wyjawiać

  • sprawiać, że to, co dotychczas było utrzymywane w tajemnicy, staje się znane innym
  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Ocena i wartościowanie

    wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

  • synonimy:  ujawniać
    antonimy:  utajać
    zatajać
    • wyjawiać cel, grzechy, hasło, informację, miejsce, motywy, opinię, poglądy, powód, prawdę, przyczyny, sekret, szczegóły, tajemnicę, treść czegoś, wątpliwości, czyjeś zamiary, źródło czegoś
    • wyjawiać dziennikarzom, prasie
  • Spoglądała na mnie spokojnie i wyjawiała mi sekret nie jak swojemu wnukowi, ale jak bliskiej kumoszce.

    źródło: KWSJP: Julian Kawalec: Ukraść brata. Oset, 1985

    Człowiek zamożny i szanowany oraz wymowny i wesoły potrafił wpłynąć na pozytywną decyzję rodziców wybranki. Swat rozpoczynał zwykłą rozmowę, w trakcie której wyjawiał cel swej wizyty.

    źródło: KWSJP: Andrzej Chwalba (red.): Obyczaje w Polsce: od średniowiecza do czasów współczesnych, 2004

    Major zmieszany niechętnie wyjawia, że chce kupić sobie pierścionek, w którym zamiast kamienia umieszczony jest zegarek.

    źródło: KWSJP: Karol Olgierd Borchardt: Znaczy kapitan, 1960

    Prezesi fikcyjnych firm nie chcą wyjawiać, kto stoi na czele szajki.

    źródło: KWSJP: Monika Grotkowska: Ubrania z kantem, Życie Warszawy, 2001, nr 14

    - Jestem nieuleczalnie chory - wyjawia minister.

    źródło: KWSJP: Tomasz Sygut: Jestem nieuleczalnie chory, Super Express, 2006

  • część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. wyjawiam
    wyjawiamy
    2 os. wyjawiasz
    wyjawiacie
    3 os. wyjawia
    wyjawiają

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. wyjawiałem
    +(e)m wyjawiał
    wyjawiałam
    +(e)m wyjawiała
    wyjawiałom
    +(e)m wyjawiało
    wyjawialiśmy
    +(e)śmy wyjawiali
    wyjawiałyśmy
    +(e)śmy wyjawiały
    2 os. wyjawiałeś
    +(e)ś wyjawiał
    wyjawiałaś
    +(e)ś wyjawiała
    wyjawiałoś
    +(e)ś wyjawiało
    wyjawialiście
    +(e)ście wyjawiali
    wyjawiałyście
    +(e)ście wyjawiały
    3 os. wyjawiał
    wyjawiała
    wyjawiało
    wyjawiali
    wyjawiały

    bezosobnik: wyjawiano

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę wyjawiał
    będę wyjawiać
    będę wyjawiała
    będę wyjawiać
    będę wyjawiało
    będę wyjawiać
    będziemy wyjawiali
    będziemy wyjawiać
    będziemy wyjawiały
    będziemy wyjawiać
    2 os. będziesz wyjawiał
    będziesz wyjawiać
    będziesz wyjawiała
    będziesz wyjawiać
    będziesz wyjawiało
    będziesz wyjawiać
    będziecie wyjawiali
    będziecie wyjawiać
    będziecie wyjawiały
    będziecie wyjawiać
    3 os. będzie wyjawiał
    będzie wyjawiać
    będzie wyjawiała
    będzie wyjawiać
    będzie wyjawiało
    będzie wyjawiać
    będą wyjawiali
    będą wyjawiać
    będą wyjawiały
    będą wyjawiać

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. wyjawiajmy
    2 os. wyjawiaj
    wyjawiajcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. wyjawiałbym
    bym wyjawiał
    wyjawiałabym
    bym wyjawiała
    wyjawiałobym
    bym wyjawiało
    wyjawialibyśmy
    byśmy wyjawiali
    wyjawiałybyśmy
    byśmy wyjawiały
    2 os. wyjawiałbyś
    byś wyjawiał
    wyjawiałabyś
    byś wyjawiała
    wyjawiałobyś
    byś wyjawiało
    wyjawialibyście
    byście wyjawiali
    wyjawiałybyście
    byście wyjawiały
    3 os. wyjawiałby
    by wyjawiał
    wyjawiałaby
    by wyjawiała
    wyjawiałoby
    by wyjawiało
    wyjawialiby
    by wyjawiali
    wyjawiałyby
    by wyjawiały

    bezosobnik: wyjawiano by

    bezokolicznik: wyjawiać

    imiesłów przysłówkowy współczesny: wyjawiając

    gerundium: wyjawianie

    imiesłów przymiotnikowy czynny: wyjawiający

    imiesłów przymiotnikowy bierny: wyjawiany

    odpowiednik aspektowy: wyjawić

  • Rzosobowy + wyjawiać +
    (KOMU) + CO
    Rzosobowy + wyjawiać +
    (KOMU) + że ZDANIE | ZDANIE PYTAJNOZALEŻNE
    Rzosobowy + wyjawiać +
    MOWA WPROST
  • Zob.  jawić się 

CHRONOLOGIZACJA:
SStp
SKN
SJPXVII
STR
SL
SWil
SJPWar
SJPDor
SJPSz
SJPDun
ISJP
PSWP
USJP
Data ostatniej modyfikacji: 05.10.2011