Chronologizacja
Pochodzenie
płn. psł. *bag(ъ)no
1. teren
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia zbiorniki wodne
CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia gleba
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | błocisko, błoto, moczar, mokradło, trzęsawisko |
Połączenia
- głębokie; grząskie; nie do przebycia, nieprzebyte; biebrzańskie bagno; przepaściste; czarne; naturalne; trudno dostępne; zarośnięte; osuszone, wysuszone; nieprzebrane; smrodliwe; słone; bieszczadzkie, naddniestrzańskie, nadwiślańskie... bagna; bagno porośnięte roślinnością, rzęsą; bagna bezdenne; śródleśne
- bagno, mokradło, bajoro i kałuża; bagna i jeziora; bagna i łąki; bagna i moczary; bagna i stawy; bagna i bajora; bagna i grzęzawiska; bagna i torfowiska; mokradła i bagna; rzeka i bagna; rozlewiska i bagna; lasy i bagna; pola i bagna; wody i bagna; nizina, wyżyna, wzgórze, pasmo górskie, góra, szczyt góry, przełęcz, dolina, kotlina, jaskinia, rzeka, kanał, jezioro, zatoka, bagno, staw, sztuczny zbiornik wodny, wodospad, las, kompleks leśny, uroczysko, półwysep, wyspa; jeziora, źródła, bagna, zbiorniki; lasy, bagna, tereny zalewowe rzeki; łąki, pastwiska, bagna; lasy, jeziora, bagna, łąki i nieużytki; naturalne zbiorniki wodne, obszary podmokłe i bagna; jeziora, bagna, rzeki, góry i lasy
- aparaty do osuszania; opary bagien
- żaby z bagien
- droga; przeprawa przez bagno
- most nad bagnami
- kwiaty na bagnie
- bagna powysychały
- wyczyszczenie bagna; odwadnianie, osuszanie bagien
- osuszać bagno; pokonywać, przebyć bagna
- wyratować z bagien
- spaść na bagna; płynąć; ktoś szedł przez bagna; droga zamienia się; trakt zamienił się; runąć, wpakować się/kogoś, włazić w bagno; drogi/mokradła zmieniły się w bagna
- coś rośnie na bagnie; ginąć, topić się; mieszkać; postawić coś; coś zatopiono; masy ptactwa lęgną się na bagnach; odbyć wędrówkę po bagnach; ugrzęznąć, zapaść się; coś tonie w bagnie; potopić coś w bagnach
- ucho (zarośnięte) jak bagno
Cytaty
|
Jeszcze wyżej, gdzie ścieżka turystyczna już nie prowadzi – dno doliny pokrywa grząskie bagno. źródło: NKJP: Maciej Pinkwart: Zakopane i Tatry, 1995 |
|
|
Na miejscu dzisiejszych nadrzecznych łąk rozciągały się nieprzebyte bagna i moczary. źródło: NKJP: Maria Irena Kwiatkowska, Marek Kwiatkowski, Krzysztof Wesołowski: Znane i nieznane: rezydencje, ludzie, wydarzenia, 2001 |
|
|
Policjanci, którzy wówczas wyratowali z bagien 65-latka, [...] od komendanta [...] dostali nagrody pieniężne. źródło: NKJP: Uratowali przed śmiercią, Echo Dnia, 2006 |
|
|
Zbliża się lato i z bagna znów zacznie śmierdzieć. źródło: NKJP: Mieszkaniec Witkowa przez sąsiada ma poważne problemy z odprowadzeniem wody ze swojego podwórka, Gazeta Wrocławska nr 10/04, 2000 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | bagno |
bagna |
|
| D. | bagna |
bagien |
|
| C. | bagnu |
bagnom |
|
| B. | bagno |
bagna |
|
| N. | bagnem |
bagnami |
|
| Ms. | bagnie |
bagnach |
|
| W. | bagno |
bagna |
2. błoto
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia gleba
Połączenia
- głębokie bagno
Cytaty
|
Pogoda pod psem, od kilku dni nieustannie padało. Zadeptana przez wiernych, rozmiękła ziemia szybko zamieniała się w głębokie bagno. źródło: NKJP: Pejzaż - Dróżka Jana, Dziennik Polski, 2002-08-17 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | bagno |
bagna |
|
| D. | bagna |
bagien |
|
| C. | bagnu |
bagnom |
|
| B. | bagno |
bagna |
|
| N. | bagnem |
bagnami |
|
| Ms. | bagnie |
bagnach |
|
| W. | bagno |
bagna |
3. roślina
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin rośliny leśne i łąkowe
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | roślina |
Połączenia
- liście bagna
Cytaty
|
Chociaż zimowe ubrania wietrzono po balkonach, naftalinowe kulki, nie licząc ziela zwanego bagnem - jedyna, niezawodna broń przeciwko molom - przez kilka miesięcy spoczywające w kieszeniach marynarek i palt, ciągle przydawały im charakterystycznej woni. źródło: NKJP: (AMK): Pejzaż - Niedzielne ceremoniały, Dziennik Polski, 2001-12-15 |
|
|
Liście bagna zwyczajnego są wąskie lancetowate, o podwiniętych brzegach. Ich spodnią powierzchnię pokrywa brunatny meszek. źródło: NKJP: B.P.: Rośliny chronione, 2000 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | bagno |
bagna |
|
| D. | bagna |
bagien |
|
| C. | bagnu |
bagnom |
|
| B. | bagno |
bagna |
|
| N. | bagnem |
bagnami |
|
| Ms. | bagnie |
bagnach |
|
| W. | bagno |
bagna |
4. sytuacja
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
Połączenia
- finansowe; śmierdzące, zatęchłe bagno; bagno moralne
- bagno demokracji; korupcji; niekompetencji
- odbić się od bagna; zacząć wydobywać się, wydostać się, wydźwignąć się, wyjść; wyciągnąć kogoś, wyprowadzić coś z bagna
- brnąć, stoczyć się, wdepnąć, wpaść, zapadać się, zapadanie się; pakować się, wpakować kogoś, wpychać coś w bagno (czegoś)
Cytaty
|
Trzeba być czujnym, dusić zło w zarodku, żeby nie dopuszczać do takich tragedii jak ta z pani ojcem, żeby nie pozwalać ludziom tonąć w bagnie, żeby wystarczająco wcześnie podać im rękę. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Wielką miłość tanio sprzedam, 2003 |
|
|
Wyciągnął ją z bagna, ożenił się z nią, ale to ona, widzisz, zechciała jeszcze być świętą, Matką Boską. źródło: NKJP: Włodzimierz Pawluczuk: Judasz, 2004 |
|
|
Gdy pan prezes Śmietanko zorientował się, w jakie bagno wdepnął, zgotowane przez poprzedników, to po prostu zrezygnował. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 20.03.2002 |
|
|
Wtedy nawet nie przyszło mi do głowy, że będę regularnym ćpunem. Z prochów na uspokojenie przeszło na „kompot”, potem na „herę” i tak wpadłem w to bagno, z którego nie ma już wyjścia. źródło: NKJP: Nałogi przed sądem, Dziennik Polski - Bochnia, 2003-03-13 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: n2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | bagno |
bagna |
|
| D. | bagna |
bagien |
|
| C. | bagnu |
bagnom |
|
| B. | bagno |
bagna |
|
| N. | bagnem |
bagnami |
|
| Ms. | bagnie |
bagnach |
|
| W. | bagno |
bagna |
Inne uwagi
Zwykle lp