Chronologizacja
Pochodzenie
niem. Pantoffel
z wł. pantofola
1. but
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie rodzaje i części ubrań
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | pantoflisko | |
| hiperonimy: | but |
Połączenia
- damskie; letnie; płócienne, skórzane, zamszowe; białe, czarne,...; eleganckie, zgrabne; wieczorowe; wygodne
- pantofle z korka, z wężowej skórki
- pantofle na (wysokim) koturnie, na (francuskim, niskim, płaskim, ...) obcasie, na wysokich obcasach, na słupku, na szpilkach, na sznurkowych podeszwach; o (uniesionych, zadartych) noskach; z klamrami, z odkrytą piętą
- pantofle i buty, pantofle i kapelusz, pantofle i torebka
- czubek, koniec, podeszwa pantofla; para pantofli
- mężczyzna, kobieta w pantoflach
- nosić, nałożyć/nakładać, włożyć/wkładać; zdjąć/zdejmować pantofle
- być, chodzić w pantoflach
Cytaty
|
Ich szef nie miał więcej niż dwadzieścia pięć lat, ale patrząc na jego trzyczęściowy garnitur, włoskie pantofle i okulary w oprawkach z pozłacanego drutu, nikt nie mógł mieć wątpliwości, kto rządzi w tej trójce. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Góra trzech szkieletów, 2003 |
|
|
Miast kamizelki z kompletu nosił cienki pulower w kolorze zgniło-zielonym, jego stopy zaś były obute w zgrabne pantofle z orzechowego zamszu. źródło: NKJP: Antoni Libera: Madame, 2001 |
|
|
Urzędniczki chodzą drobnymi kroczkami, prawie zawsze w pantoflach na obcasikach, i kołyszą naprzemiennie pośladkami - raz lewym, raz prawym. źródło: NKJP: Krystyna Kofta uczy, jak zdobyć mężczyznę, Gazeta Wyborcza, 1992-04-18 |
|
|
Lekkie, na wysokich obcasach, doskonale podkreślają szczupłość stopy i zarys łydki. Określenie, które do nich najlepiej pasuje, to - pantofle. Wszak pantoflami zwano kiedyś eleganckie obuwie. źródło: NKJP: Ciało i kudryban, Dziennik Polski, 2000-08-12 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3, m2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pantofel |
pantofle |
|
| D. | pantofla |
pantofli |
|
| C. | pantoflowi |
pantoflom |
|
| B. | pantofel pot. pantofla |
pantofle |
|
| N. | pantoflem |
pantoflami |
|
| Ms. | pantoflu |
pantoflach |
|
| W. | pantoflu |
pantofle |
2. kapeć
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie rodzaje i części ubrań
Połączenia
- domowe, nocne, ranne; gimnastyczne, treningowe, szkolne; góralskie; filcowe; ciepłe, miękkie; przydeptane, rozdeptane, rozczłapane, wygodne; zniszczone pantofle
- pantofle z filcu
- pantofle i trepy
- podeszwa pantofla; para pantofli
- mężczyzna, kobieta w pantoflach
- pantofle kłapią
- nosić, nałożyć/nakładać, włożyć/wkładać; zdjąć/zdejmować, zrzucić, zsunąć/zsuwać pantofle
- człapiąc, kłapiąc, szurając pantoflami
- nogi, stopy obute w pantofle
- być, chodzić w pantoflach
Cytaty
|
Był pogodnym, zadowolonym z życia starszym panem o pokaźnej, ale nie nadmiernej tuszy i najchętniej chodził w rannych pantoflach albo sandałach. źródło: NKJP: Henryk Grynberg: Życie ideologiczne, osobiste, codzienne i artystyczne, 1998 |
|
|
- Boże, jak późno! - poderwała się Gabrysia i już była na nogach, wciągając na piżamę szlafrok, szukając pantofli [...]. źródło: NKJP: Małgorzata Musierowicz: Dziecko piątku, 1993 |
|
|
Podróżni ściągają wyjściowe ubrania, mężczyźni przebierają się w błyszczące dresy marki Adidas (made in China), a kobiety wskakują w powabne podomki w kwieciste wzory i rozczłapane pantofle. źródło: NKJP: Agnieszka Lubicka, Błażej Dzieduszycki, Gazeta Wyborcza,1995-07-14 |
|
|
Późno wieczorem Mary weszła do sypialni, nastawiła telewizor, zrzuciła pantofle i położyła się do łóżka. źródło: NKJP: William Kotzwinkle: E.T., 1997 |
|
|
Papusz, jak zwano orientalne pantofle, pamięta więc czasy haremów i tłustych wezyrów Dywanu, drepczących w takich właśnie pantoflach u boku sułtańskiego powozu, gdy ten udawał się z pałacu zimowego do letniego. źródło: NKJP: Jerzy Madeyski, Drobne dowody pamięci, Dziennik Polski, 2001-12-29 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3, m2
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pantofel |
pantofle |
|
| D. | pantofla pot. pantofla |
pantofli |
|
| C. | pantoflowi |
pantoflom |
|
| B. | pantofel pot. pantofla |
pantofle |
|
| N. | pantoflem |
pantoflami |
|
| Ms. | pantoflu |
pantoflach |
|
| W. | pantoflu |
pantofle |
3. mężczyzna
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka płeć
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia osób wchodzących w relacje międzyludzkie
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | pantoflarz |
Połączenia
- zrobić z kogoś pantofla
- być, zostać pantoflem
Cytaty
|
Prawda stara jak świat: kobiety lubią pewnych siebie, odważnych facetów. Nie lubią niezdecydowanych, zgaszonych mięciuchów. Chociaż to one często robią z mężczyzny pantofla. źródło: Internet: menway.interia.pl |
|
|
Ledwo zaczęli być w związku i już został pantoflem [...] źródło: Internet: www.wattpad.com |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m1
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pantofel |
pantofle |
ndepr |
| pantofle |
depr | ||
| D. | pantofla |
pantofli |
|
| C. | pantoflowi |
pantoflom |
|
| B. | pantofla |
pantofli |
|
| N. | pantoflem |
pantoflami |
|
| Ms. | pantoflu |
pantoflach |
|
| W. | pantoflu |
pantofle |
ndepr |
| pantofle |
depr |