UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

ujawniać

Chronologizacja

SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. jawny

1. tajemnicę

Definicja

sprawiać, że to, co dotychczas było utrzymywane w tajemnicy, staje się znane innym

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wyjawiać
antonimy:  utajać, zatajać

Połączenia

  • dziennikarz, komisja, policja, poseł, prasa, świadek ujawnia
  • ujawniać dane, dochody, fakty, informacje, kulisy czegoś, nazwiska, okoliczności czegoś, orientację seksualną, czyjeś plany, proceder, stan majątkowy, swoją tożsamość, tajemnicę państwową, źródła czegoś
  • ujawniać dziennikarzom, prasie
  • ujawnić przed komisją, przed opinią publiczną, przed organami ścigania, przed sądem
  • ujawniać w mediach, w sprawozdaniu
  • ujawniać mimochodem, mimowolnie, stopniowo
  • trzeba, nie wolno ujawniać
  • ujawniać i przeciwdziałać, ujawniać i ścigać, ujawniać i wykrywać, ujawniać i zwalczać

Cytaty

[...] wojenny przywódca bośniackich Serbów, ukończył pisanie wspomnień, w których, jak twierdzi, ujawnia fakty niewygodne dla Slobodana Miloszevicia.

źródło: NKJP: Metropol, 2001-04-10

Reportaż ujawniał, że członkowie mafii pruszkowskiej szantażowali, porywali, podpalali i szykowali zamachy bombowe na konkurentów swoich mocodawców.

źródło: KWSJP: Mac Jerzy Sławomir: Tajemnica Amwaya, 1998

Podpułkownik [...] przyglądał się Raudnatowi z obojętną miną, nie ujawniając, co o nim myśli.

źródło: KWSJP: Zbigniew Krempf: Resztę pozostaw bogom, 1966

- Współpracowałem z SB - ujawnia […] olimpijczyk z Seulu (1988). - Mam jednak czyste sumienie, na kolegów nie donosiłem, a dzięki grze z SB żyło mi się lepiej – dodaje.

źródło: KWSJP: Tomasz Sygut: Byłem agentem SB, Super Express, 2006

Jonathan ujawnia policji nazwisko zabójcy.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ujawniam
ujawniamy
2 os. ujawniasz
ujawniacie
3 os. ujawnia
ujawniają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ujawniałem
+(e)m ujawniał
ujawniałam
+(e)m ujawniała
ujawniałom
+(e)m ujawniało
ujawnialiśmy
+(e)śmy ujawniali
ujawniałyśmy
+(e)śmy ujawniały
2 os. ujawniałeś
+(e)ś ujawniał
ujawniałaś
+(e)ś ujawniała
ujawniałoś
+(e)ś ujawniało
ujawnialiście
+(e)ście ujawniali
ujawniałyście
+(e)ście ujawniały
3 os. ujawniał
ujawniała
ujawniało
ujawniali
ujawniały

bezosobnik: ujawniano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę ujawniał
będę ujawniać
będę ujawniała
będę ujawniać
będę ujawniało
będę ujawniać
będziemy ujawniali
będziemy ujawniać
będziemy ujawniały
będziemy ujawniać
2 os. będziesz ujawniał
będziesz ujawniać
będziesz ujawniała
będziesz ujawniać
będziesz ujawniało
będziesz ujawniać
będziecie ujawniali
będziecie ujawniać
będziecie ujawniały
będziecie ujawniać
3 os. będzie ujawniał
będzie ujawniać
będzie ujawniała
będzie ujawniać
będzie ujawniało
będzie ujawniać
będą ujawniali
będą ujawniać
będą ujawniały
będą ujawniać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ujawniajmy
2 os. ujawniaj
ujawniajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ujawniałbym
bym ujawniał
ujawniałabym
bym ujawniała
ujawniałobym
bym ujawniało
ujawnialibyśmy
byśmy ujawniali
ujawniałybyśmy
byśmy ujawniały
2 os. ujawniałbyś
byś ujawniał
ujawniałabyś
byś ujawniała
ujawniałobyś
byś ujawniało
ujawnialibyście
byście ujawniali
ujawniałybyście
byście ujawniały
3 os. ujawniałby
by ujawniał
ujawniałaby
by ujawniała
ujawniałoby
by ujawniało
ujawnialiby
by ujawniali
ujawniałyby
by ujawniały

