UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

piwo

Chronologizacja

1397, SStp

Pochodzenie

psł. *piwo 'napitek, napój'

Forma prasłowiańska od czasownika *piti 'pić' z przyrostkiem *-(i)vo; w językach północnosłowiańskich pierwotne znaczenie 'napitek, napój' uległo zawężeniu do 'rodzaj napoju wyrabianego z ekstraktu słodowego z dodatkiem chmielu'

1.a napój

Definicja

napój o niskiej zawartości alkoholu, pieniący się przy nalewaniu, otrzymywany przez fermentację ze słodu jęczmiennego, chmielu, drożdży i wody

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie używki

Relacje znaczeniowe

synonimy:  browar, browiec, piwsko
hiperonimy:  napój

Połączenia

  • angielskie, czeskie, niemieckie, polskie, słowackie; krajowe, lokalne, miejscowe; ciemne, jasne; mocne; ciepłe, grzane, schłodzone, zimne; najtańsze, tanie; bezalkoholowe; beczkowe, butelkowe, kuflowe, puszkowe; ulubione piwo
  • litr piwa
  • piwo z beczki, z butelki, z puszki
  • piwo z pianką; z sokiem, z wódką
  • piwo w butelce, w puszce
  • miłośnik, znawca; producent; produkcja, rynek; spożycie; sprzedaż; cena; marka; gatunek, rodzaj; smak, zapach; jakość; beczka, butelka, dzban, kropla, kufel, łyk, puszka, skrzynka, szklaneczka, szklanka piwa
  • piana z piwa
  • ochota na piwo
  • budka, sklep, stoisko; beczka, butelka, puszka z piwem
  • butelka, puszka po piwie
  • piwo leje się; skończyło się
  • napić się piwa
  • reklamować; toczyć, warzyć; serwować; lać, nalewać; dopić, pić, popijać, sączyć, wypić, żłopać piwo
  • raczyć się; upić się piwem
  • sięgać; skoczyć po piwo
  • gotować coś w piwie

Cytaty

[...] nie jestem dzieckiem i nikt nie będzie mi zabraniał wypicia butelki piwa.

źródło: NKJP: Joachim Waloszek: Wszędzie tam, gdzie piłka, Gazeta Wyborcza, 1995-09-23

W 1410 roku beczki z piwem były pod Grunwaldem w taborach tak wojsk Jagiełły jak i Wielkiego Mistrza.

źródło: NKJP: Współpracownik: Płynne złoto, Tygodnik Ciechanowski, 2007-01-12

Weronika ze znajomymi mają ulubioną knajpę 100 m od domu: połączenie hospody rodzinnej z centrum alternatywnej kultury, razem imprezują starzy i młodzi, w tym liczna ekipa erazmusów. Leci rock i blues. Leje się czeskie piwo.

źródło: NKJP: Piotr Maciejewski: Erazm by się nie pogniewał, Polityka, 2007-12-08

Od kilku lat coraz więcej polskich browarów kupuje chmiel za zachodnią granicą i - jak się szacuje - co drugie polskie piwo warzy się obecnie z importowanych surowców.

źródło: NKJP: Dariusz Kotlarz: Cła, Gazeta Wyborcza, 1996-08-16

Z zapowiadanych 1,5 tys. angielskich kibiców [...] do Katowic zjechało na razie tylko kilkudziesięciu. Przez cały piątek sączyli piwo w restauracji hotelu Katowice. - Jak oni żyją, że nic nie jedzą, tylko żłopią piwo - narzekał zawiedziony kelner.

źródło: NKJP: Robert Błoński, Michał Pol: PIŁKA NOŻNA. Dziś mecz Polska - Anglia w eliminacjach MŚ '98, Gazeta Wyborcza, 1997-05-31

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. piwo
piwa
D. piwa
piw
C. piwu
piwom
B. piwo
piwa
N. piwem
piwami
Ms. piwie
piwach
W. piwo
piwa

Inne uwagi

Zwykle lp

1.b porcja

Definicja

porcja piwa - napoju

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie używki

Relacje znaczeniowe

synonimy:  browar, piwsko

Połączenia

  • małe, duże piwo
  • dwa, trzy piwa; pięć; kilka piw
  • etykieta piwa
  • etykietka z piwa
  • rozmowy, spotkanie przy piwie
  • kupić, zamówić/zamawiać; otworzyć piwo; postawić, stawiać komuś piwo
  • iść, pójść, umówić się, wyciągnąć kogoś, zaprosić kogoś; czekać na piwo; dać komuś na piwo
  • wypić po piwie
  • dyskutować, siedzieć, spotkać się przy piwie

Cytaty

Ja się na tych rzeczach znam, bo pewnej nocy byłem w 28 lokalach. Ale muszę się pochwalić, że nigdzie nie zamawiałem więcej niż 3 piwa [...].

źródło: NKJP: Współpracownik: Płynne złoto, Tygodnik Ciechanowski, 2007-01-12

Od pewnego czasu oglądać można bajkową wręcz reklamę z żywym żubrem na tle puszczańskiej przyrody i kolorowej etykiety piwa.

źródło: NKJP: Duże piwo, Dziennik Polski, 1998-02-13

Przyniosłem mu z lodówki piwo, wyglądał na umiarkowanie zadowolonego. Prawdopodobnie nie lubił „Żywca” lub liczył na coś mocniejszego.

źródło: NKJP: W. Hagedorny: Rozsądek i okolice: Bliźniemu swemu, Tygodnik Ciechanowski, 2003-01-07

Z moimi kumplami nie widzę się miesiącami, potem wystarczy tylko jeden telefon [...]. No i siedzimy całą noc przy piwie na męskich rozmowach.

źródło: NKJP: Zuzanna Maj: Przyjaźń damsko-męska, prasa, 1998

[...] bawarscy chłopi zbierali się na targu i dyskutowali przy piwie nie tylko o cenach bydła, ale i o polityce bawarskiego dworu.

źródło: NKJP: Andrzej Dworak: NIEMCY, Gazeta Wyborcza, 1993-02-25

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: n2

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. piwo
piwa
D. piwa
piw
C. piwu
piwom
B. piwo
piwa
N. piwem
piwami
Ms. piwie
piwach
W. piwo
piwa

Frazeologizmy

ktoś nawarzył piwa
ktoś pije piwo, którego/które nawarzył ktoś
ktoś wypił piwo, którego/które nawarzył ktoś
lane piwo
piwo z kija
małe piwo
piwo dubeltowe
piwo pełne
potrzymaj mi piwo
spod budki z piwem
Data ostatniej modyfikacji: 28.08.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj