Chronologizacja
Pochodzenie
śr.-w.-niem. bur(g)-mīster
Definicja
Noty o użyciu
Jeżeli wyrazu burmistrz używamy w odniesieniu do kobiety, we wszystkich kontekstach może występować forma równokształtna z M. lp., a wyraz może przyłączać formy żeńskie czasownika i przymiotnika, np. burmistrz Joanna Kowalska przyszła , wywiad z nową burmistrz, Joanną Kowalską . Może też zostać zachowana odmiana i składnia charakterystyczna dla rzeczowników rodzaju m1, np.: wywiad z nowym burmistrzem, Joanną Kowalską .
Wymowa
[burmistsz] lub [burmisczsz] lub pot. [burmiszczsz]
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka miasto
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | urzędnik |
Połączenia
- lewicowy; były, dotychczasowy, dzisiejszy, nowy, obecny, ówczesny, poprzedni, przyszły, wybrany; bezsilny, dobry; miejscowy; kcyński, nakielski... burmistrz
- burmistrz gminy (Kamień Krajeński, Wesoła...), miasta (Kuźnia Raciborska, Mławy...); Andrychowa, Działdowa, Świecia, Zakopanego,...; Nowego Jorku, Rzymu, ...
- burmistrz z ramienia Przymierza, Samoobrony RP; burmistrzowie z gmin (powiatu myślenickiego, tarnowskiego...), z powiatu (kieleckiego, tarnowskiego...)
- burmistrz w gminie, w mieście; w Alwerni, w Gorlicach...
- burmistrz i członkowie zarządu, burmistrz i delegat, burmistrz i dyrektor, burmistrz i działacz, burmistrz i kierownik, burmistrz i komendant, burmistrz i prezes, burmistrz i prezydent, burmistrz i rada (gminy, miejska...), burmistrz i samorząd, burmistrz i sekretarz, burmistrz i starosta, burmistrz i wiceburmistrz, burmistrz i wicestarosta, burmistrz i wojewoda, burmistrz i wójt, burmistrz i zarząd, burmistrz i zastępca; burmistrz i gmina; burmistrzowie i skarbnicy, burmistrzowie i sołtysi
- pełnomocnik, przedstawiciel, rzeczniczka, współpracownicy, zastępca; akceptacja, apel, działalność, inicjatywa, kompetencje, pomysł, wniosek; biurko, biuro, gabinet, insygnia; fotel, funkcja, kadencja, mandat, praca, urząd; kandydatura, wybór; nagroda, puchar; auto, pensja, (prywatna) posesja, uposażenie burmistrza
- absolutorium, poparcie; pensja, podwyżka, wynagrodzenie dla burmistrza; apel, list, petycja, pismo, pretensje, prośba, skarga, wniosek do burmistrza; odpowiedź; gratulacje, kwiaty, nagroda, prezent, puchar, upominki, życzenia od burmistrza; interwencja, wizyta u burmistrza; zarzuty wobec burmistrza
- kandydat, kandydatura, wybór; ataki, nagonka na burmistrza
- delegacja; dialog, dyskusja, konsultacje, polemika, porozumienie, rozmowa, spotkanie; opłatek z burmistrzem; układy z burmistrzami
- burmistrz apeluje, argumentuje, deklaruje, informuje, interweniuje, obiecuje, odpowiada, ogłasza, planuje, realizuje, wylicza, zapewnia; kandyduje; zatrudnia, zwalcza
- podlegać, radzić, służyć, sprzyjać, udzielić/udzielać absolutorium; dać, odpowiedzieć/odpowiadać, przedłożyć, przedstawić; ufać, wierzyć; dziękować, gratulować, podarować, podziękować; wytknąć/wytykać, zarzucić/zarzucać burmistrzowi
- reprezentować, zastąpić/zastępować; alarmować, informować, poinformować, poprosić, powiadomić, prosić, przekonywać, pytać, spytać, zapytać; mobilizować, monitować, naciskać, skłonić, zmusić, zobligować, zobowiązać; chwalić, poprzeć/popierać, wspierać; witać, zaprosić/zapraszać, żegnać; atakować, kontrolować, krytykować, obwinić/obwiniać, oskarżyć/oskarżać, pozwać, rozliczać, skarżyć, skrytykować, szantażować, szkalować, upominać; aresztować, usunąć burmistrza
- mianować, wybrać; pozostać burmistrzem
- apelować, kierować, pisać, przesłać/przesyłać, wystąpić, wystosować, zaapelować; iść, pójść, przyjść/przychodzić do burmistrza; dostać; zażądać, żądać od burmistrza; interweniować, protestować, załatwiać, złożyć u burmistrza
- głosować, kandydować, startować; gwizdać na burmistrza
- wytypowany, zaprzysiężony na burmistrza
- dogadać się, negocjować, porozmawiać, porozumieć się, rozmawiać, kontaktować się, spotkać się, współpracować, wynegocjować z burmistrzem
- na czele z burmistrzem
Cytaty
|
Były burmistrz widzi w geotermii wielką szansę dla Suchej. źródło: NKJP: Agata Paruch: Gorący temat, Dziennik Polski, 2001-08-24 |
|
|
O godz. 12.00 przewidziane są zawody strzeleckie o puchar burmistrza miasta Lidzbarka [...]. źródło: NKJP: W.Hagedorny: Święto braci kurkowych, Tygodnik Ciechanowski, 2002-07-19 |
|
|
Edward Nykiel w ostatnich wyborach samorządowych starał się o fotel burmistrza Maszewa. źródło: NKJP: (cm): Nykiel nowym radnym, Gazeta Goleniowska, 2007-09-24 |
|
|
- Tu władza należy do wojewody, a ten poparł burmistrza - mówi. źródło: NKJP: Jan Dziadul: Przeciąganie liny, Polityka, 2006-06-03 |
|
|
Gdy jesienią 2002 r. Piotr Centała postanowił kandydować na burmistrza podbydgoskiego Nakła nad Notecią, ludziom spodobał się od razu. źródło: NKJP: Usenet, 2005-04-10 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | burmistrz |
burmistrze burmistrzowie |
ndepr |
| burmistrze |
depr | ||
| D. | burmistrza |
burmistrzów |
|
| C. | burmistrzowi |
burmistrzom |
|
| B. | burmistrza |
burmistrzów |
|
| N. | burmistrzem |
burmistrzami |
|
| Ms. | burmistrzu |
burmistrzach |
|
| W. | burmistrzu |
burmistrze burmistrzowie |
ndepr |
| burmistrze |
depr |
Składnia
|
+ | burmistrz | + |
(CZEGO)
|