bezosobnik: ujawniano by

bezokolicznik: ujawniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: ujawniając

gerundium: ujawnianie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ujawnianie
ujawniania
D. ujawniania
ujawniań
C. ujawnianiu
ujawnianiom
B. ujawnianie
ujawniania
N. ujawnianiem
ujawnianiami
Ms. ujawnianiu
ujawnianiach
W. ujawnianie
ujawniania

imiesłów przymiotnikowy czynny: ujawniający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. ujawniający
ujawniający
ujawniający
ujawniające
ujawniająca
D. ujawniającego
ujawniającego
ujawniającego
ujawniającego
ujawniającej
C. ujawniającemu
ujawniającemu
ujawniającemu
ujawniającemu
ujawniającej
B. ujawniającego
ujawniającego
ujawniający
ujawniające
ujawniającą
N. ujawniającym
ujawniającym
ujawniającym
ujawniającym
ujawniającą
Ms. ujawniającym
ujawniającym
ujawniającym
ujawniającym
ujawniającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. ujawniający
ujawniający
ujawniające
ujawniające
D. ujawniających
ujawniających
ujawniających
ujawniających
C. ujawniającym
ujawniającym
ujawniającym
ujawniającym
B. ujawniających
ujawniających
ujawniających
ujawniające
N. ujawniającymi
ujawniającymi
ujawniającymi
ujawniającymi
Ms. ujawniających
ujawniających
ujawniających
ujawniających

imiesłów przymiotnikowy bierny: ujawniany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. ujawniany
ujawniany
ujawniany
ujawniane
ujawniana
D. ujawnianego
ujawnianego
ujawnianego
ujawnianego
ujawnianej
C. ujawnianemu
ujawnianemu
ujawnianemu
ujawnianemu
ujawnianej
B. ujawnianego
ujawnianego
ujawniany
ujawniane
ujawnianą
N. ujawnianym
ujawnianym
ujawnianym
ujawnianym
ujawnianą
Ms. ujawnianym
ujawnianym
ujawnianym
ujawnianym
ujawnianej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. ujawniani
ujawniani
ujawniane
ujawniane
D. ujawnianych
ujawnianych
ujawnianych
ujawnianych
C. ujawnianym
ujawnianym
ujawnianym
ujawnianym
B. ujawnianych
ujawnianych
ujawnianych
ujawniane
N. ujawnianymi
ujawnianymi
ujawnianymi
ujawnianymi
Ms. ujawnianych
ujawnianych
ujawnianych
ujawnianych

odpowiednik aspektowy: ujawnić

Składnia

Rzosobowy + ujawniać +
CO
bez ograniczeń + ujawniać +
(KOMU) + (że ZDANIE | ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE)
Rzosobowy + ujawniać +
MOWA WPROST

2. istnienie czegoś

Definicja

stwierdzać istnienie czegoś, o czym dotąd nie wiedziano

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

  • raport ujawnia; analizy, badania ujawniają
  • ujawniać błędy, intencje, nieprawidłowości, przyczyny czegoś, szczegóły, tendencje

Cytaty

Sprawozdanie głównego inspektora pracy ujawnia tendencję do szybkiego wzrostu liczby chorób orzeczonych w latach 1991-1994.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 29.03.1996

Sens [...] rytuału ujawnia zapisana w traktacie rusko-bizantyńskim z 971 r. rota pogańskiej przysięgi złożonej przez księcia Świętosława z towarzyszami.

źródło: KJ PWN: Karol Modzelewski: Barbarzyńska Europa, 2004

Prace archeologiczne prowadzone na dziedzińcu byłego zamku królewskiego w Lublinie […] ujawniają, że Lublin był terenem stałego osadnictwa już w VII w. n.e.

