Chronologizacja
Pochodzenie
ang. secretary
fr. secretaire
niem. Sekretär ( Generalsekretär, Staatssekretär)
z łac. śred. secretarius 'ten, komu się powierza tajemnice, powiernik'
< łac. sēcrētum '(coś) oddzielone, tajemne; tajemnica'
1. pomocnik
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca zawody
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | pomocnik |
Połączenia
- osobisty, prywatny; papieski, watykański sekretarz
- sekretarz premiera, prezydenta; rektora; komendanta; Ojca Świętego, papieża
Cytaty
|
[...] każdy sędzia powinien mieć osobistego sekretarza, który by obsługiwał go, dostarczał mu materiały, organizował pracę [...]. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 10.05.2001 |
|
|
W przeszłości pracował on najpierw jako prywatny sekretarz Adriena Duporta, potem jako dependent w kancelarii adwokackiej. źródło: NKJP: Zbigniew Anusik: Dyplomacja szwedzka wobec kryzysu monarchii we Francji w latach 1787-1792, 2000 |
|
|
[...] asesor skomunikował się z sekretarzem premiera, pytając, kiedy ten może go przyjąć w celu złożenia zeznań. źródło: NKJP: Jan Rogóż: Proszę wstać! Proszę siadać..., Dziennik Polski, 2000-09-02 |
|
|
Do wcześniejszych poglądów tych panów kierownictwo uczelni nie przywiązuje wagi - odpowiada na zarzuty Tymoteusz Woszczyński, sekretarz rektora. źródło: NKJP: Włodzimierz Pawłowski: Sieroty po Dzierżyńskim, Gazeta Wyborcza, 1994-06-10 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | sekretarz |
sekretarze |
ndepr |
| sekretarze |
depr | ||
| D. | sekretarza |
sekretarzy |
|
| C. | sekretarzowi |
sekretarzom |
|
| B. | sekretarza |
sekretarzy |
|
| N. | sekretarzem |
sekretarzami |
|
| Ms. | sekretarzu |
sekretarzach |
|
| W. | sekretarzu |
sekretarze |
ndepr |
| sekretarze |
depr |
2. w instytucji
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca zawody
Połączenia
- sekretarz jury, kolegium, koła, komisji, komitetu, kongregacji, stowarzyszenia, towarzystwa, zarządu, zespołu, związku; fundacji; ambasady, urzędu, wydziału; Rady Ministrów, rządu, sejmu, trybunału; Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji; szkoły; redakcji
- sekretarz w ambasadzie
- sekretarz i członkowie, sekretarz i dyrektor, sekretarz i kierownik, sekretarz i kronikarz, sekretarz i premier, sekretarz i rzecznik, sekretarz i skarbnik; ministrowie i sekretarz, prezydent i sekretarz
- poseł, senator sekretarz
- funkcja, posada, pozycja, rola, stanowisko; obowiązki, praca; opinia, pismo, zgoda; wybór, zmiana; uprawnienia sekretarza
- sekretarz informuje
- wybrać sekretarza
- zgłosić się do sekretarza
- wybrany na sekretarza
Cytaty
|
Zwykle szefem URM zostaje zaufany człowiek premiera. Politycy [...] byli wczoraj pewni, że będzie nim sekretarz rządu [...]. źródło: NKJP: Agata Nowakowska, Gazeta Wyborcza, 1996-02-03 |
|
|
Na otwarcie przybyli przedstawiciele władz państwowych i wojewódzkich [...]. Obecny był także sekretarz Ambasady Grecji [...]. źródło: NKJP: (TR): XII Olimpiada Sportowców Wiejskich „Więcbork - Ateny 2004”, Nakielski Czas, 2004-06-23 |
|
|
[...] awansował do Warszawy, gdzie najpierw kręcił się koło turystyki, potem został sekretarzem towarzystwa współpracy z Polonią. źródło: NKJP: Maciej Pinkwart: Dziewczyna z Ipanemy, 2003 |
|
|
[...] drugi kurs przewodnicki [...] zmobilizował ówczesną kadrę do założenia własnej organizacji przy oddziale PTTK. Jak przypomniał w sobotę sekretarz koła Jan Strychalski - lata 70. to bujny rozwój turystyki zorganizowanej. źródło: NKJP: (KS): Zakochani w wędrowaniu, Dziennik Polski, 2002-10-21 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | sekretarz |
sekretarze |
ndepr |
| sekretarze |
depr | ||
| D. | sekretarza |
sekretarzy |
|
| C. | sekretarzowi |
sekretarzom |
|
| B. | sekretarza |
sekretarzy |
|
| N. | sekretarzem |
sekretarzami |
|
| Ms. | sekretarzu |
sekretarzach |
|
| W. | sekretarzu |
sekretarze |
ndepr |
| sekretarze |
depr |
3. w partii
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa działalność polityczna
Połączenia
- gminny, powiatowy, wojewódzki; miejscowy; były, dawny, nowy, obecny; długoletni, wieloletni; etatowy; komunistyczny, partyjny, polityczny; drugi, pierwszy, trzeci; główny sekretarz; sekretarz generalny
- sekretarz KC PZPR, klubu, organizacji partyjnej, partii; NATO, ONZ
- sekretarz w komitecie
- asystent, pomocnik, przedstawiciel, wysłannik, zastępca; funkcja, posada, pozycja, stanowisko, urząd; biuro; obowiązki; inicjatywa, interwencja; przewodnictwo; apel, raport, wypowiedź, zgoda; zmiana sekretarza
- list do sekretarza
- kandydat; wybór na sekretarza
- rozmowa, wywiad; spotkanie z sekretarzem
- przekazać coś sekretarzowi
- zwrócić się do sekretarza
- podpisany przez sekretarza
- spotkać się z sekretarzem
Cytaty
|
Zadzwonił do mnie późnym wieczorem Stasiak, ówczesny I sekretarz Komitetu Wojewódzkiego w Poznaniu, mówiąc o ciężkiej sytuacji [...]. źródło: NKJP: Teresa Torańska: Oni, 1997 |
|
|
Na próbach rozwiązania cypryjskiego konfliktu od lat łamią sobie zęby kolejni sekretarze generalni ONZ: U Thant, Kurt Waldheim, Javier Perez de Cuellar, Butros Ghali, a ostatnio Kofi Annan. źródło: NKJP: Robert Stefanicki: Zagranica, Dodatek do Gazety Wyborczej, 1997-10-30 |
|
|
W felietonie Waldorff napisał o obowiązującym przed Sierpniem uzależnieniu decyzji personalnych od widzimisię partyjnych sekretarzy [...]. źródło: NKJP: Mariusz Urbanek: Waldorff, ostatni baron Peerelu, 2008 |
|
|
George Robertson jest 10. sekretarzem NATO i trzecim Brytyjczykiem sprawującym ten urząd po lordzie Ismay'u (1952- 1957) i lordzie Carringtonie (1984-1988). źródło: NKJP: (PAP): Szkocki pragmatyk, Dziennik Polski, 1999-08-05 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | sekretarz |
sekretarze |
ndepr |
| sekretarze |
depr | ||
| D. | sekretarza |
sekretarzy |
|
| C. | sekretarzowi |
sekretarzom |
|
| B. | sekretarza |
sekretarzy |
|
| N. | sekretarzem |
sekretarzami |
|
| Ms. | sekretarzu |
sekretarzach |
|
| W. | sekretarzu |
sekretarze |
ndepr |
| sekretarze |
depr |
4. urzędnik samorządowy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca zawody
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | urzędnik |
Połączenia
- sekretarz gminy, miasta, powiatu, starostwa
- sekretarz w urzędzie; w gminie, w starostwie
- wicestarosta i sekretarz, wójt i sekretarz
- asystent; funkcja, pozycja, stanowisko; obowiązki; zmiana sekretarza
- kandydat na sekretarza
- sekretarz informuje, poinformował; komentuje, tłumaczy, wyjaśnia, zapewnia
- odwołać, powołać, wybrać sekretarza
- zgłosić się do sekretarza
- powołany na sekretarza
Cytaty
|
Poza wójtem i sekretarzem wszystkie pozostałe funkcje kierownicze zarówno w urzędzie gminy, jak i w szkołach podległych gminie oraz innych placówkach zdominowane są przez panie. źródło: NKJP: Walerian Dziczkiewicz: Żuromin: Kobiety w samorządach, Tygodnik Ciechanowski, 2007-01-31 |
|
|
Piotr Hemmerling zaproponował aby połączyć funkcję wicestarosty ze stanowiskiem sekretarza powiatu. - Takie rozwiązanie jest praktykowane w gminie Kcynia, gdzie połączono funkcję wiceburmistrza i sekretarza. źródło: NKJP: (ST): Bez wicestarosty i zarządu, Nakielski Czas, 2005-04-06 |
|
|
Prezydent Mirosław Lenk był interpelacją radnej zdziwiony, podobnie jak większość rajców, ale obiecał, że odpowiedzialny za funkcjonowanie magistratu sekretarz miasta rozezna sprawę [...]. źródło: NKJP: Aleksandra Dik: Małe dzieci duży problem, Nowiny Raciborskie, 2007-05-08 |
|
|
Urzędnik w gminie mówi, że 100 rodzin zapłaciło już za przyszłe mieszkanie w blokach. [...] Aleksander Matusiewicz, sekretarz gminy, mówi że miasto będzie się zasiedlać stopniowo. źródło: NKJP: Cezary Łazarewicz: Borne-Sulinowo - nowe polskie miasto, Gazeta Wyborcza, 1993-06-05 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | sekretarz |
sekretarze |
ndepr |
| sekretarze |
depr | ||
| D. | sekretarza |
sekretarzy |
|
| C. | sekretarzowi |
sekretarzom |
|
| B. | sekretarza |
sekretarzy |
|
| N. | sekretarzem |
sekretarzami |
|
| Ms. | sekretarzu |
sekretarzach |
|
| W. | sekretarzu |
sekretarze |
ndepr |
| sekretarze |
depr |
5. na dworze króla
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca zawody
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | urzędnik |
Połączenia
- królewski sekretarz
- sekretarz króla
- sekretarz i bibliotekarz, sekretarz i doradca
