UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

rozstrzelić

Chronologizacja

1673, Kart XVII-XVIII

Pochodzenie

Zob. strzelić

1. dezerterów

Definicja

pot.

zastrzelić kogoś na czyjś rozkaz bądź wykonując wyrok

Wymowa

[rosstszelić] lub pot. [rossczszelić], lub pot. [roszczszelić]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia śmierć

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna broń

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa więzienie i kara

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	rozstrzelać
	hiperonimy:	zastrzelić

Cytaty

Dopiero po wojnie dowiedziała się, że w domu i sklepie wujka był skład broni i ważny punkt kontaktowy AK, a on sam był jednym z dowódców na Starówce. Zginął bez śladu. Podobno rozstrzelony pod Halą Mirowską.

źródło: NKJP: Wiesława Maria Korczyńska: Wróć..., 2001

Dzieci te opowiadały, że widziały, jak jeńcy wojenni za miastem kopią rowy. Wszyscy zrozumieli, co to znaczy. [...] wyłapali 1000-1500 Żydów. Tych wyprowadzili za miasto, do przygotowanych rowów (do tych widzianych przez dzieci), i tam ich rozstrzelili.

źródło: NKJP: Władysław Siemaszko, ‎Ewa Siemaszko: Ludobójstwo, 2000 (books.google.pl)

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	rozstrzelę	rozstrzelimy
2 os.	rozstrzelisz	rozstrzelicie
3 os.	rozstrzeli	rozstrzelą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozstrzeliłem +(e)m rozstrzelił	rozstrzeliłam +(e)m rozstrzeliła	rozstrzeliłom +(e)m rozstrzeliło	rozstrzeliliśmy +(e)śmy rozstrzelili	rozstrzeliłyśmy +(e)śmy rozstrzeliły
2 os.	rozstrzeliłeś +(e)ś rozstrzelił	rozstrzeliłaś +(e)ś rozstrzeliła	rozstrzeliłoś +(e)ś rozstrzeliło	rozstrzeliliście +(e)ście rozstrzelili	rozstrzeliłyście +(e)ście rozstrzeliły
3 os.	rozstrzelił	rozstrzeliła	rozstrzeliło	rozstrzelili	rozstrzeliły

bezosobnik: rozstrzelono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		rozstrzelmy
2 os.	rozstrzel	rozstrzelcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozstrzeliłbym bym rozstrzelił	rozstrzeliłabym bym rozstrzeliła	rozstrzeliłobym bym rozstrzeliło	rozstrzelilibyśmy byśmy rozstrzelili	rozstrzeliłybyśmy byśmy rozstrzeliły
2 os.	rozstrzeliłbyś byś rozstrzelił	rozstrzeliłabyś byś rozstrzeliła	rozstrzeliłobyś byś rozstrzeliło	rozstrzelilibyście byście rozstrzelili	rozstrzeliłybyście byście rozstrzeliły
3 os.	rozstrzeliłby by rozstrzelił	rozstrzeliłaby by rozstrzeliła	rozstrzeliłoby by rozstrzeliło	rozstrzeliliby by rozstrzelili	rozstrzeliłyby by rozstrzeliły

bezosobnik: rozstrzelono by

bezokolicznik: rozstrzelić

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

rozstrzeliwszy

gerundium: rozstrzelenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	rozstrzelenie	rozstrzelenia
D.	rozstrzelenia	rozstrzeleń
C.	rozstrzeleniu	rozstrzeleniom
B.	rozstrzelenie	rozstrzelenia
N.	rozstrzeleniem	rozstrzeleniami
Ms.	rozstrzeleniu	rozstrzeleniach
W.	rozstrzelenie	rozstrzelenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: rozstrzelony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	rozstrzelony	rozstrzelony	rozstrzelony	rozstrzelone	rozstrzelona
D.	rozstrzelonego	rozstrzelonego	rozstrzelonego	rozstrzelonego	rozstrzelonej
C.	rozstrzelonemu	rozstrzelonemu	rozstrzelonemu	rozstrzelonemu	rozstrzelonej
B.	rozstrzelonego	rozstrzelonego	rozstrzelony	rozstrzelone	rozstrzeloną
N.	rozstrzelonym	rozstrzelonym	rozstrzelonym	rozstrzelonym	rozstrzeloną
Ms.	rozstrzelonym	rozstrzelonym	rozstrzelonym	rozstrzelonym	rozstrzelonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	rozstrzeleni	rozstrzeleni	rozstrzelone	rozstrzelone
D.	rozstrzelonych	rozstrzelonych	rozstrzelonych	rozstrzelonych
C.	rozstrzelonym	rozstrzelonym	rozstrzelonym	rozstrzelonym
B.	rozstrzelonych	rozstrzelonych	rozstrzelonych	rozstrzelone
N.	rozstrzelonymi	rozstrzelonymi	rozstrzelonymi	rozstrzelonymi
Ms.	rozstrzelonych	rozstrzelonych	rozstrzelonych	rozstrzelonych

odpowiednik aspektowy: rozstrzeliwać

Składnia

rozstrzelić

KOGO

2. litery

Definicja

pot.

zrobić zwiększone odstępy w druku między poszczególnymi znakami graficznymi bądź ich grupami

Wymowa

[rosstszelić] lub pot. [rossczszelić], lub pot. [roszczszelić]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język pisanie

Cytaty

— Pamiętam, jak kiedyś w zecerni okazało się, że w „Kocyndrze” zabrakło materiału i cała strona jest kompletnie pusta — opowiada [...]. — Prutkowski wpada i woła do zecera: „Rozstrzel tekst na sześć spacji!”. Zecer na to, że rozstrzelił już na osiem spacji i nic z tego.

źródło: NKJP: Grażyna Kuźnik: Broń kobieca, Dziennik Zachodni, 2002-04-05

Wyraźne rozstrzelenie [...] jest jednym z możliwych sposobów wyróżniania tekstu.

źródło: Adam Bielański, Wiesława Juszczyk: Materiały pomocnicze do zajęć z informatyki, 2011 (law.uj.edu.pl)

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	rozstrzelę	rozstrzelimy
2 os.	rozstrzelisz	rozstrzelicie
3 os.	rozstrzeli	rozstrzelą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozstrzeliłem +(e)m rozstrzelił	rozstrzeliłam +(e)m rozstrzeliła	rozstrzeliłom +(e)m rozstrzeliło	rozstrzeliliśmy +(e)śmy rozstrzelili	rozstrzeliłyśmy +(e)śmy rozstrzeliły
2 os.	rozstrzeliłeś +(e)ś rozstrzelił	rozstrzeliłaś +(e)ś rozstrzeliła	rozstrzeliłoś +(e)ś rozstrzeliło	rozstrzeliliście +(e)ście rozstrzelili	rozstrzeliłyście +(e)ście rozstrzeliły
3 os.	rozstrzelił	rozstrzeliła	rozstrzeliło	rozstrzelili	rozstrzeliły

bezosobnik: rozstrzelono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		rozstrzelmy
2 os.	rozstrzel	rozstrzelcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozstrzeliłbym bym rozstrzelił	rozstrzeliłabym bym rozstrzeliła	rozstrzeliłobym bym rozstrzeliło	rozstrzelilibyśmy byśmy rozstrzelili	rozstrzeliłybyśmy byśmy rozstrzeliły
2 os.	rozstrzeliłbyś byś rozstrzelił	rozstrzeliłabyś byś rozstrzeliła	rozstrzeliłobyś byś rozstrzeliło	rozstrzelilibyście byście rozstrzelili	rozstrzeliłybyście byście rozstrzeliły
3 os.	rozstrzeliłby by rozstrzelił	rozstrzeliłaby by rozstrzeliła	rozstrzeliłoby by rozstrzeliło	rozstrzeliliby by rozstrzelili	rozstrzeliłyby by rozstrzeliły

bezosobnik: rozstrzelono by

bezokolicznik: rozstrzelić

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

rozstrzeliwszy

gerundium: rozstrzelenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	rozstrzelenie	rozstrzelenia
D.	rozstrzelenia	rozstrzeleń
C.	rozstrzeleniu	rozstrzeleniom
B.	rozstrzelenie	rozstrzelenia
N.	rozstrzeleniem	rozstrzeleniami
Ms.	rozstrzeleniu	rozstrzeleniach
W.	rozstrzelenie	rozstrzelenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: rozstrzelony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	rozstrzelony	rozstrzelony	rozstrzelony	rozstrzelone	rozstrzelona
D.	rozstrzelonego	rozstrzelonego	rozstrzelonego	rozstrzelonego	rozstrzelonej
C.	rozstrzelonemu	rozstrzelonemu	rozstrzelonemu	rozstrzelonemu	rozstrzelonej
B.	rozstrzelonego	rozstrzelonego	rozstrzelony	rozstrzelone	rozstrzeloną
N.	rozstrzelonym	rozstrzelonym	rozstrzelonym	rozstrzelonym	rozstrzeloną
Ms.	rozstrzelonym	rozstrzelonym	rozstrzelonym	rozstrzelonym	rozstrzelonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	rozstrzeleni	rozstrzeleni	rozstrzelone	rozstrzelone
D.	rozstrzelonych	rozstrzelonych	rozstrzelonych	rozstrzelonych
C.	rozstrzelonym	rozstrzelonym	rozstrzelonym	rozstrzelonym
B.	rozstrzelonych	rozstrzelonych	rozstrzelonych	rozstrzelone
N.	rozstrzelonymi	rozstrzelonymi	rozstrzelonymi	rozstrzelonymi
Ms.	rozstrzelonych	rozstrzelonych	rozstrzelonych	rozstrzelonych

odpowiednik aspektowy: rozstrzeliwać

Składnia

rozstrzelić

(CO)

3. ceny

Definicja

pot.

zróżnicować lub rozdzielić pod jakimś względem

Wymowa

[rosstszelić] lub pot. [rossczszelić], lub pot. [roszczszelić]

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Cytaty

Nie można było [...] zapobiec kapitulacji Czechosłowacji i nie można było przeszkodzić Niemcom w skierowaniu przeciw Polsce [...] sił lądowych - [...] można było rozstrzelić ich dyspozycje zbrojne przy pomocy mądrej i przewidującej polityki zagranicznej [...].

źródło: NKJP: Internet

[...] zaliczyli wzrost cen prądu rok do roku o – bagatela – 117 proc. Przyczyniło się do tego [...] oddzielenie Austrii od rynków Niemiec i Luksemburga [...]. Rozdział zmniejszył [...] przesył prądu z Niemiec do Austrii z wykorzystaniem polskich sieci, ale o niemal 9 euro/MWh rozstrzelił [...] ceny u obu sąsiadów.

źródło: Internet: gramwzielone.pl

Znacznie mniej fortunne było rozstrzelenie głównych koncertów w Sali Kongresowej. Pierwszy [...] odbył się już w sobotę 19 października, dwa pozostałe dopiero w [...] piątek [...].

źródło: NKJP: Piotr Iwicki, Olaf Szewczyk: Zakończył się XXXIX Festiwal Jazz Jamboree, Gazeta Wyborcza, 1997-10-27

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	rozstrzelę	rozstrzelimy
2 os.	rozstrzelisz	rozstrzelicie
3 os.	rozstrzeli	rozstrzelą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozstrzeliłem +(e)m rozstrzelił	rozstrzeliłam +(e)m rozstrzeliła	rozstrzeliłom +(e)m rozstrzeliło	rozstrzeliliśmy +(e)śmy rozstrzelili	rozstrzeliłyśmy +(e)śmy rozstrzeliły
2 os.	rozstrzeliłeś +(e)ś rozstrzelił	rozstrzeliłaś +(e)ś rozstrzeliła	rozstrzeliłoś +(e)ś rozstrzeliło	rozstrzeliliście +(e)ście rozstrzelili	rozstrzeliłyście +(e)ście rozstrzeliły
3 os.	rozstrzelił	rozstrzeliła	rozstrzeliło	rozstrzelili	rozstrzeliły

bezosobnik: rozstrzelono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		rozstrzelmy
2 os.	rozstrzel	rozstrzelcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozstrzeliłbym bym rozstrzelił	rozstrzeliłabym bym rozstrzeliła	rozstrzeliłobym bym rozstrzeliło	rozstrzelilibyśmy byśmy rozstrzelili	rozstrzeliłybyśmy byśmy rozstrzeliły
2 os.	rozstrzeliłbyś byś rozstrzelił	rozstrzeliłabyś byś rozstrzeliła	rozstrzeliłobyś byś rozstrzeliło	rozstrzelilibyście byście rozstrzelili	rozstrzeliłybyście byście rozstrzeliły
3 os.	rozstrzeliłby by rozstrzelił	rozstrzeliłaby by rozstrzeliła	rozstrzeliłoby by rozstrzeliło	rozstrzeliliby by rozstrzelili	rozstrzeliłyby by rozstrzeliły

bezosobnik: rozstrzelono by

bezokolicznik: rozstrzelić

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

rozstrzeliwszy

gerundium: rozstrzelenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	rozstrzelenie	rozstrzelenia
D.	rozstrzelenia	rozstrzeleń
C.	rozstrzeleniu	rozstrzeleniom
B.	rozstrzelenie	rozstrzelenia
N.	rozstrzeleniem	rozstrzeleniami
Ms.	rozstrzeleniu	rozstrzeleniach
W.	rozstrzelenie	rozstrzelenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: rozstrzelony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	rozstrzelony	rozstrzelony	rozstrzelony	rozstrzelone	rozstrzelona
D.	rozstrzelonego	rozstrzelonego	rozstrzelonego	rozstrzelonego	rozstrzelonej
C.	rozstrzelonemu	rozstrzelonemu	rozstrzelonemu	rozstrzelonemu	rozstrzelonej
B.	rozstrzelonego	rozstrzelonego	rozstrzelony	rozstrzelone	rozstrzeloną
N.	rozstrzelonym	rozstrzelonym	rozstrzelonym	rozstrzelonym	rozstrzeloną
Ms.	rozstrzelonym	rozstrzelonym	rozstrzelonym	rozstrzelonym	rozstrzelonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	rozstrzeleni	rozstrzeleni	rozstrzelone	rozstrzelone
D.	rozstrzelonych	rozstrzelonych	rozstrzelonych	rozstrzelonych
C.	rozstrzelonym	rozstrzelonym	rozstrzelonym	rozstrzelonym
B.	rozstrzelonych	rozstrzelonych	rozstrzelonych	rozstrzelone
N.	rozstrzelonymi	rozstrzelonymi	rozstrzelonymi	rozstrzelonymi
Ms.	rozstrzelonych	rozstrzelonych	rozstrzelonych	rozstrzelonych

Składnia

rozstrzelić

(CO)

Odesłania

Zob. też:

zróżnicować

Data ostatniej modyfikacji: 24.07.2020