urzędnicy i eksperci, urzędnicy i fachowcy, urzędnicy i komendanci, urzędnicy i menedżerowie, urzędnicy i strażnicy; urzędnicy i ambasadorowie, urzędnicy i dyplomaci, urzędnicy i posłowie
decyzja, funkcja, obowiązki, praca, stanowisko, wynagrodzenie; błąd, odpowiedzialność, opieszałość, pomyłka, widzimisię urzędnika; armia, grupa, korpus, liczba, rzesza; bezczynność, bezkarność, głupota, kompetencje, nieuczciwość, nieudolność, nieuwaga, niewiedza urzędników
łapówka, nagroda, stanowisko dla urzędnika; zaufanie do urzędnika; bezsilność wobec urzędnika; etaty, odprawy, pensje, płace, podwyżka, przywileje, wynagrodzenia dla urzędników; apel, zastrzeżenia do urzędników; korupcja wśród urzędników
egzamin, kandydat, nominacja; napaść, skarga na urzędnika; nabór; ataki, naciski na urzędników
kontakt, rozmowa, spotkanie, współpraca; walka z urzędnikiem
urzędnik akceptuje, analizuje, decyduje, podejmuje decyzję, działania, postanawia, zajmuje się czymś; urzędnicy obliczają, oceniają
nakazać, polecić coś urzędnikowi
mianować, nagradzać, przenieść, zatrudnić, zwolnić; kontrolować; obrazić/obrażać, przekupić, skorumpować urzędnika; nagrodzić, ocenić/oceniać, odwołać/odwoływać, wynagrodzić, zatrudniać; korumpować, oskarżyć/oskarżać urzędników
oczekiwać, zależeć od urzędnika; apelować, żądać do urzędników
demonstrować, wystąpić przeciwko urzędnikom
mianować; naciskać, narzekać na urzędników
porozmawiać, rozmawiać z urzędnikiem; współpracować, walczyć z urzędnikami
wymóc na urzędniku; spoczywać; wymusić/wymuszać na urzędnikach

Cytaty

	Wójt K. w grudniu chciał także nieoficjalnie zaprosić do Czorsztyna wysokiego urzędnika Ministerstwa Środowiska, aby przedstawić mu koncepcję budowy nowej kolei gondolowej na Lubań. źródło: NKJP: (KS): Był, ale go nie było, Dziennik Polski, 2003-02-26
	PKW podkreśla, że w dniu wyborów nie będzie już możliwe dopisanie żadnego nazwiska - nawet jeśli pominięcie w spisie jest wynikiem pomyłki urzędnika gminy. źródło: NKJP: Jacek Gałęzowski: Obywatelu, sprawdź się na liście, Gazeta Wyborcza, 1995-10-24
	Rząd [...] składał się [...] z urzędników w randze ministrów, wiceministrów wcześniej urzędującego rządu. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 09.05.2001
	Jeśli lubisz, jak urzędnik decyduje, co zrobić z Twoimi pieniędzmi, Twoja sprawa, ja wolałabym o tym decydować sama. źródło: NKJP: Internet
	Państwo Chmura przekupili urzędnika i w papierach odjęto z wieku Stefana prawie cztery lata, tak że wiek niemal dopasował się do jego mikrego wyglądu i odtąd Stefan żył z nowym nazwiskiem i wiekiem. źródło: NKJP: Joanna Bator: Piaskowa Góra, 2009

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	urzędnik	urzędnicy	ndepr
M.	urzędnik	urzędniki	depr
D.	urzędnika	urzędników
C.	urzędnikowi	urzędnikom
B.	urzędnika	urzędników
N.	urzędnikiem	urzędnikami
Ms.	urzędniku	urzędnikach
W.	urzędniku	urzędnicy	ndepr
W.	urzędniku	urzędniki	depr

Pochodzenie

W st.pol.'ten, kto sprawuje jakiś urząd; ten, kto służy, usługuje komuś, jest w służbie u kogoś'; zob. urząd