UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wojna

Chronologizacja

1255, SStp
Jako nazwa daniny składanej przez kmieciów panu wyruszającemu na wojnę

Pochodzenie

psł. vojьna 'walka, konflikt zbrojny'

Formalnie przymiotnik r.ż. (następnie urzeczownikowiony) do podstawowego *vojьnъ 'odnoszący się do walki, boju, wojowników'; zob. woj

1. światowa

Definicja

zorganizowana walka zbrojna prowadzona zwykle na szeroką skalę przez dłuższy czas, w której uczestniczą państwa, narody bądź duże grupy społeczne

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna

Relacje znaczeniowe

	sprzeczne:	pokój
	hiperonimy:	walka

Połączenia

długotrwała; przegrana, zwycięska; bratobójcza; druga, pierwsza wojna światowa; wojna niemiecko-radziecka, polsko-bolszewicka, rosyjsko-japońska; bałkańska, koreańska, krymska, trojańska, wietnamska; stuletnia, sześciodniowa, trzydziestoletnia, trzynastoletnia; imperialistyczna, secesyjna, wyzwoleńcza; na śmierć i życie, obronna, podjazdowa, pozycyjna, prewencyjna; atomowa, biologiczna, jądrowa; opiumowa; wojny napoleońskie
wojna o ropę, o saletrę; o niepodległość, o panowanie, o sukcesję, o tron, o wyzwolenie; o Falklandy, o Inflanty, o Kaszmir, o Kosowo, o Kuwejt, o Szlezwik
wojna między Etiopią a Erytreą, między Francją a Anglią, między Izraelem a Egiptem...; z bolszewikami, z Burami, z Kozakami, z Krzyżakami, z Sowietami; z niewiernymi; z Austrią, z Irakiem, z Iranem, z Niemcami, z Rosją, z Turcją; z terroryzmem; z Hitlerem
wojna i okupacja; wojny i epidemie, wojny i kataklizmy, wojny i konflikty, wojny i rewolucje, wojny i rzezie
wybuch, wynik, zakończenie; okropności, okrucieństwa; weterani wojny
ktoś znajomy sprzed wojny
wojna nadciąga, skończyła się, trwała, wybuchła
rozpocząć, rozpętać; przegrać, wygrać; przetrwać, przeżyć wojnę
podżegać; przystąpić do wojny;
iść, ruszyć na wojnę

Cytaty

	Zarówno pierwsza, jak i druga wojna światowa zakończyły się bezwarunkową kapitulacją pokonanych przeciwników. źródło: NKJP: Juliusz Mieroszewski: Finał klasycznej Europy, 1997
	Ludzie podnosili na siebie ręce, mordowali się w nieustannych wojnach i ograbiali wzajemnie. źródło: NKJP: Zenon Kosidowski: Opowieści biblijne, 1963
	Tylko ślepi i głupi nie dostrzegali, że wielka wojna nadciąga, że jest tuż-tuż. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Uchodźcy, Gazeta Wyborcza - Magazyn, 1998-09-25
	Trzeba przyznać, iż konwencje dotyczące zmniejszania okrucieństw wojny pojawiły się w krajach cywilizowanych niemal spontanicznie i wyprzedziły nawet międzynarodową ochronę praw człowieka. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 15.03.1995
	Ten chłop przeżył wojnę i po śmierci na pewno trafił do nieba. źródło: NKJP: Andrzej Szczypiorski: Początek, 1986

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wojna	wojny
D.	wojny	wojen

C.	wojnie	wojnom
B.	wojnę	wojny
N.	wojną	wojnami
Ms.	wojnie	wojnach
W.	wojno	wojny

Składnia

	+	wojna	+	(z KIM) + (o CO)
	+	wojna	+	(między/pomiędzy KIM) + (o CO)

