Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. chronić
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Połączenia
- uchronić córkę, dziecko, ludzi, mieszkańców, młodzież, rodzinę, społeczeństwo; budżet, domostwo, Europę, firmę, kraj, państwo
- uchronić od błędu, od cierpienia, od grzechu, od odpowiedzialności, od zguby
- uchronić przed bankructwem, przed cierpieniem, przed degradacją, przed niebezpieczeństwem, przed nieszczęściem, przed utratą, przed zagładą, przed zalaniem, przed zniszczeniem
Cytaty
Iftael i brat jego nie dorośli jeszcze, by uchronić matkę przed niesławą. źródło: KWSJP: Tadeusz Kudliński: Gniew o Szoszannę, 1963 |
|
Zrobiliśmy chyba wszystko, co można, aby ją uchronić przed nieszczęściem. źródło: KWSJP: Ewa Kozierkiewicz-Widermańska: Jeźdźcy Apokalipsy, 1999 |
|
Na polanach rozpalano ogniska, wrzucano do nich święcone ziele i przepędzano przez nie bydło. Wszystkie te czynności miały uchronić dobytek od zarazy i zapewnić dobry chów. źródło: KWSJP: Jolanta Flach: Matki Boskiej Zielnej, Tygodnik Podhalański, 1996, nr 33 |
|
Leżał wtulony w wykrot przy wielkim świerku, przesłonięty jego gałęziami, dającymi ochronę od wiatru i śniegu. Ciepłe ubranie uchroniło od przemarznięcia, ale był nieprzytomny, a głowa nabrzmiewała potężnym, krwawym guzem. źródło: KWSJP: Eugeniusz Paukszta: Po burzy jest pogoda, 1966 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
uchronię |
uchronimy |
|||
2 os. |
uchronisz |
uchronicie |
|||
3 os. |
uchroni |
uchronią |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
uchroniłem +(e)m uchronił |
uchroniłam +(e)m uchroniła |
uchroniłom +(e)m uchroniło |
uchroniliśmy +(e)śmy uchronili |
uchroniłyśmy +(e)śmy uchroniły |
2 os. |
uchroniłeś +(e)ś uchronił |
uchroniłaś +(e)ś uchroniła |
uchroniłoś +(e)ś uchroniło |
uchroniliście +(e)ście uchronili |
uchroniłyście +(e)ście uchroniły |
3 os. |
uchronił |
uchroniła |
uchroniło |
uchronili |
uchroniły |
bezosobnik: uchroniono
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
uchrońmy |
|
2 os. |
uchroń |
uchrońcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
uchroniłbym bym uchronił |
uchroniłabym bym uchroniła |
uchroniłobym bym uchroniło |
uchronilibyśmy byśmy uchronili |
uchroniłybyśmy byśmy uchroniły |
2 os. |
uchroniłbyś byś uchronił |
uchroniłabyś byś uchroniła |
uchroniłobyś byś uchroniło |
uchronilibyście byście uchronili |
uchroniłybyście byście uchroniły |
3 os. |
uchroniłby by uchronił |
uchroniłaby by uchroniła |
uchroniłoby by uchroniło |
uchroniliby by uchronili |
uchroniłyby by uchroniły |
bezosobnik: uchroniono by
bezokolicznik: uchronić
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
uchroniwszy
gerundium: uchronienie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | uchronienie |
uchronienia |
D. | uchronienia |
uchronień |
C. | uchronieniu |
uchronieniom |
B. | uchronienie |
uchronienia |
N. | uchronieniem |
uchronieniami |
Ms. | uchronieniu |
uchronieniach |
W. | uchronienie |
uchronienia |
imiesłów przymiotnikowy bierny: uchroniony
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | uchroniony |
uchroniony |
uchroniony |
uchronione |
uchroniona |
D. | uchronionego |
uchronionego |
uchronionego |
uchronionego |
uchronionej |
C. | uchronionemu |
uchronionemu |
uchronionemu |
uchronionemu |
uchronionej |
B. | uchronionego |
uchronionego |
uchroniony |
uchronione |
uchronioną |
N. | uchronionym |
uchronionym |
uchronionym |
uchronionym |
uchronioną |
Ms. | uchronionym |
uchronionym |
uchronionym |
uchronionym |
uchronionej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | uchronieni |
uchronieni |
uchronione |
uchronione |
D. | uchronionych |
uchronionych |
uchronionych |
uchronionych |
C. | uchronionym |
uchronionym |
uchronionym |
uchronionym |
B. | uchronionych |
uchronionych |
uchronionych |
uchronione |
N. | uchronionymi |
uchronionymi |
uchronionymi |
uchronionymi |
Ms. | uchronionych |
uchronionych |
uchronionych |
uchronionych |
odpowiednik aspektowy: chronić
Składnia
+ | uchronić | + |
KOGO/CO +
przed KIM/CZYM | od CZEGO
|