źródło: KWSJP: z: Wczesne osadnictwo w Lublinie, Kultura w kraju i na świecie, 1969, nr 366

Przed wakacjami mimowolnie przypominamy sobie poprzedni wyjazd na urlop i zaczynamy rozważać, co się od tamtego czasu zmieniło. Taki remanent ujawnia zwykle wiele niedostatków.

źródło: KJ PWN: Maja Gawrońska: Wakacje dadzą ci szkołę, Ozon, 2005, nr 9

Jest to przykuwająca powieść detektywistyczna, która ujawnia, jak doszło do zdominowania naszego świata przez jeden gatunek naczelnych: Homo sapiens.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ujawniam
ujawniamy
2 os. ujawniasz
ujawniacie
3 os. ujawnia
ujawniają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ujawniałem
+(e)m ujawniał
ujawniałam
+(e)m ujawniała
ujawniałom
+(e)m ujawniało
ujawnialiśmy
+(e)śmy ujawniali
ujawniałyśmy
+(e)śmy ujawniały
2 os. ujawniałeś
+(e)ś ujawniał
ujawniałaś
+(e)ś ujawniała
ujawniałoś
+(e)ś ujawniało
ujawnialiście
+(e)ście ujawniali
ujawniałyście
+(e)ście ujawniały
3 os. ujawniał
ujawniała
ujawniało
ujawniali
ujawniały

bezosobnik: ujawniano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę ujawniał
będę ujawniać
będę ujawniała
będę ujawniać
będę ujawniało
będę ujawniać
będziemy ujawniali
będziemy ujawniać
będziemy ujawniały
będziemy ujawniać
2 os. będziesz ujawniał
będziesz ujawniać
będziesz ujawniała
będziesz ujawniać
będziesz ujawniało
będziesz ujawniać
będziecie ujawniali
będziecie ujawniać
będziecie ujawniały
będziecie ujawniać
3 os. będzie ujawniał
będzie ujawniać
będzie ujawniała
będzie ujawniać
będzie ujawniało
będzie ujawniać
będą ujawniali
będą ujawniać
będą ujawniały
będą ujawniać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ujawniajmy
2 os. ujawniaj
ujawniajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ujawniałbym
bym ujawniał
ujawniałabym
bym ujawniała
ujawniałobym
bym ujawniało
ujawnialibyśmy
byśmy ujawniali
ujawniałybyśmy
byśmy ujawniały
2 os. ujawniałbyś
byś ujawniał
ujawniałabyś
byś ujawniała
ujawniałobyś
byś ujawniało
ujawnialibyście
byście ujawniali
ujawniałybyście
byście ujawniały
3 os. ujawniałby
by ujawniał
ujawniałaby
by ujawniała
ujawniałoby
by ujawniało
ujawnialiby
by ujawniali
ujawniałyby
by ujawniały

bezosobnik: ujawniano by

bezokolicznik: ujawniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: ujawniając

gerundium: ujawnianie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ujawnianie
ujawniania
D. ujawniania
ujawniań
C. ujawnianiu
ujawnianiom
B. ujawnianie
ujawniania
N. ujawnianiem
ujawnianiami
Ms. ujawnianiu
ujawnianiach
W. ujawnianie
ujawniania

imiesłów przymiotnikowy czynny: ujawniający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. ujawniający
ujawniający
ujawniający
ujawniające
ujawniająca
D. ujawniającego
ujawniającego
ujawniającego
ujawniającego
ujawniającej
C. ujawniającemu
ujawniającemu
ujawniającemu
ujawniającemu
ujawniającej
B. ujawniającego
ujawniającego
ujawniający
ujawniające
ujawniającą
N. ujawniającym
ujawniającym
ujawniającym
ujawniającym
ujawniającą
Ms. ujawniającym
ujawniającym
ujawniającym
ujawniającym
ujawniającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. ujawniający
ujawniający
ujawniające
ujawniające
D. ujawniających
ujawniających
ujawniających
ujawniających
C. ujawniającym
ujawniającym
ujawniającym
ujawniającym
B. ujawniających
ujawniających
ujawniających
ujawniające
N. ujawniającymi
ujawniającymi
ujawniającymi
ujawniającymi
Ms. ujawniających
ujawniających
ujawniających
ujawniających