2. ostre starcie

Definicja

ostre starcie stron o przeciwnych interesach lub poglądach

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	bitwa
	hiperonimy:	walka

Połączenia

cicha, permanentna, prawdziwa wojna
wojna o media, o miedzę, o oscypka; o prymat, o przetrwanie, o rynek, o stołki, o władzę; o pamięć
wojna między rządem a prezydentem; z dziennikarzami, z lekarzami, z rodzicami; z ministrem, z premierem, z prezydentem, z Wałęsą; z koalicją, z mediami, z opozycją, z parlamentem
wojna na górze

Cytaty

	Szykuje się prawdziwa wojna między nieczułymi na wszelką argumentacje władzami a organizacjami ekologicznymi z Polski i ze świata. źródło: NKJP: Rose Glueser: Czy powtórzy się tragedia z góry Św. Anny? - ekorozwój, Magazyn Puls Studenta, 2000-09
	Ja na twoim miejscu nie wciągałbym się w wojnę z rodzicami i zawracanie im głowy. źródło: NKJP: Internet
	Jeśli Ciszak zostanie wojewodą, posłowie ze Śląska zapowiadają wojnę z premierem. źródło: NKJP: Artur Domosławski, Gazeta Wyborcza, 1994-05-28
	Z powodu papierosów też miewaliśmy wojny z Bożeną. Piekliła się, kiedy paliłem w domu, a ja nie miałem czasu ani ochoty wychodzić za każdym razem na balkon. źródło: NKJP: Michał Bielecki: Osiedle prominentów, 1997
	John liczył, że wojna światowa rozstrzygnie raz na zawsze ich prywatną wojnę o miedzę. źródło: NKJP: Andrzej Mularczyk: Sami swoi, 1997

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wojna	wojny
D.	wojny	wojen

C.	wojnie	wojnom
B.	wojnę	wojny
N.	wojną	wojnami
Ms.	wojnie	wojnach
W.	wojno	wojny

Składnia

	+	wojna	+	(z KIM) + (o CO)
	+	wojna	+	(między/pomiędzy KIM a KIM) + (o CO)

3. gra

Definicja

prosta gra karciana, której uczestnicy odkrywają kolejne karty ze swojej puli, a ten, kto odkrył najmocniejszą, zabiera karty przeciwników

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny gry i zabawy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

gra

Połączenia

gra w wojnę
grać w wojnę

Cytaty

Wojna jest jedną z najpopularniejszych [...] i najprostszych gier karcianych, w którą głównie grają dzieci.

źródło: Internet

Eliasz i Aya grali w wojnę kartami do tarota.

źródło: NKJP: Joanna Rudniańska: Miejsca, 1999

Podzieleni na pary zawodnicy rywalizują ze sobą w ośmiu konkurencjach, do których należą: gra planszowa, domino, tangram, układanka, gra w wojnę, krzyżówki - liczbowa i literowa oraz zadanie problemowe.

źródło: NKJP: (MAG): Czar matematyki, Dziennik Polski, 2004-03-14

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	wojna	wojny
D.	wojny	wojen

C.	wojnie	wojnom
B.	wojnę	wojny
N.	wojną	wojnami
Ms.	wojnie	wojnach
W.	wojno	wojny

Inne uwagi

Zwykle lp

Frazeologizmy

gwiezdne wojny
ktoś wypowiada wojnę komuś
ktoś wydaje wojnę komuś
ktoś wypowiada wojnę komuś/czemuś
ktoś wydaje wojnę komuś/czemuś
ktoś wypowiedział wojnę komuś
ktoś wydał wojnę komuś
ktoś wypowiedział wojnę komuś/czemuś
ktoś wydał wojnę komuś/czemuś
święta wojna
wojna błyskawiczna
wojna domowa
wojna hybrydowa
wojna nerwów
wojna podjazdowa
wojna postu z karnawałem
wojna psychologiczna
wojna totalna
zimna wojna

Data ostatniej modyfikacji: 05.11.2024