Cytaty
|
Trafił Mikołaj do kancelarii królewskiej, pracował jako skromny sekretarz i notariusz przez blisko 20 lat - dawał się jednak poznać z dobrej strony. źródło: NKJP: Stefan Żagiel: Arcybiskup z Pawłowa rodem, Tygodnik Ciechanowski, 2006-11-15 |
|
|
Po powrocie dzięki poparciu Piotra Tomickiego został sekretarzem królewskim, by poprzez karierę dyplomatyczną dojść do godności biskupich. źródło: NKJP: Jerzy Ziomek: Renesans, 1995 |
|
|
Po powrocie z Padwy został bibliotekarzem i sekretarzem króla Zygmunta Augusta, który nobilitował go za liczne zasługi. źródło: NKJP: (BK): Europejczyk z Oświęcimia, Dziennik Polski, 2002-10-10 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | sekretarz |
sekretarze |
ndepr |
| sekretarze |
depr | ||
| D. | sekretarza |
sekretarzy |
|
| C. | sekretarzowi |
sekretarzom |
|
| B. | sekretarza |
sekretarzy |
|
| N. | sekretarzem |
sekretarzami |
|
| Ms. | sekretarzu |
sekretarzach |
|
| W. | sekretarzu |
sekretarze |
ndepr |
| sekretarze |
depr |
6. tytuł honorowy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka działalność naukowa
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka literatura
Połączenia
- tytuł sekretarza
Cytaty
|
Około 1547 r. Frycz został Sekretarzem Jego Królewskiej Mości. Był to tytuł na ogół honorowy, nadawany w dowód uznania [...]. źródło: NKJP: Jerzy Ziomek: Renesans, 1995 |
|
|
Tytuł archidiakona egerskiego i sekretarza królewskiego nosi w dokumencie z 14 XII 1440 r., w którym król darował mu 100 grzywien za zasługi. źródło: NKJP: Alicja Szymczakowa: Szlachta sieradzka w XV w.: magnifici et generosi, 1999 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | sekretarz |
sekretarze |
ndepr |
| sekretarze |
depr | ||
| D. | sekretarza |
sekretarzy |
|
| C. | sekretarzowi |
sekretarzom |
|
| B. | sekretarza |
sekretarzy |
|
| N. | sekretarzem |
sekretarzami |
|
| Ms. | sekretarzu |
sekretarzach |
|
| W. | sekretarzu |
sekretarze |
ndepr |
| sekretarze |
depr |
7. w rządzie USA
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie
Połączenia
- sekretarz handlu, obrony, skarbu
Cytaty
|
Blackbird powoli, bardzo powoli zaczął wychodzić z bocznego ślizgu. Dopiero wtedy Rosenberg znalazł czas, by przebiec wzrokiem tablicę przyrządów i mrugające wciąż lampki ostrzegawcze. Natychmiast przerwał dalszą realizację misji, lądując w bazie Kadena na japońskiej Okinawie. Ówczesny sekretarz obrony, Caspar Weinberger, natychmiast powiadomił o incydencie prezydenta Ronalda Reagana. źródło: NKJP: Jerzy Gotowała tytuł Najkrócej żyją motyle : lotnictwo rozpoznawcze wciąż niezbędne, 1996 |
|
|
Będąc sekretarzem handlu w rządzie Hardinga, 14 lipca 1922 r. zaproponował wysłanie misji technicznej do Rosji Radzieckiej, w celu zbadania sytuacji gospodarczej, panującej w tym kraju. źródło: NKJP: Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki, 1999 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | sekretarz |
sekretarze |
ndepr |
| sekretarze |
depr | ||
| D. | sekretarza |
sekretarzy |
|
| C. | sekretarzowi |
sekretarzom |
|
| B. | sekretarza |
sekretarzy |
|
| N. | sekretarzem |
sekretarzami |
|
| Ms. | sekretarzu |
sekretarzach |
|
| W. | sekretarzu |
sekretarze |
ndepr |
| sekretarze |
depr |
8. ptak
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt ptaki
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | ptak |
Cytaty
|
Sekretarz - ptak o dość groteskowym wyglądzie. Ma wyjątkowo długie nogi, a na karku luźną grzywę długich piór. źródło: NKJP: Z życia ptaków, Dziennik Polski, 1999-12-18 |
|
|
Żeby coś zjeść lub się napić sekretarz musi uginać swoje długie nogi. Ptak ten ma również hakowaty dziób, zaokrąglone skrzydła i ogon schodkowany [...]. źródło: Internet |
|
|
Innym przykładem drapieżnika jest sekretarz afrykański (Pernis apivorus), którego pożywienie stanowią węże. źródło: Internet |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | sekretarz |
sekretarze |
|
| D. | sekretarza |
sekretarzy |
|
| C. | sekretarzowi |
sekretarzom |
|
| B. | sekretarza |
sekretarze |
|
| N. | sekretarzem |
sekretarzami |
|
| Ms. | sekretarzu |
sekretarzach |
|
| W. | sekretarzu |
sekretarze |