Chronologizacja
Pochodzenie
st.pol. kół 'gruby kij, pal, drąg, żerdź'
z psł. *kolъ
1. drewniany
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca materiały i narzędzia pracy
Połączenia
- dębowy, osikowy, osinowy; zaostrzony kołek
- kołek w płocie
- wbić/wbijać; wyrwać kołek
- przebić kołkiem
- sam jak kołek (w płocie); sztywny jak kołek
Cytaty
|
Zamiast gwoździ użyto dębowych kołków. źródło: NKJP: Marek Weckwerth: Żołędowo, Gazeta Pomorska, 2009-10-17 |
|
|
[...] odczytano akt nadania nam na wieczność tej ziemi i wbito kołki zaznaczające granice. źródło: NKJP: Monika Żeromska: Wspomnienia, 2007 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kołek |
kołki |
|
| D. | kołka |
kołków |
|
| C. | kołkowi |
kołkom |
|
| B. | kołek |
kołki |
|
| N. | kołkiem |
kołkami |
|
| Ms. | kołku |
kołkach |
|
| W. | kołku |
kołki |
2. rozporowy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca materiały i narzędzia pracy
CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo materiały, narzędzia i maszyny budowlane
Połączenia
- kołek rozporowy
- dziura, otwór pod kołek
- wkręcić, wstrzelić kołek
Cytaty
|
Przed umieszczeniem w wywierconym otworze kołka rozporowego należy otwór oczyścić z odwiercin i pyłu. źródło: NKJP: (GB): Wiercenie to też sztuka, Dziennik Łódzki, 2003-04-15 |
|
|
Zdarza się, że ceramiczne płytki pękają przy wierceniu otworów na kołki lub po uderzeniu twardym przedmiotem. źródło: NKJP: Jerzy Kastura: Stare jak nowe, Gazeta Krakowska, 2004-05-06 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kołek |
kołki |
|
| D. | kołka |
kołków |
|
| C. | kołkowi |
kołkom |
|
| B. | kołek |
kołki |
|
| N. | kołkiem |
kołkami |
|
| Ms. | kołku |
kołkach |
|
| W. | kołku |
kołki |
3. w instrumencie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka muzyka
Połączenia
- drewniany kołek
- kołki i struny
- podkręcić/podkręcać kołki
Cytaty
|
Drewniane pudło rezonansowe, korba z kołem na osi, struny nawinięte na drewniane kołki to części liry korbowej, ludowego instrumentu popularnego w XIX wieku wśród pasterzy. źródło: NKJP: Ryszard Bednarczyk: Kolekcja mistrza Jana, Dziennik Zachodni, 2001-01-26 |
|
|
W pianinie brakowało jednej struny, należało wymienić kilka kołków, porządnie wyczyścić bebechy. źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Excentrycy, 2007 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kołek |
kołki |
|
| D. | kołka |
kołków |
|
| C. | kołkowi |
kołkom |
|
| B. | kołek |
kołki |
|
| N. | kołkiem |
kołkami |
|
| Ms. | kołku |
kołkach |
|
| W. | kołku |
kołki |
4. o człowieku
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka określenia człowieka ze względu na jego działalność intelektualną
Połączenia
- głupi, tępy kołek
- być kołkiem
Cytaty
|
- Jesteś... jesteś głupi, tępy kołek! - Z trudem przepchnęła to przez ściśnięte pasją gardło. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Afrykanka, 2005 |
|
|
Woźny nie dokończył ostatniego pytania. Doszedł w pewnej chwili do wniosku, że zamiast świadomej obywatelki egzaminuje ciemny kołek. Machnął ręką, że dalej szkoda było gadać. źródło: NKJP: Adam Wiśniewski-Snerg: Dzikus, 1998 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | kołek |
kołkowie |
ndepr |
| kołki |
depr | ||
| D. | kołka |
kołków |
|
| C. | kołkowi |
kołkom |
|
| B. | kołka |
kołków |
|
| N. | kołkiem |
kołkami |
|
| Ms. | kołku |
kołkach |
|
| W. | kołku |
kołkowie |
ndepr |
| kołki |
depr |