UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

margines

Chronologizacja

1807, Bańk
Od 1778 r. marginesy .

Pochodzenie

łac. margō, l. m. margines 'skraj, brzeg, obramowanie'

1. w książce

Definicja

niezadrukowany brzeg strony lub część kartki oddzielona od brzegu specjalną linią

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język pisanie

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni miejsce i jego usytuowanie w przestrzeni

Połączenia

dolny, górny, lewy, prawy margines
napisać, odnotować, pisać, zanotować na marginesie

Cytaty

Zapisał sobie na marginesie gazety numer kapitana, oderwał skrawek papieru i wsadził do kieszeni.

źródło: NKJP: Janusz Płoński, Maciej Rybiński: Góralskie tango, 1978

Przerzuciłem machinalnie kilka stron. Wszystkie były pozakreślane długopisem. Na marginesach pełno zapisków, maleńkie robaczki, nie do odczytania bez lupy.

źródło: NKJP: Jan Grzegorczyk: Chaszcze, 2009

Stan egzemplarza byłby całkiem dobry, gdyby nie to, że tępy introligator z końca XIX wieku zbyt szczodrze przyciął marginesy, odcinając z dopisków po trzy litery.

źródło: NKJP: Józef Hen: Ja, Michał z Montaigne?, 2009

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	margines	marginesy
D.	marginesu	marginesów
C.	marginesowi	marginesom
B.	margines	marginesy
N.	marginesem	marginesami
Ms.	marginesie	marginesach
W.	marginesie	marginesy

2. twórczości

Definicja

to, co jest mniej ważne

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

margines spraw, twórczości

Cytaty

Tematyka żydowska nie była bynajmniej marginesem twórczości Kierkegaarda.

źródło: NKJP: Bronisław Świderski: Asystent śmierci. Powieść o karykaturach Mahometa, o miłości i nienawiści w Europie, 2007

Dobrze, ale brak pieniędzy na ubrania to margines problemów tych dzieci.

źródło: NKJP: Wojciech Staszewski: Rozmowa z psychoterapeutą Markiem Licińskim, Gazeta Wyborcza, 1996-11-05

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	margines	marginesy
D.	marginesu	marginesów
C.	marginesowi	marginesom
B.	margines	marginesy
N.	marginesem	marginesami
Ms.	marginesie	marginesach
W.	marginesie	marginesy

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

margines

(CZEGO)

3. życia gospodarczego

Definicja

to, co się dzieje poza głównym nurtem życia gospodarczego, politycznego lub kulturalnego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa

Relacje znaczeniowe

synonimy:

peryferie, pobocze

Połączenia

margines gospodarki, historii, polityki, życia społecznego

Cytaty

Nie byli już ekonomiczną potęga miasta, a partie, jakie tworzyli, stanowiły zaledwie margines życia politycznego Łodzi.

źródło: NKJP: Marek Budziarek: Świątynie Łodzi, 2005

I oto watażka, chcąc nie chcąc, znalazł się na marginesie historii.

źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Obłęd, 1983

Natomiast zdecydowanie na marginesie działań inwestycyjnych funduszy znajdowały się inwestycje za granicą.

źródło: NKJP: Renata Manacka: Polityka inwestycyjna OFE w latach 2002-2003, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2004-02-10

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	margines	marginesy
D.	marginesu	marginesów
C.	marginesowi	marginesom
B.	margines	marginesy
N.	marginesem	marginesami
Ms.	marginesie	marginesach
W.	marginesie	marginesy

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

margines

(CZEGO)

4. swobody

Definicja

określony zakres, w ramach którego coś może zostać przyjęte lub zaakceptowane

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

margines błędu, ryzyka, swobody, wolności

Cytaty

Zawsze starałem się pozostawić Mai jak największy margines wolności.

źródło: NKJP: Aleksander Minkowski: Szaleństwo Majki Skowron, 1994

Kiedyś, kiedy nie było telewizji, istniał pewien margines prywatności, a prasa była mniej dociekliwa, być może bardziej cywilizowana.

źródło: NKJP: Stanisław Głąbiński: Polityka po amerykańsku, 1996

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	margines	marginesy
D.	marginesu	marginesów
C.	marginesowi	marginesom
B.	margines	marginesy
N.	marginesem	marginesami
Ms.	marginesie	marginesach
W.	marginesie	marginesy

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

margines

CZEGO

5. przestępczy

Definicja

ogół osób naruszających przepisy prawa i normy życia społecznego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa przestępstwa

Połączenia

margines przestępczy, społeczny
ludzie z marginesu

Cytaty

Na dziko zajmowali dotychczas mieszkania ludzie z marginesu, kobiety z małymi dziećmi uciekające od mężów alkoholików i inni nieszczęśnicy.

źródło: NKJP: Urszula Szyperska: Dzicy nadchodzą, Polityka, 2002-12-07

Kiedyś takie laski to był margines, w dawnych dobrych czasach mówiono, że to puszczalskie, a teraz to norma.

źródło: NKJP: Mariusz Cieślik: Śmieszni kochankowie, 2004

Zakażenie wirusem HIV kojarzone było z marginesem społecznym – z narkomanią, prostytucją. Czy to się zmieniło?

źródło: NKJP: W 4 oczy z Jolantą Gałaj, Gazeta Poznańska, 2003-06-30

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	margines	marginesy
D.	marginesu	marginesów
C.	marginesowi	marginesom
B.	margines	marginesy
N.	marginesem	marginesami
Ms.	marginesie	marginesach
W.	marginesie	marginesy

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

margines

(JAKI)

Frazeologizmy

coś schodzi na dalszy plan
coś schodzi na margines
coś zeszło na dalszy plan
coś zeszło na margines

Data ostatniej modyfikacji: 16.05.2014