Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *storžь (r.m.) 'ktoś strzegący, pilnujący; dozorca, nazdzorca, strażnik'
Nazwa wykonawcy czynności z przyrostkiem *-jь od psł. *stergti (zob. strzec), z wymianą rdzennej samogłoski *e : *o.
1. dozorca
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca zawody
Połączenia
- dobry, doskonały; czujny; nocny stróż
- stróż domu, kamienicy
- stróż na budowie, na parkingu; stróż w fabryce, w szkole
- funkcja, posada, praca; obowiązki stróża
- stróż pilnuje czegoś; otwiera bramę
- zatrudnić stróża
- pracować jako stróż
Cytaty
|
Blok na ul. Grunwaldzkiej od lat stoi pusty. Przez kilka miesięcy pilnował go zatrudniony tu stróż, gdy firma ogłosiła upadłość nie było środków, by go opłacać i zrezygnował. źródło: NKJP: (LIZ): Licytacji nie było, Dziennik Polski, 2003-07-04 |
|
|
Każdy włamywacz mógł tam wejść. Stróż kamienicy jest często pijany i śpi, zamiast pilnować. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Koniec świata w Breslau, 2003 |
|
|
Niedługo może dojść do tego, że zrozpaczeni lokatorzy zorganizują się i będą trzymać warty w piwnicach albo zafundują sobie nocnych stróżów. źródło: NKJP: (ST): Złodziejska moda na rowery górskie, Nakielski Czas, 2002-04-11 |
|
|
Mówi, że dyrektor nie lubił, kiedy ktoś z zewnątrz interesował się powozami. źródło: NKJP: Michał Matys: Fatum nad milordem, Dodatek do Gazety Wyborczej, 1998-01-02 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | stróż |
stróże |
ndepr |
| stróże |
depr | ||
| D. | stróża |
stróży stróżów |
|
| C. | stróżowi |
stróżom |
|
| B. | stróża |
stróży stróżów |
|
| N. | stróżem |
stróżami |
|
| Ms. | stróżu |
stróżach |
|
| W. | stróżu |
stróże |
ndepr |
| stróże |
depr |
2. obrońca
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Połączenia
- stróż moralności, praworządności, prawości, sprawiedliwości, wolności
- rola stróża
Cytaty
|
Czuję się odpowiedzialna za kultywowanie pokoleniowej tradycji chłopskiej poezji, kiedy to odchodzą ostatni stróże obyczajów, ludowego stroju, gdy ginie ludowa gwara. źródło: NKJP: Urszula Michalska: Regimin: Nie wstydzimy się wsi, Tygodnik Ciechanowski, 2002-03-17 |
|
|
Był to poważny sektor czynnych politycznie chilijskich katolików [...], upatrujących w państwie koniecznego stróża sprawiedliwości społecznej [...]. źródło: NKJP: Maciej Stasiński: Chile 2, Dodatek do Gazety Wyborczej, 1998-09-11 |
|
|
Niestety po czterech latach nadawania, w 2004 r., telewizja Fox z bliżej nieznanych powodów wstrzymała emisję serialu [...]. Czyżby stróżom moralności nie przypadł do gustu mechaniczny święty Mikołaj z Plutona [....]? źródło: NKJP: Karol Jałochowski: Idioci z przyszłości, Polityka, 2008-03-01 |
|
|
Ustawa weszła w życie, „umilając” życie emerytom i rencistom aż do tego stopnia, że odwołali się oni do [...] stróżów czuwających nad przestrzeganiem prawa i praworządności, do Trybunału Konstytucyjnego. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 23.04.1992 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | stróż |
stróże rzadziej stróżowie |
ndepr |
| stróże |
depr | ||
| D. | stróża |
stróży stróżów |
|
| C. | stróżowi |
stróżom |
|
| B. | stróża |
stróży stróżów |
|
| N. | stróżem |
stróżami |
|
| Ms. | stróżu |
stróżach |
|
| W. | stróżu |
stróże rzadziej stróżowie |
ndepr |
| stróże |
depr |