UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zaśmiać się

Chronologizacja

1 połowa XV w., SStp

Pochodzenie

Zob. śmiać się

Definicja

objawić wesołość śmiechem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  roześmiać się
antonimy:  rozpłakać się

Połączenia

  • zaśmiać się bezgłośnie, cicho, cichutko, lekko, sucho, z cicha; donośnie, głośno, hałaśliwie, histerycznie, na całe gardło, perliście, piskliwie, w głos; radośnie, rubasznie, serdecznie, szeroko, wesoło; drwiąco, gorzko, ironicznie, nieprzyjemnie, szyderczo, zjadliwie; krótko, nerwowo

Cytaty

Zmarszczyłem czoło. Mariola dostrzegła tę zmianę we mnie. Zaśmiała się nerwowo.

źródło: KWSJP: Tadeusz Kwiatkowski: Bohater do wynajęcia, 1956

Na myśl o wuju, oczekującym nad swoim zielonym stolikiem, zaśmiał się głośno, aż poderwał z werandy starego wyżła.

źródło: KWSJP: Roman Bratny: Kolumbowie — rocznik 20, 1957

Na wysokości 20 000 stóp wszedł na szlak nieprzyjacielskich bombowców. Wtedy otrząsnął się zupełnie, ochłonął, był znów sobą, zaśmiał się z kaprala.

źródło: KWSJP: Arkady Fiedler: Dywizjon 303, 1942

Zaśmiał się z własnej przebiegłości.

źródło: KWSJP: Jerzy Bronisławski: Zanim przyjdą o świcie, 1969

Zaśmiał się do siebie, widząc wielkie fioletowe kiście winogron wiszące na południowej ścianie kościoła.

źródło: KWSJP: Olga Tokarczuk: Podróż ludzi księgi, 1993

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaśmieję się
zaśmiejemy się
2 os. zaśmiejesz się
zaśmiejecie się
3 os. zaśmieje się
zaśmieją się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaśmiałem się
+(e)m się zaśmiał
zaśmiałam się
+(e)m się zaśmiała
zaśmiałom się
+(e)m się zaśmiało
zaśmialiśmy się
+(e)śmy się zaśmiali
reg. zaśmieliśmy się
reg. +(e)śmy się zaśmieli
zaśmiałyśmy się
+(e)śmy się zaśmiały
2 os. zaśmiałeś się
+(e)ś się zaśmiał
zaśmiałaś się
+(e)ś się zaśmiała
zaśmiałoś się
+(e)ś się zaśmiało
zaśmialiście się
+(e)ście się zaśmiali
reg. zaśmieliście się
reg. +(e)ście się zaśmieli
zaśmiałyście się
+(e)ście się zaśmiały
3 os. zaśmiał się
zaśmiała się
zaśmiało się
zaśmiali się
reg. zaśmieli się
zaśmiały się

bezosobnik: zaśmiano się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaśmiejmy się
2 os. zaśmiej się
zaśmiejcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaśmiałbym się
bym się zaśmiał
zaśmiałabym się
bym się zaśmiała
zaśmiałobym się
bym się zaśmiało
zaśmialibyśmy się
byśmy się zaśmiali
reg. zaśmielibyśmy się
reg. byśmy się zaśmieli
zaśmiałybyśmy się
byśmy się zaśmiały
2 os. zaśmiałbyś się
byś się zaśmiał
zaśmiałabyś się
byś się zaśmiała
zaśmiałobyś się
byś się zaśmiało
zaśmialibyście się
byście się zaśmiali
reg. zaśmielibyście się
reg. byście się zaśmieli
zaśmiałybyście się
byście się zaśmiały
3 os. zaśmiałby się
by się zaśmiał
zaśmiałaby się
by się zaśmiała
zaśmiałoby się
by się zaśmiało
zaśmialiby się
by się zaśmiali
reg. zaśmieliby się
reg. by się zaśmieli
zaśmiałyby się
by się zaśmiały

bezosobnik: zaśmiano by się

bezokolicznik: zaśmiać się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: zaśmiawszy się

gerundium: zaśmianie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zaśmianie się
zaśmiania się
D. zaśmiania się
zaśmiań się
C. zaśmianiu się
zaśmianiom się
B. zaśmianie się
zaśmiania się
N. zaśmianiem się
zaśmianiami się
Ms. zaśmianiu się
zaśmianiach się
W. zaśmianie się
zaśmiania się

odpowiednik aspektowy: śmiać się

Składnia

Rzosobowy + zaśmiać się +
(z KOGO/CZEGO)
Rzosobowy + zaśmiać się +
(do KOGO)

Frazeologizmy

oczy się komuś zaśmiały do kogoś
Data ostatniej modyfikacji: 11.06.2024
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj