Chronologizacja
Pochodzenie
z psł. *orbota 'bycie niewolnikiem, niewola' > 'spełnianie obowiązków niewolnika, ciężka, niewolnicza praca, praca bez zapłaty'
Rzeczownik abstrakcyjny od psł. *orbiti (zob. robić), z przyrostkiem *-ota.
W polszczyźnie robota od XIV w. głównie w znaczeniach 'praca, działanie; rezultat pracy, dzieło, wyrób; zatrudnienie, posada', ale także w nawiązujących do epoki wcześniejszej - 'praca pańszczyźniana', 'niewola'
1. na budowie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | praca |
Połączenia
- ciężka, niewdzięczna; paskudna robota
- robota na budowie; robota przy odbudowie, przy przebudowie, przy renowacji, przy rozbiórce czegoś; przy zbiorach, przy żniwach; robota w fabryce, w hucie, w kopalni; w polu
- nawał, huk, masa roboty; kawał (dobrej) roboty
- zacząć, skończyć, wykonać; odwalić robotę
- brać się, wziąć się do roboty
- robota na akord
Cytaty
|
Wiesz, że nie mam kogo posłać. - Cichowski zaczął się nagle tłumaczyć. - Twój partner Światło jest na urlopie, inni zawaleni robotą. źródło: NKJP: Marek Krajewski; Mariusz Czubaj tytuł Róże cmentarne, 2009 |
|
|
Umyliśmy się, zjedliśmy śniadanie i pojechaliśmy do kurortu do naszej roboty, którą zamierzaliśmy tego dnia ostatecznie, definitywnie, jak to mówią, zakończyć. Poszło prędzej, niż nam się zdawało. Około południa robota już była właściwie zakończona. Był to ładny kawałek roboty. Na brzegu wokół basenu piętrzyły się kupy czarnego mułu tej epoki. Na nich, tu i tam, walały się wykopane przez nas przy okazji archeologiczne eksponaty: szmaty, stare buty, zbutwiałe kawałki drewna (...) źródło: NKJP: Edward Stachura: Cała jaskrawość, 2006 |
|
|
- Ojciec bardziej nas do roboty w polu gonił, a mama powtarzała uczcie się, uczcie się - mówi. źródło: NKJP: (ans): Sekret tkwi w mleku?, Gazeta Krakowska, 2002-04-23 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | robota |
roboty |
|
| D. | roboty |
robót |
|
| C. | robocie |
robotom |
|
| B. | robotę |
roboty |
|
| N. | robotą |
robotami |
|
| Ms. | robocie |
robotach |
|
| W. | roboto |
roboty |
Inne uwagi
Zwykle lp
2.a praca zawodowa
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca
Połączenia
- szukać roboty
- znaleźć, stracić robotę
- iść do roboty; wyrzucić, wywalić kogoś z roboty
- rozglądać się za robotą
Cytaty
|
Wierzy, że w końcu znajdzie robotę. - Ale kto dziś przyjmie do pracy 56-letniego faceta po studiach rolniczych, który zna tylko rosyjski? źródło: NKJP: Cezary Łazarewicz: Proszę kolegium, Gazeta Wyborcza, 1999-03-22 |
|
|
W dzień włóczyli się po Paryżu. Każde z nich szukało roboty na własną rękę. Niektórzy czasem znajdywali jakieś dorywcze zajęcia. źródło: NKJP: Piotr Krawczyk, Plamka światła, 1997 |
|
|
Oj, pili, że to pili. Na kwaterach, po robocie, to nie było dnia. Ale i w robocie. Od rana nieraz już pili. źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski:Traktat o łuskaniu fasoli, 2007 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | robota |
roboty |
|
| D. | roboty |
robót |
|
| C. | robocie |
robotom |
|
| B. | robotę |
roboty |
|
| N. | robotą |
robotami |
|
| Ms. | robocie |
robotach |
|
| W. | roboto |
roboty |
Inne uwagi
Zwykle lp
2.b miejsce pracy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca miejsca pracy
Połączenia
- iść do roboty; wracać z roboty
- być w robocie
Cytaty
|
Zachodzą tu faceci w różnym wieku, po trzech, czterech, często prosto z roboty, zajmują ustronne miejsca i gawędzą przy flaszce. źródło: NKJP: Marek Nowakowski: Powidoki, 2010 |
|
|
Dziś mam ciężki dzień. Będę w robocie od dziesiątej rano do drugiej w nocy. Cały dzień bez Agi. Już zaczynam tęsknić. źródło: NKJP: Tomasz Kwaśniewski: Dziennik ciężarowca, 2007 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | robota |
roboty |
|
| D. | roboty |
robót |
|
| C. | robocie |
robotom |
|
| B. | robotę |
roboty |
|
| N. | robotą |
robotami |
|
| Ms. | robocie |
robotach |
|
| W. | roboto |
roboty |
Inne uwagi
Zwykle lp
2.c rezultat pracy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca
Połączenia
- dobra, niezła robota; moja, twoja robota
- (to) robota policji, wywiadu, złodziei; amatora; konkurencji
Cytaty
|
Chcę, aby pod koniec przyszłego sezonu patrząc na wyniki Toyoty każdy mówił: jak na debiutantów zrobili całkiem niezłą robotę. źródło: NKJP: Juliusz Podolski: Czas nas nie goni. Czasy na torze Nuerburgring, Gazeta Poznańska, 2001-08-29 |
|
|
W chwili zatrzymania składu odczepił się od niego ostatni wagon. Nie wiadomo na razie, czy to celowa robota złodziei, czy efekt najechania na przeszkodę. źródło: NKJP: Krzysztof Oremus: Pocisk nabity węglem, Trybuna Śląskam, 2002-07-01 |
|
|
Paliły się piwnice. Wszystko wskazuje na to, że była to robota podpalacza. źródło: NKJP: Grasował podpalacza, Dziennik Polski, 2002-01-21 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | robota |
roboty |
|
| D. | roboty |
robót |
|
| C. | robocie |
robotom |
|
| B. | robotę |
roboty |
|
| N. | robotą |
robotami |
|
| Ms. | robocie |
robotach |
|
| W. | roboto |
roboty |
Inne uwagi
Zwykle lp
Składnia
|
+ | robota | + |
KOGO
|
|
|
+ | robota | + |
CZYJA
|
2.d sposób pracy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca
Połączenia
- dobra; niemiecka robota; (przedmiot) domowej, tradycyjnej, własnej roboty
Cytaty
|
- Winko domowej roboty. Kieliszek pani nie zaszkodzi, a wzmocni. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Powrót do Lwowa, 2008 |
|
|
W tym wyjątkowym okresie rodzina powinna być razem, a w naszym przypadku dzieci wracają też do kuszących pasztetów i strucli roboty mojej żony - uśmiecha się Jan Jarczyk źródło: NKJP: Agnieszka Sierocińska: Zakazane kolędy, Dziennik Polski, 2006-12-22 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | robota |
roboty |
|
| D. | roboty |
robót |
|
| C. | robocie |
robotom |
|
| B. | robotę |
roboty |
|
| N. | robotą |
robotami |
|
| Ms. | robocie |
robotach |
|
| W. | roboto |
roboty |
Inne uwagi
Tylko D. lp
Składnia
|
|
+ | robota | + |
JAKA/CZYJA
|