imiesłów przymiotnikowy bierny: ujawniany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. ujawniany
ujawniany
ujawniany
ujawniane
ujawniana
D. ujawnianego
ujawnianego
ujawnianego
ujawnianego
ujawnianej
C. ujawnianemu
ujawnianemu
ujawnianemu
ujawnianemu
ujawnianej
B. ujawnianego
ujawnianego
ujawniany
ujawniane
ujawnianą
N. ujawnianym
ujawnianym
ujawnianym
ujawnianym
ujawnianą
Ms. ujawnianym
ujawnianym
ujawnianym
ujawnianym
ujawnianej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. ujawniani
ujawniani
ujawniane
ujawniane
D. ujawnianych
ujawnianych
ujawnianych
ujawnianych
C. ujawnianym
ujawnianym
ujawnianym
ujawnianym
B. ujawnianych
ujawnianych
ujawnianych
ujawniane
N. ujawnianymi
ujawnianymi
ujawnianymi
ujawnianymi
Ms. ujawnianych
ujawnianych
ujawnianych
ujawnianych

odpowiednik aspektowy: ujawnić

Składnia

bez ograniczeń + ujawniać +
CO
bez ograniczeń + ujawniać +
że ZDANIE | ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE

3. cechy

Definicja

okazywać swoje uczucia, cechy lub stanowisko w jakiejś sprawie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  uzewnętrzniać

Połączenia

  • ujawniać sympatię, poczucie humoru, swoje przekonania, talent, zdolności
  • ujawniać mimochodem, mimowolnie

Cytaty

Złość jest jednym z najczęściej tłumionych uczuć, bardzo trudno ją ujawniać zwłaszcza wobec autorytetów.

źródło: KJ PWN: Anna Dodziuk, Włodzimierz Kamecki: Wyjść z matni: proste rozmowy o zgubnym nałogu , 1994

Krytyk winien poznawać dzieło, którym się zajmuje, metodą wczucia, a więc powinien ujawniać własną indywidualność poprzez szczególny typ obcowania z utworem.

źródło: KJ PWN: Michał Głowiński: Ekspresja i empatia, 1997

Dziennikarze na polecenie manipulują informacją, a zachęceni w ten sposób kontynuują ten proceder prywatnie i ujawniają własne sympatie, biegając z kamerą i mikrofonem za swoimi politycznymi kolegami.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 05.07.1996

Na pewno większą samodzielność ujawniają kobiety bogate, córki jedynaczki.

źródło: KJ PWN: Stolica, 1962

Nagrania z albumu [...] ujawniają muzyczny dar wokalisty [...].

źródło: KJ PWN: Jerzy Rzewuski: Eksplozja w Montrealu, Ozon, 2005, nr 1

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ujawniam
ujawniamy
2 os. ujawniasz
ujawniacie
3 os. ujawnia
ujawniają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ujawniałem
+(e)m ujawniał
ujawniałam
+(e)m ujawniała
ujawniałom
+(e)m ujawniało
ujawnialiśmy
+(e)śmy ujawniali
ujawniałyśmy
+(e)śmy ujawniały
2 os. ujawniałeś
+(e)ś ujawniał
ujawniałaś
+(e)ś ujawniała
ujawniałoś
+(e)ś ujawniało
ujawnialiście
+(e)ście ujawniali
ujawniałyście
+(e)ście ujawniały
3 os. ujawniał
ujawniała
ujawniało
ujawniali
ujawniały

bezosobnik: ujawniano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę ujawniał
będę ujawniać
będę ujawniała
będę ujawniać
będę ujawniało
będę ujawniać
będziemy ujawniali
będziemy ujawniać
będziemy ujawniały
będziemy ujawniać
2 os. będziesz ujawniał
będziesz ujawniać
będziesz ujawniała
będziesz ujawniać
będziesz ujawniało
będziesz ujawniać
będziecie ujawniali
będziecie ujawniać
będziecie ujawniały
będziecie ujawniać
3 os. będzie ujawniał
będzie ujawniać
będzie ujawniała
będzie ujawniać
będzie ujawniało
będzie ujawniać
będą ujawniali
będą ujawniać
będą ujawniały
będą ujawniać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. ujawniajmy
2 os. ujawniaj
ujawniajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. ujawniałbym
bym ujawniał
ujawniałabym
bym ujawniała
ujawniałobym
bym ujawniało
ujawnialibyśmy
byśmy ujawniali
ujawniałybyśmy
byśmy ujawniały
2 os. ujawniałbyś
byś ujawniał
ujawniałabyś
byś ujawniała
ujawniałobyś
byś ujawniało
ujawnialibyście
byście ujawniali
ujawniałybyście
byście ujawniały
3 os. ujawniałby
by ujawniał
ujawniałaby
by ujawniała
ujawniałoby
by ujawniało
ujawnialiby
by ujawniali
ujawniałyby
by ujawniały

bezosobnik: ujawniano by

bezokolicznik: ujawniać

imiesłów przysłówkowy współczesny: ujawniając

gerundium: ujawnianie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. ujawnianie
ujawniania
D. ujawniania
ujawniań
C. ujawnianiu
ujawnianiom
B. ujawnianie
ujawniania
N. ujawnianiem
ujawnianiami
Ms. ujawnianiu
ujawnianiach
W. ujawnianie
ujawniania

imiesłów przymiotnikowy czynny: ujawniający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. ujawniający
ujawniający
ujawniający
ujawniające
ujawniająca
D. ujawniającego
ujawniającego
ujawniającego
ujawniającego
ujawniającej
C. ujawniającemu
ujawniającemu
ujawniającemu
ujawniającemu
ujawniającej
B. ujawniającego
ujawniającego
ujawniający
ujawniające
ujawniającą
N. ujawniającym
ujawniającym
ujawniającym
ujawniającym
ujawniającą
Ms. ujawniającym
ujawniającym
ujawniającym
ujawniającym
ujawniającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. ujawniający
ujawniający
ujawniające
ujawniające
D. ujawniających
ujawniających
ujawniających
ujawniających
C. ujawniającym
ujawniającym
ujawniającym
ujawniającym
B. ujawniających
ujawniających
ujawniających
ujawniające
N. ujawniającymi
ujawniającymi
ujawniającymi
ujawniającymi
Ms. ujawniających
ujawniających
ujawniających
ujawniających

imiesłów przymiotnikowy bierny: ujawniany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. ujawniany
ujawniany
ujawniany
ujawniane
ujawniana
D. ujawnianego
ujawnianego
ujawnianego
ujawnianego
ujawnianej
C. ujawnianemu
ujawnianemu
ujawnianemu
ujawnianemu
ujawnianej
B. ujawnianego
ujawnianego
ujawniany
ujawniane
ujawnianą
N. ujawnianym
ujawnianym
ujawnianym
ujawnianym
ujawnianą
Ms. ujawnianym
ujawnianym
ujawnianym
ujawnianym
ujawnianej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. ujawniani
ujawniani
ujawniane
ujawniane
D. ujawnianych
ujawnianych
ujawnianych
ujawnianych
C. ujawnianym
ujawnianym
ujawnianym
ujawnianym
B. ujawnianych
ujawnianych
ujawnianych
ujawniane
N. ujawnianymi
ujawnianymi
ujawnianymi
ujawnianymi
Ms. ujawnianych
ujawnianych
ujawnianych
ujawnianych

odpowiednik aspektowy: ujawnić

Składnia

bez ograniczeń + ujawniać +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 19.03.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj