UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

mocz

Chronologizacja

2 połowa XV w., SStp

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. mocz
mocze
D. moczu
moczy
moczów
C. moczowi
moczom
B. mocz
mocze
N. moczem
moczami
Ms. moczu
moczach
W. moczu
mocze

Inne uwagi

Zwykle lp

Pochodzenie

psł. *močь 'wilgoć; uryna'

Definicja

żółty, przezroczysty płyn, który ludzie i zwierzęta wydalają z organizmu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt budowa i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych

Relacje znaczeniowe

synonimy:  siki, siku, siusiu, siuśki, szczyny, uryna

Połączenia

  • ciemny, żółtawy, żółty; ciepły; koński, ludzki, psi; poranny mocz
  • mocz i kał; mocz i stolec; krew i mocz
  • ciężar, ilość, skład, strumień, zapach; analiza, odpływ, posiew, próbka, test, wynik moczu
  • badać, oddać/oddawać, pobrać/pobierać, popuszczać, trzymać, wydalać; pić mocz
  • cuchnąć, śmierdzieć moczem

Cytaty

Czuć tu było powozownią, pomyjami i moczem.

źródło: NKJP: Wilhelm Mach: Góry nad Czarnym Morzem, 1984

Był okropnie stary, brzydki jak siedem teściowych, cuchnął i bez przerwy popuszczał mocz.

źródło: NKJP: Jacek Dukaj: W kraju niewiernych , 2005

Od razu zrobiliśmy badanie moczu i okazało się, że syn ma nerczycę.

źródło: NKJP: Paweł Walewski: Cykler życia, Polityka, 2000-01-08

Pod wpływem masażu zwiększa się ilość krwi przepływającej przez nerki, przez co ulega poprawie i stymulacji czynność filtracyjna nerek i wydalane są z moczem produkty przemiany materii.

źródło: NKJP: Tadeusz Kasperczyk, Jan Fenczyn (red.): Podręcznik odnowy psychosomatycznej, 1996

- Zwykle nasze pacjentki traktują nietrzymanie moczu jako wstydliwy problem i nie zgłaszają się do lekarzy.

źródło: NKJP: (MB): Nowy sprzęt w szpitalu, Nakielski Czas, 2002-10-30

Frazeologizmy

ktoś olał ciepłym moczem kogoś/coś
ktoś zlał ciepłym moczem kogoś/coś
ktoś olewa ciepłym moczem kogoś/coś
ktoś zlewa ciepłym moczem kogoś/coś
Data ostatniej modyfikacji: 27.01.2023
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj