UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zachcianka

Chronologizacja

1861, SJPWil
S.v. zachcenie

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zachcianka
zachcianki
D. zachcianki
zachcianek
C. zachciance
zachciankom
B. zachciankę
zachcianki
N. zachcianką
zachciankami
Ms. zachciance
zachciankach
W. zachcianko
zachcianki

Pochodzenie

Od: przedrostkowego czasownika zachcieć się; zob. chcieć

Definicja

pejorat. 
chwilowa i nietrwała chęć na coś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  chętka, fanaberia, fantazja, kaprys, zachcenie, zachciewajka

Połączenia

  • chwilowe, dziwne, egoistyczne, erotyczne, własne, wszelkie zachcianki; zachcianki kulinarne
  • zachcianki dzieci
  • zachcianki i kaprysy
  • ulegać zachciankom
  • mieć, spełniać, zaspokajać zachcianki

Cytaty

Całe jego jestestwo nastawione było na spełnianie potrzeb, pragnień i zachcianek matki jego dziecka, na zapewnienie jej dobrego samopoczucia; na zatrzymanie jej przy sobie.

źródło: NKJP: Elżbieta Hajnicz: Przekraczając światło, 1996

Mimo pobłażania swoim zachciankom, żyłce do hazardu czy oddawaniu się zabawie zachowujesz wielką odwagę przy wszelkich przeciwnościach losu.

źródło: NKJP: Krystyna Konaszewska-Rymarkiewicz: Interpretacja horoskopu - podstawy, 1997

Zachcianki na jajka miewają często osoby z niedoczynnością tarczycy.

źródło: NKJP: Agata Markowicz: Nie bój się zachcianek, Trybuna Śląska, 2003-12-27

- Jeżeli ona wyraża swoje poglądy w obecności niemieckich oficerów, to ta zachcianka może cię dużo kosztować...

źródło: NKJP: Mija Kabat: Kontrakt panny Brandt, 2009

Masz prawo do zachcianek - pachnących kremów, kolorowych szmatek, błyszczącej biżuterii.

źródło: NKJP: Natasza Socha: O życiu, Cosmopolitan, nr 12, 2000

Składnia

bez ograniczeń + zachcianka +
(KOGO)
bez ograniczeń + zachcianka +
(CZYJA)
bez ograniczeń + zachcianka +
(na CO)
Data ostatniej modyfikacji: 11.11.2016
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj